Logo Zembla
Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek

Beluister hier alle Zembla Podcasts

12-02-2020
  •  
leestijd 26 minuten
  •  
17550 keer bekeken
  •  
z_soundwave-5.2

In de Zembla Podcast hoor je journalistieke verhalen van Zembla van de makers zelf. De journalisten van Zembla nemen je mee in hun onderzoek. Ze vertellen het verhaal dat ze ontdekten en ze vertellen over de manier waarop dat tot stand is gekomen. De podcasts zijn ook te beluisteren via verschillende podcastapps, onder andere Spotify, Google Podcasts en Apple Podcasts

Beluister de laatste aflevering via Spotify: 

Luister de trailer:

Seizoen 10

5. De verloren schatten van Emmen - deel 1

In de veengrond van Emmen bevindt zich een unieke archeologische vindplaats met schatten uit de steentijd. Maar in plaats van dat de gemeente Emmen deze vindplaats beschermt, heeft ze toegestaan dat er een distributiecentrum op wordt gebouwd, tegen alle regels in. En daardoor zijn de bodemschatten voorgoed verloren gegaan. Zembla-journalist Norbert Reintjens ontrafelt wat er mis is gegaan.

6. De verloren schatten van Emmen - deel 2

4. Opgebrand door het werk bij de brandweer

Kinderreanimaties, beknellingen, auto-ongelukken. Het werk van de brandweer is allang niet meer alleen maar branden blussen. Ze staan voor de heftigste uitdagingen en als dit ze te veel wordt, laat hun werkgever ze in de kou staan.

Onderzoeksjournalist Jan Salden sprak samen met zijn collega’s veel brandweermensen met een passie voor hun werk, maar die met een opgebrand gevoel achterbleven. In deze podcastaflevering hoor je onder andere het verhaal van twee van hen.

3. De schokkende waarheid over de kalfsvleesindustrie

We krijgen opnieuw undercoverbeelden in handen waarop ernstige dierenmishandelingen van jonge kalfjes te zien zijn. Hoe kan het dat er nog steeds niks aan de misstanden in de kalversector is gedaan? We doen al sinds 2019 onderzoek naar misstanden in de kalversector en ontdekten toen al dat het slecht gesteld is met het dierenwelzijn.

Toch belanden oplossingen om de kalversector te verbeteren keer op keer in een la. Onderzoeksjournalist Norbert Reintjens houdt dit dossier voor Zembla in de gaten en legt uit waarom er nog altijd niks veranderd is.

2. Uitbuiting en overlast: de prijs van arbeidsmigratie

In Nederland wonen en werken ongeveer een half miljoen arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa. Hun positie is precair en hun aanwezigheid zorgt vaak voor onrust in de gemeentes waarin ze worden gehuisvest.

Journalisten Laurens Samsom en Frederick Mansell onderzochten voor Zembla de positie van arbeidsmigranten in Nederland. Hoe kan het dat dit systeem, waarin uitbuiting gepaard gaat met toenemende druk op de samenleving, standhoudt?

1. De omstreden miljoenendeal van de koning

De koninklijke klucht rondom de koning en de subsidie die hij kreeg voor Kroondomein Het Loo is nog altijd niet voorbij. Op 17 oktober 2023 deed de hoogste bestuursrechter van ons land namelijk een opvallende uitspraak over de omstreden miljoenendeal tussen kabinet en koning. 

Onderzoeksjournalist Ton van der Ham beet zich opnieuw vast in de schimmige constructie, vroeg vooraanstaande deskundigen om mee te lezen, confronteerde de rechtbank met tegenstrijdigheden en concludeert dat deze koninklijke klucht nog altijd niet voorbij is.

UPDATE: Als de hoofdpersoon van je uitzending verdacht wordt in een gruwelijke zaak

In 2017 onderzocht Zembla de werkwijze van Veilig Thuis bij meldingen over Munchausen by proxy. Een ernstige vorm van kindermishandeling, waarbij ouders hun kind moedwillig ziek maken. In de uitzending leverden deskundigen forse kritiek op de wijze waarop Veilig Thuis onderzoek doet in dit soort situaties. Maar inmiddels wordt een moeder die in de uitzending haar beklag deed over de werkwijze van Veilig Thuis door het OM verdacht van poging tot moord op haar pasgeboren baby en de mishandeling van haar zoon. 

In deze podcast blikken journalisten Sander Rietveld en Norbert Reintjens terug op hun onderzoek en reflecteren zij op hun eigen rol. Hebben ze voldoende afstand gehouden tot de casussen in de uitzending? Hadden zij dingen anders kunnen of moeten doen? En met welke afwegingen krijg je als journalist te maken in zo’n moeilijk dossier, waarbij het verhaal niet altijd zwart-wit is?

Seizoen 9

4. Journalistiek over de transgenderzorg: werken in een mijnenveld

Het debat over transgenderzorg in Nederland is gepolariseerd. Vanuit rechts radicale en conservatief christelijke hoek staat de zorg onder druk. Tegelijkertijd reageren transgender activisten fel op iedereen die vraagtekens zet bij de wetenschappelijk basis van de zorg voor transgender jongeren, zo merkten ook journalisten Sander Rietveld en Rosalyn Saab.

Zij deden onderzoek naar de wetenschappelijke basis van de zorg voor transgender jongeren. Waar kregen zij mee te maken? In deze aflevering vertellen ze erover.

3. Zorg voor transgender jongeren onder de loep

Nederland was het eerste land dat een behandeling ontwikkelde voor jongeren met genderdysforie. De behandeling wordt gezien als revolutionair en wordt in veel andere landen overgenomen. 

Maar de laatste jaren komt er vanuit het buitenland steeds meer kritiek op de wetenschappelijke basis van deze behandeling. Journalisten Sander Rietveld en Rosalyn Saab besloten dat uit te zoeken. Wat is de kritiek? En wat is de reactie van de Amsterdams artsen hierop?

