Sort Of S01: bijna poëtische dialoog

De genderflüide acteur en scenarist Bilal Baig speelt een nanny en parttime barbediende in fijnzinnig en ontroerend Canadees televisiedrama.

Foto credits: VPRO

'Je ziet me niet', zegt het vriendje van Sabi Mehboob (acteur en scenarist Bilal Baig laat zich net als Sabi in de serie aanspreken met de meervoudsvorm hen/hun) tijdens een etentje ter gelegenheid van zijn verjaardag. Hij is ontstemd over het feit dat Sabi tegen zijn wens in een cadeau heeft gekocht. Maar het probleem in Sort Of – 'soort van' drukt de weifelende levenshouding van de hoofdpersoon mooi uit – is dat de Pakistaanse Canadees juíst oog heeft voor de mensen om hen heen. Zo zorgt Sabi, die woonachtig is in het Canadese Toronto, als oppas voor twee kinderen en fungeert hen als gelegenheidstherapeut en biertapper voor de gasten van een bar die gefrequenteerd wordt door mensen uit de LHBTI-gemeenschap.

Sabi ziet zichzelf over het hoofd omdat hen voortdurend bezig is met het zorgdragen voor anderen. Sabi’s moeder weet zelfs niet dat haar kind – dat werd geboren als man – non-binair is en in het dagelijks leven make-up draagt en op hakken loopt. Zo blijft het leven lekker ongecompliceerd en hoeft Sabi ook niet op te boksen tegen vooroordelen die in de Pakistaanse gemeenschap bestaan over non-binaire mensen. Hoewel, en dat weerklinkt in menig scène, Sabi dondersgoed weet dat hen leven pas in balans is als hen overal zichzelf kan zijn. Dat gebeurt dan ook in het eerste seizoen van Sort Of.

Geleidelijk begint Sabi zichzelf te omarmen en maken twijfels plaats voor vastberadenheid. Maar eerst toont Baig - die de serie schreef met scenarist Fab Filippo – een hoofdpersoon die soms over zich heen laat lopen en regelmatig geconfronteerd wordt met transfobe en onwetende types. Zoals wanneer Sabi een van hun oppaskinderen – een heerlijk recalcitrante puber – moet ophalen van school, maar de directeur niet gelooft dat hen de nanny is. Of wanneer de vader uit het oppasgezin – die op het punt staat Sabi te ontslaan – tegen hen zegt: 'Ik ben blij dat de kinderen aan jou zijn blootgesteld.'

Mensen weten soms niet hoe pijnlijk hun woorden kunnen zijn. Dat leidt in Sort Of tot ongemakkelijke situaties. Maar Baig en Filippo vinden hierin wel telkens de komische noot. Confrontaties leiden in het drama niet tot ruzies, maar monden vaak uit in wederzijds begrip. En soms kiezen Sabi’s intimi wel de juiste woorden. Een van de mooiste voorbeelden hiervan is de liefde die Sabi voelt voor de moeder van hun oppasgezin: zij was de eerste persoon die Sabi aansprak met de juiste voornaamwoorden: hen/hun. Wanneer deze vrouw aan het begin van het seizoen met hersentrauma wordt opgenomen in het ziekenhuis, annuleert Sabi zelfs hun emigratieplannen: hen zou met een vriend naar Berlijn verhuizen.

Toch realiseert Sabi zich dus al snel dat het leven niet uitsluitend moet bestaan uit het maken van offers voor anderen. Baig en Filippo illustreren dit aan de hand van scènes die uit het leven zijn gegrepen. Sort Of voelt als een warm bad; alsof je als kijker direct deel uitmaakt van een grote familie. Het is een doordacht drama, met dialoog die soms bijna poëtisch klinkt. Zoals een prachtige bespiegeling van een trans vrouw in de serie: 'Wij bestaan zoals alles bestaat. Dingen worden andere dingen. We zijn als mensen allemaal in transitie.'

Sort Of S01, vanaf dinsdag 27 juni 2023 op NPO 3 en NPO Start en tevens in zijn geheel op NPO Plus. Het tweede seizoen verschijnt in juli bij de NPO.