Logo VARAgids
Alles over tv, series, films en podcasts

Filmmaker Joost van Ginkel over docu Beatrix: ‘Ik wéét dat ze gaat kijken!’

30-01-2025
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
562 keer bekeken
  •  
MAI30783000004

Beatrix

© Kees Scherer / Mai

In gesprek met filmmaker Joost van Ginkel, die het documentaire drieluik Beatrix maakte. ‘Ik wéét dat ze gaat kijken!’

Eerder maakte je een driedelige serie over prins Bernhard. Vanwaar die fascinatie met het koningshuis? In beginsel had ik die niet. Ik ben speelfilmregisseur en nooit bezig geweest met royalty. Net als bij de Bernhard-reeks kwam dit verzoek vanuit Videoland. Mijn royaltyfocus berust dus op louter toeval.

Was het voor jou meteen duidelijk dat dit drieluik over Beatrix moest gaan? Ik raakte tijdens de research voor Prins Bernhard al gefascineerd door Beatrix. Bernhard is gewoon Bernhard, als je begrijpt wat ik bedoel. Maar Beatrix is veruit het interessantste karakter van het Nederlandse koningshuis. Zij heeft ongelooflijk veel competenties, is echt extreem getalenteerd. Ik heb tijdens de research voor Prins Bernhard veel mensen off the record gesproken en die zeiden stuk voor stuk: ‘Beatrix had een uitstekende minister-president kunnen zijn. Maar ze had ook succesvol beeldhouwer kunnen zijn’.

Maar we weten al zo veel over Beatrix, lijkt het. De kritiek is vaak: we weten alles al, er is geen nieuws. Daar probeer ik iets aan te veranderen. Neem de Greet Hofmans-affaire, die kent iedereen. Maar door hoe Jolande Withuis (auteur van Juliana, vorstin in een mannenwereld, red.) erover vertelt in Beatrix voel je wat de impact van die vrouw geweest is op Beatrix als kind, als puber. En dan begrijp je ook wat de impact daarvan was op een monarchie. Het is een echt sleutelmoment in Beatrix’ leven geweest.

Vertel. Beatrix is destined to be queen. Ze is slim, heeft een enorm scherpe blik. En als puber ziet ze het gekkenhuis dat Paleis Soestdijk is in die tijd en realiseert ze zich: op deze manier stort dit allemaal in elkaar. Terwijl: het gaat over haar toekomst. En precies dáár ligt de kiem voor haar handelen tijdens de rest van haar leven en koningschap. Alles stond in het teken van het levend houden van de monarchie. Zo begrijp je ook beter waarom ze af en toe een tikje hoekig of streng geweest is.

Ik begrijp uit het persbericht dat het archiefmateriaal in deze film heel speciaal is. Ja, ik heb het geluk samen te werken met beeldresearcher Gerard Nijssen. Hij heeft bijvoorbeeld die beelden gevonden waarin we Beatrix als twintigjarige voor het eerst alleen op reis zien in Amerika. Naast de Hofmans-affaire is die reis bepalend geweest voor haar koningschap. Die beelden tonen aan dat ze snapte wat ze aan doen was. Ze was haar toekomstige koningschap bewust aan het vormgeven.

Hoe bedoel je dat precies? Beatrix had geen voorbeeld – Bernhard was een losbol, Juliana was onevenwichtig – dus moest ze het zelf uitzoeken. Maar ze had wel talent. Ze sprak vloeiend Engels. Bij de Kennedy’s, bijvoorbeeld, kwam ze dus goed binnen. Er werd serieus naar haar geluisterd. Dat vorstelijke, dat je heel duidelijk ziet in de beelden, had ze van nature. Plus – en dat moet je niet onderschatten – van nature snapte ze ook dat die gouden kooi van het koningshuis niet alles was. Ze organiseerde bijeenkomsten met mensen uit de samenleving, om voeling te houden, geïnformeerd te blijven. Ook daarin had zij geen voorbeeld en dat is echt heel knap. Dat heeft ze helemaal zelf vormgegeven. In dat licht was haar reis naar de Verenigde Staten ook van belang want de Kennedy’s waren ook erg betrokken bij de burgerrechtenbeweging en de Vietnamoorlog. En van JFK leende ze ooit de uitspraak ‘Kijk niet naar wat uw land voor u kan doen, maar kijk naar wat u voor uw land kunt doen.’

Lees verder in VARAgids 5. Vanaf dinsdag 28 januari in de winkel, op de mat en in de VARAgids-app. Nog geen abonnee?

De driedelige documentaireserie Beatrix is vanaf 31 januari te streamen bij Videoland.

Meer over:

beatrix
Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

0/1500 Tekens
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Ontvang elke werkdag de beste kijktips met de Avondeditie-nieuwsbrief

BNNVARA LogoWij zijn voor