2. Angstcultuur in de luchtvaart: piloten vallen in slaap tijdens de vlucht

Steeds meer piloten en vliegtuigpersoneel gaan gebukt onder de vaak erbarmelijke omstandigheden waaronder ze hun werk verrichten. Ze werken door terwijl ze ziek of vermoeid zijn.

Onderzoeksjournalisten Bart Nijpels en Jan Salden spraken met tientallen piloten en cabinemedewerkers. Aan de hand van hun getuigenissen komt een schrikbarend beeld naar voren hoe het er in de cockpit en de cabine aan toe gaat.

1. De gevaren van landbouwgif 

Is het veilig om naast een bloembollenveld te wonen? In deze podcast nemen we de instantie die in Nederland bepaalt welke bestrijdingsmiddelen gebruikt mogen worden onder de loep. Dat is het Ctgb

Zembla-journalisten Ton van der Ham en Vincent Harmsen ontdekten na het bestuderen van honderden documenten dat deze pesticidenwaakhond de gevaren van landbouwgif, structureel bagatelliseert.

UPDATE: Woedende buurtbewoners, politieke hoorzittingen en een lekkend raadslid. Onrust over Chemours blijft aanhouden

Drie maanden na de onthullingen rond het bedrijf Chemours blijven de gebeurtenissen zich opstapelen in het PFAS-dossier. Een geheime bron lekt vertrouwelijke stukken en er zijn hoorzittingen. In een nieuwe aflevering van de Zembla Podcast praat onderzoeksjournalist Roelof Bosma over de ontwikkelingen van de afgelopen maanden.

Seizoen 8

6. De giftige doofpot van de chemische industrie

Zembla ontdekt dat chemiefabriek Chemours, vroeger DuPont, in Dordrecht al tientallen jaren weet dat de stof die ze gebruiken en in het milieu lozen, schadelijk is en dat ze daarmee de omgeving zwaar vervuilen.

In de Zembla Podcast vertellen onderzoeksjournalisten Roelof Bosma en Marco de Lange hoe ze aan hand van geheime documenten, Amerikaanse rechtbankstukken en open source onderzoek hebben gereconstrueerd wat de industrie op welk moment wist.

5. Arbeidsongeschikt in Nederland: verstrikt in een oneerlijk systeem

Als je in Nederland ziek wordt, kom je in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Het systeem waar je dan in terechtkomt, blijkt bikkelhard. Onderzoeksjournalisten Evelien Vehof en Frederick Mansell spraken tientallen mensen die moeten opboksen tegen een oneerlijk stelsel en hierdoor het vertrouwen in Nederland zijn verloren.

4. Waarom we ons zorgen moeten maken over de vogelgriep

Miljoenen geruimde kippen, talloze dode dieren in de natuur en enorme financiële schade, ook voor de belastingbetaler. De vogelgriep is terug van weggeweest en lijkt ook niet meer weg te gaan. Met als gevolg dat er amper nog vrije uitloopeieren in de winkel te verkrijgen zijn. Deskundigen maken zich zorgen dat het virus verder muteert en gevaarlijk wordt voor mensen.

Voor welke uitdaging staan we? Onderzoeksjournalist Norbert Reintjens vertelt erover in deze podcast. Samen met collega Wilfried Koomen onderzocht hij het jarenlange gevecht tegen de vogelgriep en waarom die strijd nog altijd niet gewonnen is.

3. De misleidende lobby voor genetisch gemodificeerd voedsel

De Europese Commissie werkt aan een voorstel om de regels voor genetisch gemodificeerd voedsel te versoepelen. Maar de argumenten die door wetenschappers worden gebruikt in de lobby voor versoepeling, zijn eenzijdig en soms misleidend. Dat ontdekten journalisten Ton van de Ham en Lilit Martirosova. Hoe komt dat?

Dit is deel 2 van de podcast over de toekomst van het voedselsysteem

2. De grote belangen achter het voedsel op jouw bord

De Europese Commissie wil de regels voor genetisch gemodificeerde gewassen versoepelen. De gevolgen ervan raken iedereen: van de broccoli op je bord tot aan de leefbaarheid van de planeet.

Journalisten Ton van der Ham en Lilit Martirosova deden onderzoek naar de lobby van zaadbedrijven en wetenschappers. Welke belangen spelen mee? En wat weten we over de gevolgen van genetische modificatie?

Dit is deel 2 van de podcast over de toekomst van het voedselsysteem

1. Schimmige constructies via een Nederlandse meubelwinkel: de ontmaskering van een Iraans netwerk

Een goed ingevoerde bron tipt Zembla over illegale activiteiten van Iraanse staatsoliebedrijven. Die zouden via Nederland sancties ontduiken, met de opbrengsten daarvan zouden ernstige mensenrechtenschendingen door het regime in Teheran worden gefinancierd.

Journalisten Vincent Harmsen en Sander Rietveld onderzochten illegale geldstromen en schimmige constructies waarin een Iraans handelscentrum annex meubelwinkel uit Leiderdorp een sleutelrol speelde. In de podcast vertellen de journalisten over de geheime afspraak met de tipgever, de ontrafeling van het netwerk en de confrontatie met de eigenaar van de meubelwinkel.

UPDATE: Jodenhaat: vandaag besteld morgen in huis

Boeken waarin Joden worden weggezet als ‘machtige, kwaadwillende vijanden’ van witte mensen. Die zijn – nog steeds – gewoon te koop via bol.com. En dat is strafbaar. Twee jaar geleden ontdekte Zembla al dat er een hele trits aan antisemitische lectuur te vinden is via de webwinkel. Er werd verbetering toegezegd, en de titels werden verwijderd. Maar toen Zembla-journalist Jeroen Pen besloot te kijken of de webshop zich echt aan deze afspraak houdt, kon hij opnieuw een heleboel antisemitische boeken bestellen.

Seizoen 7

6. Martelingen in Iran: het verslag van een overlevende

De afgelopen maanden gingen duizenden Iraniërs de straat op om te protesteren tegen het streng-islamitische regime in hun land. De protesten worden bloedig neergeslagen door de Iraanse Revolutionaire Garde. Opgepakte demonstranten worden verkracht, gemarteld en geëxecuteerd, blijkt uit recente berichtgeving van Amnesty International.

