Column: Out of the box

Wat betreft plot weten films en series nog maar zelden te verrassen. De geschifte serie Mrs. Davis lukt het wel.

De satire The Player (te zien bij Amazon Prime Video) van Robert Altman is inmiddels al ruim dertig jaar oud, maar de kritiek op Hollywood is nog steeds even scherp. Een van de sterkste elementen is de openingsscène; niet eens zozeer vanwege het feit dat de camera gedurende acht minuten in één, onafgebroken shot diverse werknemers volgt op een filmcomplex, maar vooral vanwege de lachwekkende filmpitches waar producent en hoofdpersonage Griffin Mill (Tim Robbins) aan wordt blootgesteld.

De meeste pitches zijn een paradox: zowel uitermate bespottelijk als onorigineel, ofwel een amalgamatie van films die al eerder succesvol waren - ‘Out of Africa meets Pretty Woman’ of ‘Ghost meets The Manchurian Candidate’ – of juist een ongeïnspireerd vervolg (The Graduate: Part II).

Zelfs dertig jaar later hebben deze momenten nog niets aan actualiteit ingeboet. Echte originaliteit – een enkele Everything Everywhere All at Once daargelaten - blijft ver te zoeken in Hollywood, waar productiehuizen liever lijken in te zetten op de zoveelste live-action-versie van een Disney-klassieker, het zoveelste hoofdstuk in de Star Wars-franchise en de zoveelste fase in het Marvel-universum.

Ook tv grijpt graag terug naar formules die al eerder succesvol bleken, zo bewijzen onder andere de zes (!) spin-offs van de originele Law & Order. Of de steeds verder uitdijende franchise rondom The Walking Dead.

Het is ergens ook wel te begrijpen: in de overdaad aan on-demand-aanbod is het moeilijk met iets nieuws op te vallen. En ook de kijker is soms gewoon op zoek naar iets van houvast, iets vertrouwds. Een pitch als ‘Game of Thrones, maar dan met drie keer zoveel draken!’ verkoopt zich bijna zelf. Het hoeft ook niet per se iets slechts te zijn dat een nieuwe film of serie aan eerdere popcultuur doet denken. Zo omschreef ik het eerste seizoen van Yellowjackets destijds als ‘Lost meets Lord of the Flies’; een ijzersterke serie die juist heel vernuftig speelt met alle verwachtingen die deze referenties bij de kijker oproepen.

Maar goed, het neemt niet weg dat films en series nog maar zelden echt weten te verrassen. Onlangs gebeurde het toch, met de serie Mrs. Davis (nu te zien bij HBO Max). Het verhaal in een notendop: Non Simone (Betty Gilpin, GLOW) trekt ten strijde tegen een kwaadaardige kunstmatige intelligentie die zichzelf ‘Mrs. Davis’ noemt. Daarvoor moet zuster Simone wel eerst op zoek naar de Heilige Graal.

Het is moeilijk voor te stellen dat deze pitch ooit verder is gekomen dan de allereerste fase, tot je hoort dat één van de showrunners Damon Lindelof is; dezelfde persoon die eerder al op succesvolle wijze Lost (vliegtuig stort neer op mysterieus eiland) en The Leftovers (twee procent van de wereldbevolking verdwijnt van het ene op het andere moment van de aardbodem) aan de man wist te brengen.

Toch weten Lindelof en medebedenker Tara Hernandez (The Big Bang Theory) wat betreft originaliteit – en bloederigheid – nog een tandje bij te zetten. Mrs. Davis is een serie waarbij je je continu afvraagt waar je nu in hemelsnaam naar aan het kijken bent. En we zouden het niet anders willen.