In de podcast hoor je het verhaal van Keyvan Shahbazi, die als zeventienjarige werd opgepakt en gemarteld door de Garde. Het lukte Keyvan te ontsnappen aan de martelingen en naar Nederland te vluchten. Veertig jaar later ziet hij zijn voornaamste folteraar terug op televisie, als president van zijn geboorteland Iran.

5. Twintig jaar marktwerking in de huisartsenzorg

Huisartsen stoppen, jonge artsen kiezen voor een zzp-bestaan, er komen digitale huisartsen en commerciële praktijken.

Journalisten Evelien Vehof en Suzan Borst spraken de afgelopen maanden met tientallen huisartsen over hun vak. Allemaal vertellen ze hetzelfde verhaal: het piept en kraakt in de gezondheidszorg, en de huisarts moet dat al twintig jaar oplossen. Het gaat het niet meer. Hoe heeft het zover kunnen komen dat huisartsen zich afvragen of ze hun beroep nog wel willen uitoefenen?

4. De omstreden privileges van koning Willem-Alexander

Al jarenlang onderzoekt Zembla de merkwaardige privileges die koning Willem-Alexander geniet rondom Kroondomein Het Loo, een natuurgebied waar de koning graag jaagt. De koning kreeg jaarlijks miljoenen euro’s subsidie voor het beheer van het gebied, zonder de juiste voorwaarden. Een eerdere onthulling van Zembla hierover leek tot naleving van de regels te leiden, maar niets is minder waar.

In de podcast vertellen journalisten Lilit Martirosova en Ton van der Ham over het ene na het andere rookgordijn waar ze op stuiten tijdens hun nieuwe onderzoek.

3. Maken windmolens te veel herrie? En wie bepaalt dat eigenlijk? 

Zembla ontdekt documenten uit 2009 waarin wordt gewaarschuwd voor de geluidsnormen die gelden voor windmolens: ze zouden omwonenden onvoldoende beschermen. Journalisten Wilfried Koomen en Vincent Harmsen vertellen erover. 

2. De plasticlobby

Onderzoeksjournalist Sander Rietveld krijgt een omvangrijk archief in handen, waaruit inzichtelijk wordt hoe de plasticlobby opereert. Bedrijven als Coca-Cola, Nestlé en Unilever zijn al bijna dertig jaar verplicht om er zo min mogelijk van te gebruiken voor hun verpakkingen. Toch doen ze dit vaak niet. Welke belangen schuilen daarachter? 

In deze aflevering van de Zembla Podcast vertelt Sander hoe bedrijven lobbyen tegen minder plastic en hoe een alledaags product als de Robijn wasverzachterfles van Unilever symbool staat voor wat er mis is met verpakkingen.

1. Het wantrouwen tussen journalisten en persvoorlichters

In 2018 wordt Zembla-journalist Ton van der Ham gearresteerd in het UMC Utrecht na een conflict met een woordvoerder van het ziekenhuis. Hoewel deze escalatie een uitzondering is, is een botsing tussen woordvoerders en journalisten van Zembla dat niet. Waarom is er zoveel wantrouwen tussen journalisten en persvoorlichters?

In de podcast praten Ton van der Ham en eindredacteur Manon Blaas hierover. Van der Ham blikt terug op zijn arrestatie en vertelt over het onderzoek dat hij deed in Oxford bij het Reuters Institute for the Study of Journalism naar de relatie tussen journalisten en persvoorlichters. 

UPDATE: Opmerkelijke ontwikkelingen in ons 'Ziek van Schiphol'-dossier

Ruim een jaar geleden onthulde Zembla de verhalen van platformmedewerkers op Schiphol. Zij staan dag in dag uit in de uitlaatgassen van vliegtuigen en dieselvoertuigen. En daar worden ze ziek van. Ernstig ziek soms. Deze uitzending deed veel stof opwaaien. In deze podcast praat onderzoeksjournalist Roelof Bosma je bij over de recente ontwikkelingen in dit dossier. Wat is er sinds vorig jaar gebeurd? En vooral wat niet? 

In de podcast spreken we over de houding van KLM, de afwezigheid van de arbeidsinspectie en de opmerkelijke transfer van FNV-vakbondsman Joost van Doesburg.

Seizoen 6

6. Is Nederland een goede NAVO-bondgenoot?

De NAVO, het militair bondgenootschap waar Nederland deel van uitmaakt, is niet tevreden over de Nederlandse defensie-uitgaven. Dat blijkt uit een kritische evaluatie, die Zembla in handen kreeg. Nederland investeert vooral in langeafstandswapens, maar niet in wapens voor op de grond. Waarom maakt Nederland die keuze? En waarom is de NAVO daar niet tevreden over?

In de nieuwe aflevering van de Zembla Podcast geven Zembla-journalisten Bart Nijpels en Norbert Reintjens antwoord op deze vragen en geven ze een inkijkje in de machten en krachten bij het ministerie van Defensie en de NAVO.

5. Hoe de drone een wapen werd en wat dat betekent

In de oorlog in Oekraïne worden drones veelvuldig ingezet om explosieven af te werpen op Russische tanks en pantservoertuigen. Huis-, tuin- en keukenmodellen dringen door tot ver achter de frontlinie. Drones zijn niet meer weg te denken van het slagveld. En dat heeft grote gevolgen: ook voor onze eigen veiligheid in Nederland. Zijn we goed voorbereid op de dreiging van drones?

In deze aflevering van de Zembla Podcast vertellen documentairemakers Laurens Samsom en Frederick Mansell over het onderzoek dat ze deden naar de dreiging van drones.

4. Huisvesting van arbeidsmigranten: niet in mijn achtertuin

Veel arbeidsmigranten in Nederland leven in ongezonde situaties, met te veel mensen in te kleine ruimtes en in slecht onderhouden woningen. Journalisten Frans Glissenaar en Vincent Verweij onderzochten waarom lukt het niet lukt om arbeidsmigranten een fatsoenlijk dak boven het hoofd te bieden. Ze stuitten op verhalen over verzet, tegenwerking en zelfs ernstige bedreigingen. 

3. Strijden tegen stankoverlast: welkom in het democratische doolhof

In deze aflevering vertellen journalisten Ton van der Ham en Suzan Borst over het juridische en democratische doolhof waar je in terechtkomt als je als burger iets wil doen tegen de stankoverlast van een bedrijf. 

2. Hoe de Rwandese gemeenschap in Nederland wordt bedreigd

Tijdens hun onderzoek in de Rwandese gemeenschap in Nederland hoorden journalisten Sander Rietveld en Norbert Reintjens verhalen over spionage, intimidatie en bedreiging vanuit de Rwandese overheid.  Ze vroegen zich af: Is het paranoia, of reikt de lange arm van Rwanda echt tot in Nederland? Wat is daarover bekend? En hoe veilig zijn Rwandese Nederlanders in ons land? 

1. Het PFAS-schandaal 

In deze aflevering vertellen Roelof Bosma en Vincent Harmsen over hun onderzoek naar PFAS. Ze ontdekten een belangrijke bron van PFAS-vervuiling in de Zeeuwse Westerschelde: een grote afvalverwerker net over de grens in België. De Nederlandse overheid maakt zich hier al zeker een jaar grote zorgen over, maar houdt publiekelijk zijn mond. Waarom? Welke belangen spelen mee? En hoe schadelijk is dit allemaal? 

Seizoen 5
10. Financiert Nederland in Rwanda een dictatuur?

Sinds de genocide in 1994 is Nederland een van de grootste geldschieters in Rwanda. We steken miljoenen in de opbouw van het rechtssysteem en dat doen we nog steeds. Maar waar betalen we aan mee? Zembla-journalisten Sander Rietveld en Norbert Reintjens werden benaderd door vluchtelingen uit de Rwandese gemeenschap in Nederland die zeiden: “De rechtsstaat in Rwanda, dat is helemaal geen rechtsstaat, dat is een façade, daar moeten jullie eens achter kijken." 

9. Nog een podcast over stankoverlast

Een techniek die 85 procent van de stank afkomstig uit kippen- en varkensstallen belooft te verminderen. Het bleek ook te mooi om waar te zijn. En de overheid was daar al veel langer van op de hoogte. Zembla-journalisten Ton van der Ham, Annette Schätzle en Suzan Borst ontdekten dit in hun vier maanden onderzoek naar stankoverlast. Ze vertellen erover in deze aflevering van de Zembla Podcast.

8. De bizarre wet- en regelgeving rondom stankoverlast

Vier maanden lang deden Zembla-journalisten Ton van der Ham, Suzan Borst en Annette Schätzle onderzoek naar stankoverlast in Nederland, en specifiek in het Brabantse Deurne. Ze vielen van de ene verbijstering in de andere: het probleem wordt gebagatelliseerd, de wet die burgers moet beschermen, deugt niet, geurnormen zijn amper te meten en worden überhaupt niet nageleefd.In deze podcast vertellen Ton van der Ham, Suzan Borst en Annette Schätzle over hun onderzoek. 

7. 30 jaar vage beloftes aan Oekraïne

Met de Russische invasie wordt de grootste Oekraïense angst werkelijkheid: een grootschalige oorlog die op eigen houtje uitgevochten moet worden. Hoe heeft het zover kunnen komen? Journalisten Frederick Mansell en Laurens Samsom doken in de geschiedenis en onderzochten de Oekraïense strijd om veiligheid en dertig jaar aan vage beloftes van het Westen. In deze podcast vertellen ze over hun onderzoek. 

6. Waarom Nederland te weinig militairen stuurde naar Afghanistan

In 2006 begon de Nederlandse missie in Uruzgan. Den Haag stuurde militairen om te helpen met de wederopbouw van Afghanistan. Nu, 16 jaar later, ontdekt Zembla dat de Nederlandse regering vanaf het begin van de missie te weinig militairen inzette. Het mochten er maar duizend zijn. Waarom werd er voor dat aantal gekozen? En welke gevolgen had het voor de missie? In deze Zembla Podcast vertellen journalisten Bart Nijpels en Marco de Lange over het onderzoek dat zij deden naar de Nederlandse missie in Uruzgan.

5. Een reconstructie van de evacuatie uit Kabul

Op 15 augustus 2021 valt Kabul. De Taliban nemen de macht over. Duizenden mensen proberen de stad via het vliegveld te ontvluchten. Nederland probeert in allerijl mensen te evacueren uit het land. Journalisten Bart Nijpels, Marco de Lange en David van der Wilde reconstrueren de laatste dagen in Kabul. Wat gebeurde er op de ambassade? Wat gebeurde er ondertussen in Nederland? Waarom stuurde Den Haag geen militairen toen de plaatsvervangend ambassadeur daarom vroeg? En hoe kan het dat nota bene studenten het crisisteam op het ministerie van Buitenlandse Zaken moesten bemannen? 

4. Het verhaal van de vier vermoorde journalisten in El Salvador

In 1982 werden in El Salvador vier Nederlandse journalisten doodgeschoten. Tot op de dag van vandaag is er niemand voor deze moord veroordeeld. In 2018 deden journalisten Jos van Dongen en Marco de Lange voor Zembla uitgebreid onderzoek naar de moord en naar de Amerikaanse betrokkenheid daarbij. Ze vertellen erover in de Zembla Podcast.

3. Welke connecties zijn er tussen Thierry Baudet en Rusland?

Als Rusland Oekraïne binnenvalt, blijft politicus Thierry Baudet Poetin verdedigen. Wat is de achtergrond van de pro-Rusland houding van Baudet? En waarom is het belangrijk dat we dat weten? Twee jaar geleden deed Zembla-journalist Sander Rietveld onderzoek naar de contacten die Thierry Baudet heeft met Russische propagandisten. In deze Zembla Podcast vertelt hij daarover. Sander vertelt over de personen, met banden met het Kremlin, met wie Baudet contact heeft en heeft gehad, waar dat contact uit bestaat en over de mogelijkheden die de Tweede Kamer heeft om meer duidelijkheid te krijgen over de financiële banden. 

2. Bonaire: koraal, olie en armoede

Journalisten Tom Kleijn en Suzan Borst deden voor Zembla onderzoek naar het bedreigde koraal rondom Bonaire. Maar tijdens het onderzoek ontdekten ze ook iets anders: plannen om het eiland van duurzame energie te voorzien, verdwenen in een la in Den Haag. Tegelijkertijd werd er wel een bedrijf opgericht om Bonaire voor de komende jaren van olie te voorzien.

1. De discriminatiezaak in Giethoorn

De Zembla-uitzending 'Oprotten uit Giethoorn' maakte veel los. Twee deskundigen op het terrein van racisme en discriminatie, Hanneke Felten, en Cemil Yilmaz, laten in de Zembla Podcast hun licht schijnen op de discriminatiezaak waarbij de Turks-Nederlandse Hatice Yilmaz en haar vijftienjarige zoon Yusuf meer dan een jaar slachtoffer zijn van racistische treiterijen. Hoe kon het dat niemand het gezin hielp en staat dit verhaal voor meer? 

Seizoen 4
7. Waarom Schipholmedewerkers gevaar lopen ernstig ziek te worden

Twintigduizend platformmedewerker op Schiphol staan dag in dag uit in de uitlaatgassen van vliegtuigen. Wat betekent dat voor hun gezondheid? Worden ze wel goed genoeg beschermd? Journalisten Roelof Bosma en Vincent Harmsen spraken met tientallen medewerkers. Voor het eerst doen ze – grotendeels anoniem – hun verhaal. Ze maken zich ernstig zorgen over de schade aan de gezondheid die de uitlaatgassen kunnen veroorzaken. 

In deze aflevering van de Zembla Podcast vertellen Roelof en Vincent over het onderzoek dat zij deden, over de verhalen die ze te horen kregen en over de reacties die de uitzending ‘Ziek van Schiphol’ heeft opgeleverd.

6. Bord vol ontbossing

De Nederlandse veevoerindustrie is een van de grootste afnemers van Braziliaanse soja. Veevoederbedrijven stellen dat de soja die zij kopen duurzaam is, maar klopt dat wel?

In deze podcast vertelt onderzoeksjournalist Sander Rietveld over zijn onderzoek naar duurzaamheidskeurmerken. Hij reisde daarvoor af naar de Braziliaanse Cerrado: een enorme bossavanne die in rap tempo wordt vernietigd voor het verbouwen van soja. Waar wordt de soja die naar Nederland komt nou echt verbouwd en wat is de prijs die we daarvoor betalen?

5. Waarom we nog steeds niet weten waar het coronavirus vandaan komt

Journalisten Laurens Samsom en Frederick Mansell ontdekten dat het onderzoek naar de oorsprong van corona vrijwel stilligt. Ze vertellen erover in deze aflevering van de Zembla Podcast.

Ze vertellen over hoe het wetenschappelijk onderzoek wordt belemmerd, over de zogeheten ‘lablek-theorie’, dat het virus uit een laboratorium zou zijn ontsnapt, en over de politieke belangen die meespelen in het onderzoek.

4. Morgan, de verloren orka

In 2010 werd een jonge orka gered uit de Waddenzee. Uitgeput en hongerig wordt ze opgevangen in het dolfinarium Harderwijk, waar ze haar Morgan noemen. Als bekend wordt dat de orka niet terug gaat naar zee, maar naar een dierenpark op een Spaans eiland, breekt er een hevige strijd los tussen de overheid, het dolfinarium en dierenactivisten.

Hoe is het nu met Morgan, tien jaar na haar verhuizing? Onderzoeksjournalisten Jos van Dongen en Pamela Kalkman besloten onderzoek te doen naar het lot van Morgan: is ze inderdaad beter af in een dolfinarium, gevangen maar goed gevoed en in het gezelschap van andere orka’s? In deze podcast vertellen ze over hun bezoek aan Morgan op Tenerife en hun onderzoek naar de schimmige handel in zeezoogdieren. 

3. Muziekschool in mineur

‘Je hoeft niet naar het theater, je kunt ook thuis gewoon een dvd’tje aanzetten’. Die woorden van minister De Jonge, uitgesproken in april tijdens een coronadebat in de Tweede Kamer, hebben tot grote verontwaardiging in de culturele sector geleid. Volgens veel musici en theatermakers werd eens te meer duidelijk hoe weinig waardering de politiek heeft voor cultuur in ons land. Hoe komt dat? En wat heeft het verdwijnen van de muziekschool daarmee te maken? In deze Zembla Podcast vertellen journalisten Nicolien Herblot en Norbert Reintjes over het onderzoek dat ze daarnaar deden. 

2. Waar ging het mis bij Stepwork Transgenderzorg?

Transgender personen zijn overgeleverd aan lange wachtlijsten als ze zorg zoeken. Als in 2017 de particuliere ggz-instelling Stepwork Transgenderzorg de deuren opent, lijkt dit bedrijf voor veel  mensen een redder in nood. Maar Zembla-journalisten Lilit Martirosova en Roos Wiegerinck ontdekken dat het bij Stepwork al vanaf het begin een grote chaos is: een deel van het personeel wordt niet betaald, de boekhouding is schimmig, medische dossiers zijn niet op orde en de kwaliteit van zorg staat onder druk. Hoe kan het dat een bedrijf wanbeleid kan voeren, over de rug van een groep kwetsbare mensen? In deze podcast vertellen Lilit Martirosova en Roos Wiegerinck over hun onderzoek.

1. De macht van de supermarkten

Betalen we wel een eerlijke prijs voor ons eten? Boeren verdienen nauwelijks nog aan de productie van voedsel: ze zitten klem in een systeem van bodemprijzen en steeds hogere opbrengsten per stuk grond. Ondertussen raakt onze bodem uitgeput en neemt de biodiversiteit af. Supermarkten hebben als laatste halte tussen boer en consument een enorme machtspositie. Maar hoe gebruiken ze die? Onderzoeksjournalisten Ton van der Ham en Suzan Borst zochten uit wat supermarkten doen om de voedselketen te verduurzamen. In deze podcast vertellen ze over hun onderzoek en wat de weg naar duurzaamheid zo moeilijk maakt.

Stel je voor: je bent achterin de 80 en woont op een fijne plek met andere ouderen. Een plek waar je niet meer weg hoeft. Maar dan hoor je ineens dat je huis binnenkort tegen de vlakte gaat. En dat het onzeker is of er iets voor in de plaats komt. Het overkwam 40 ouderen in het stadje IJlst in Friesland. Onderzoeksjournalist Nicolien Herblot vertelt in deze podcast over de maandenlange strijd van de ouderen tégen de sloop en de bijzondere momenten die ze vastlegde met haar camera.  

8. Doelwit Volkel

Officieel is het een staatsgeheim, maar eigenlijk weten we al jaren dat er in het Brabantse dorp Volkel sinds de jaren '60 Amerikaanse kernwapens liggen. Maar wat heeft Nederland te zeggen over de vijftien tot twintig bommen op het moment dat Trump besluit ze in te zetten? Journalisten David van der Wilde en Jos Slats vertellen het in deze podcast.

7. Officieren van justitie in de fout

Officieren van justitie die dossiers manipuleren, politie die onnodig veel geweld gebruikt en onschuldige mensen die in de gevangenis belanden: dat komt niet voor in Nederland. Of toch wel? Onderzoeksjournalisten Jos van Dongen en Suzan Borst vertellen in deze podcast over hun zoektocht naar het antwoord op de vragen: wie controleert het Openbaar Ministerie en kan ze ongestraft de regels overtreden?  

6. De ramp op het wad

Een strand dat zo ver als het oog reikt, bezaaid ligt met plastic spullen. Het is het gevolg van een ramp met de MSC Zoe, het containerschip dat 342 containers verloor op nieuwjaarsavond. Wat ging er mis? In deze ZEMBLA-podcast hoor je een reconstructie van de reis van de Zoe en vertellen onderzoeksjournalisten Bart Nijpels en Marco de Lange over hun onderzoek naar de toedracht van de ramp op het wad. Bekijk hier deel 1 en hier deel 2 van het tweeluik 'De ramp op het wad'.

Seizoen 3
5. Het gouden kalf
11. Geen chemo voor Felix

Wat doe je als ouder wanneer je erachter komt dat een potentieel levensreddende behandeling jouw zieke kind nog vele malen zieker maakt? En wat doe je als arts wanneer de ouders van dat zieke kind een behandeling voorstellen die in jouw ogen de verkeerde is? Onderzoeksjournalisten Dirk Mostert en Norbert Reintjens doken in dit medisch ethische dilemma en vertellen in deze podcast over hun onderzoek bij de uitzending ‘Geen chemo voor Felix’.

10. Het beloofde bos

Nederland is één van de minst bosrijke landen van Europa. Toch zijn er hier de laatste jaren miljoenen volwassen bomen gekapt. Volgens beleid moeten gekapte bomen wel gecompenseerd worden. Maar hoe effectief is dit? En worden de beloftes om gekapt bos te compenseren wel nagekomen? In deze aflevering vertelt Zembla onderzoeksjournalist Jos van Dongen over de zin en onzin van boscompensatie.

Als onderzoeksjournalisten Erwin Otten en Nikki van der Westen misstanden in de kalverhandel willen onderzoeken, wil geen enkele partij met ze praten. Soms wordt de verbinding al na een paar seconden verbroken. Heeft het iets te maken met een interview-afwijzing van de wereldmarktleider op het gebied van kalfsvleesproductie: de VanDrie Group?

4. Gegijzeld door anorexia

Hoe is het mogelijk dat er nog zo veel jonge meisjes sterven aan de psychiatrische aandoening anorexia? Onderzoeksjournalisten Hetty Nietsch en Simone Tangelder onderzochten het in de extra ZEMBLA-uitzending 'Gegijzeld door anorexia' . In deze podcast vertellen ze hoe die uitzending tot stand kwam en delen ze de persoonlijke verhalen van anorexiapatiënten en hun naasten.

3. Gokken met bagger

Waarom wordt in Nederland afval in natuurplassen gestort? En wie verdient hieraan? Onderzoeksjournalisten Frans Glissenaar en Roelof Bosma doken voor de uitzending 'Gokken met bagger' in de wereld van ‘verondieping’ en vertellen over hun onderzoek in deze ZEMBLA-podcast.

2. Parkinson op het platteland

Onderzoeksjournalisten Ton van der Ham en Norbert Reintjens krijgen een bijzondere brief van een zoon van een agrariër. Zijn vader is overleden aan Parkinson. Dankzij de indrukwekkende brief starten de onderzoeksjournalisten een onderzoek naar de relatie tussen landbouwgif en de ziekte van Parkinson in de uitzending 'Parkinson op het platteland'.

1. Het gifschip van SBM
9. Het stofspoor

In deze aflevering vertellen onderzoeksjournalisten Roelof Bosma en Marco de Lange over de vertrouwelijke rapporten van Prorail die ze in handen krijgen. Ze ontdekken dat spoorwerkers al zeker tien jaar lang worden blootgesteld aan te hoge concentraties kankerverwekkend kwartsstof. Tijdens het onderzoek merken ze dat alles onder de pet is gehouden en dat er mogelijk economische belangen meespelen.

Wat doet een giftig schip van een Nederlands bedrijf op het beruchte sloopstrand van de Indiase plaats Alang? In deze ZEMBLA podcast praten we met onderzoeksjournalisten Nikki van der Westen en Sander Rietveld over hun zoektocht naar de misstanden rondom het met kwik vervuilde schip van SBM Offshore.

8. Bijten als beloning

Het is het op één na hoogste geweldsmiddel van de politie, maar er zijn geen duidelijke regels over wanneer politiehonden mogen worden ingezet: in een eerdere uitzending liet Zembla zien dat honden worden ingezet bij lichte vergrijpen en tegen een verward persoon. Waarom laten politiehonden niet altijd los op commando? En wat voor politiehonden krijg je als je ze hardhandig traint met stroom en stokslagen? In deze podcast vertelt onderzoeksjournalist Norbert Reintjens over het onderzoek dat hij samen met collega Erwin Otten doet naar de inzet van de politiehond.

7. De nieuwe kruisvaarder‪s‬

In januari is de bestorming van het Amerikaanse congres wereldnieuws. De opstandelingen dragen niet alleen wapens, maar ook kruizen en scanderen “Christ is King!” Wat hebben christenen hier te zoeken? In deze aflevering vertelt Zembla onderzoeksjournalist Sander Rietveld over zijn boek “Nieuwe Kruisvaarders”, over de alliantie tussen orthodoxe christenen en radicaalrechtse populisten. Hij onderzoekt zijn eigen orthodoxe verleden en brengt een netwerk in kaart dat tot in de Nederlandse christelijke politiek reikt.

6. Azen op erfenis

Deskundigen noemen het de perfecte misdaad. Wat onschuldig begint als mantelzorg, ontaardt geregeld in het misbruiken van vertrouwen. Bankrekeningen worden leeggetrokken, mantelzorgers duiken plotseling op in levenstestamenten, en bezorgde familieleden worden buitengesloten. Vaak komt de oplichting pas na het overlijden aan het licht, als er helemaal niks meer over is van de erfenis. De daders, vaak familie, komen er vrijwel altijd mee weg. In deze aflevering vertelt Zembla onderzoeksjournalist Dirk Mostert over de financiële uitbuiting van ouderen. Hoe kan dit gebeuren? En wat kunnen we ertegen doen?

5. Adoptiebedrog: De strijd voor erkenning

Zembla deed jarenlang onderzoek naar adoptiemisstanden. We ontdekten babyfarms in Sri Lanka en zogenoemde acting mothers. De onthullingen sloegen in als een bom. Ondertussen startten de slachtoffers van adoptiefraude een strijd tegen een overheid die de verantwoordelijkheid jarenlang van zich af blijft schuiven. Tot een commissie de rol van de Staat onder de loep neemt en alles tot een hoogtepunt komt. In deze podcast vertelt Zembla onderzoeksjournalist Norbert Reintjens over de wereld van adoptiefraude; over het gevecht naar erkenning en de waarde van excuses.

4. Het excuus van de Boerenleenbank

Het boerenland lijdt onder het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Een gevolg van een systeem van steeds meer dieren en hoge opbrengsten per hectare. In deze aflevering vertelt Zembla onderzoeksjournalist Ton van der Ham wat het betekent dat Rabobank erkent medeverantwoordelijk te zijn voor de problemen in de landbouw.

3. De hel van Shell

Al decennialang veroorzaken lekkende pijpleidingen van Shell extreme vervuiling in Nigeria. Volgens Shell wordt 95 procent van de lekken veroorzaakt door sabotage. Maar als Zembla een onthullend dossier in handen krijgt van Milieudefensie, werpt dat ineens heel ander licht op de rol van Shell in de Niger Delta. Shell-medewerkers zouden zelf de lekken veroorzaken. In deze podcast vertelt onderzoeksjournalist Sander Rietveld hoe hij in coronatijd onderzoek deed naar de misstanden in Niger Delta.     

2. Het kippenexperiment

In hun onderzoek naar uitgeputte landbouwbodems stuiten journalisten Ton van der Ham en Frans Glissenaar op een bijzonder onderzoek uit 2007: een experiment met kippen waarin is gekeken of biologisch eten gezonder is. Volgens de toenmalige minister van Landbouw waren de uitkomsten 'teleurstellend' omdat er geen aanwijzingen waren dat biologisch eten gezonder zou zijn. Maar klopt dat wel? Een telefoontje met onderzoeksleider Machteld Huber is het begin van een spannende zoektocht. Welk spel is hier gespeeld? En wat was de rol van onderzoeksbureau TNO en Wageningen Universiteit? 

1. De grote belangen achter de omstreden granulietstort

Als onderzoeksjournalisten Roelof Bosma en Marco de Lange na hun uitzending ‘De afvaldump door Rijkswaterstaat’ van begin dit jaar een WOB-verzoek doen, verschijnt er een koerier aan de deur met een USB-stick. Daar staat maar liefst 2 GB aan informatie op, verspreid over 9000 pagina’s. In deze podcast vertellen de journalisten over de tegenkrachten waar ze mee te maken kregen in hun zoektocht naar de waarheid. En ze vertellen wat ze vonden in die berg met informatie over de rol van de topambtenaren van Rijkswaterstaat, van het ministerie en over de cruciale rol van oud-minister Halbe Zijlstra in het granulietdossier. 

Rectificatieverplichting Zembla 

De Rechtbank Den Haag heeft bij vonnis van 31 augustus 2022 geoordeeld dat Zembla onrechtmatig (want niet met de van Zembla te verwachten zorgvuldigheid) tegenover het bedrijf Graniet Import Benelux (ook handelend onder de naam Bontrup) heeft gehandeld door de door Gustaaf Biezeveld gedane uitspraken over het opzettelijk plegen van strafbare feiten door het bedrijf Bontrup in de uitzending van 6 februari 2020 op te nemen. Dit echter zonder voldoende feitelijke basis en op de ongenuanceerde en onvoorwaardelijke wijze zoals Zembla dat toen heeft gedaan. De rechtbank Den Haag heeft BNNVARA / Zembla bevolen deze rectificatie te plaatsen.

Seizoen 2
22. Ziekenhuis in crisistijd

Schoonmakers, de technische dienst, de afdeling logistiek: ze zijn onmisbaar voor een ziekenhuis. Dat ontdekte verslaggever Nicolien Herblot, toen ze wekenlang de stille krachten volgde in het St Jansdal ziekenhuis in Harderwijk, tijdens de coronacrisis. Luister in deze podcast naar haar ervaringen.

21. Koninklijke constructies

In deze podcast nemen onderzoeksjournalisten Ton van der Ham en Annette Schätzle de luisteraar mee in hun onderzoek naar onze koninklijke familie. Waarom is er zoveel mist rond de bezittingen van de koning? En welke afspraken zijn er gemaakt achter de schermen over het sluiten van Kroondomein Het Loo tijdens het jachtseizoen?

20. De vergeten oorlog

Onder zware druk van de Verenigde Staten raakte Nederland in 1950 verwikkeld in een gewapend conflict: de Korea-oorlog. 4700 militairen werden naar het front gestuurd. Vijf van hen raakten vermist. Wat is er met ze gebeurd? En hoe belemmert de Europese privacywetgeving de zoektocht naar de stoffelijke resten van de vermiste soldaten? Onderzoeksjournalist Jos Slats verdiepte zich in deze 'vergeten oorlog' en vertelt erover in deze podcast.

19. Huisarts in crisistijd

Twaalf jaar geleden brak er de Q-koorts uit, nu wordt Herpen opnieuw getroffen door een besmettelijke ziekte. Onderzoeksjournalist Ton van der Ham keert terug naar het Brabantse dorp waar hij twaalf jaar geleden de onthullende uitzending ‘De Q-koorts epidemie’ maakte. Een maand lang liep hij mee met huisarts Rob Besselink en legde zo de impact van de coronacrisis vast. In deze podcast vertelt hij hoe het was om te filmen in deze hechte gemeenschap.

18. Baudet en het Kremlin

Het is een vraag die politiek Den Haag al jaren bezighoudt: waarom is Forum voor Democratie zo positief over Moskou? Zembla deed in samenwerking met de Nieuws BV maandenlang onderzoek en kreeg inzage in onthullende Whatsapp-berichten van Baudet. In deze podcast praten we met onderzoeksjournalist Sander Rietveld over de connecties van Baudet en het Kremlin, de keus om informatie van Henk Otten te gebruiken, trollenlegers op Twitter en de nasleep van de uitzending.

17. Medicijnmacht China tijdens de coronacrisis

Door de uitbraak van het coronavirus waren medicijnfabrieken in China wekenlang dicht en export uit India ligt momenteel geheel stil. Wat betekent dat, als zo’n 80 procent van onze medicijnproducten uit China en India komt? In deze podcast vertelt onderzoeksjournalist Jos van Dongen over zijn onderzoek naar 
de beschikbaarheid van geneesmiddelen tijdens de coronacrisis en over de vele uitzendingen die hij de afgelopen twintig jaar maakte over epi- en pandemieën.

16. De macht van Monsanto

Chemiebedrijf Monsanto komt in 2017 zwaar onder vuur te liggen als door een Amerikaanse rechtbank talloze interne rapporten, e-mails en andere vertrouwelijke stukken worden vrijgegeven. Deze ‘Monsanto Papers’ laten zien hoe het bedrijf decennialang de wetenschap en de publieke opinie beïnvloedt en de schadelijke effecten van onkruidverdelger RoundUp verhult. In deze podcast vertellen onderzoeksjournalisten Els Knaapen en Norbert Reintjens over hun onderzoek naar Monsanto en RoundUp.

15: Gaza: de rechtszaak

Door een Israëlische precisieaanval op een huis in Gaza in 2014 verliest de Nederlandse Palestijn Ismail Ziada zijn moeder, drie broers, zijn schoonzus en een neefje van 12 jaar. Waarom is hun huis gebombardeerd? En wat kan het Nederlandse recht betekenen voor Ismail? Onderzoeksjournalisten Simone Tangelder en Rosalyn Saab vertellen in deze podcast over hun onderzoek achter de uitzending ‘Gaza: de rechtszaak’. Maken Palestijnen kans om gerechtigheid voor hun familie te krijgen?

14. De fatale fouten van Boeing

De 737 MAX: het nieuwe toestel van de Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing, moest bij de oplevering de markt gaan veroveren. Maar na twee ongelukken waarbij 346 mensen om het leven kwamen, staan honderden toestellen al bijna een jaar aan de grond en kregen ze de bijnaam: 'vliegende doodskisten'. Wat was de oorzaak van beide ongelukken en valt Boeing iets te verwijten? Onderzoeksjournalisten Vincent Verweij en Suzan Borst zochten het uit.

13. Geen plek voor ouderen

Sinds een aantal jaar moedigt de overheid ouderen aan om zo lang mogelijk thuis te wonen, ondertussen sluiten de verzorgingshuizen. In deze podcast vertellen onderzoeksjournalisten Nicolien Herblot en Els Knaapen over de gevolgen van het langer thuis-beleid voor artsen en ouderen. Wat doet dat met de ouderen die meer nodig hebben dan alleen thuiszorg? En is er genoeg zorg voor iedereen als het aantal tachtigplussers de komende twintig jaar verdubbelt? Je hoort het in deze podcast.

12. De afvaldump door Rijkswaterstaat

Onderzoeksjournalisten Roelof Bosma en Marco de Lange onderzochten maandenlang de rol van Rijkswaterstaat bij de lozing van een half miljoen ton afval in natuurplas Over de Maas in Gelderland. Welke belangen spelen hier? En welke rol speelt oud-minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra precies? Je hoort het in deze podcast. 

11. De kunst van de koning

Onderzoeksjournalisten Ton van der Ham en Norbert Reintjens wilden graag weten: waarom raken de Oranjes altijd in opspraak bij de verkoop van kunst? En mag de koninklijke familie bijzondere kunstwerken wel verkopen en het geld in eigen zak steken? Luister naar deze podcast om daar achter te komen.

10. Ramp in het regenwoud

Eén van de belangrijkste oorzaken voor het verdwijnen van het tropisch regenwoud in Brazilië is de sojateelt. Nederland is, als landbouwgrootmacht, een van de belangrijkste importeurs van die soja uit Brazilië. Onderzoeksjournalisten Sander Rietveld en Frans Glissenaar onderzochten de Nederlandse betrokkenheid bij de sojahandel. In deze podcast vertellen ze over hun reis naar Brazilië, waar ze met eigen ogen zagen hoe natuur en mens moeten wijken voor het verbouwen van soja.

Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.