Tim zat 1,5 jaar in een Filipijnse gevangenis door joint: ‘Ik moest mijn schoenen ruilen tegen eten’

Tim kwam tijdens het backpacken door Azië in de Filipijnen in de gevangenis terecht, omdat hij was vergeten dat er nog een jointje in zijn tas zat. Hoe was dit voor hem?

‘Dat is een goede vraag. Dat weet ik zelf eigenlijk ook niet. Nee? Nee, ik wist eerlijk gezegd niet eens dat die in mijn tas zat.’

‘Hij zat er sowieso al een paar weken in, ja. In Thailand. In Thailand is het natuurlijk… ja, legaal of was het… dus je komt het overal tegen. Je bent op reis en je wilt wat, dus ja, dan rook je af en toe gezellig een jointje. In dit geval had ik hem niet weggegooid, maar in een zijvakje van mijn tas gestopt.’

‘Ik kwam aan in Manila en ging van de ene terminal naar de andere. Toen kreeg ik “random search”. Ze haalden echt alles uit mijn handbagage; elk zijvakje, elk steekvakje. Ik was superchill: leef je uit. Totdat hij in één keer die joint tevoorschijn haalde. Toen kreeg ik het Spaans benauwd.’

‘Ik dacht: nonchalant blijven, niet in paniek raken. Hij vroeg: “What is this, what is this?” Ik zei: “Ik weet niet wat het is, gooi het gewoon weg. Ik heb het nog nooit gezien.” Maar ze gingen daar niet in mee.’

‘Het was meteen: “No, you wait, you sit.” Hun lichaamstaal veranderde. Voor ik het wist stonden er tien man om me heen. Op een gegeven moment kreeg ik handboeien om. Toen wist ik: nu is het menens.’

‘Ik denk dat ik daar wel vier uur heb gezeten in die vertrekken. Ik dacht: dit komt wel goed, want ik heb dit niet bewust gedaan. Dat kunnen ze toch wel begrijpen?’

‘Ze zeiden eigenlijk weinig. “Pak je spullen, we vertrekken.” Je wordt uitgeladen, geëscorteerd en naar een cel gebracht. De deur gaat open: allemaal Filipijnen, andere gevangenen. Een stuk of vijftien. Dat was nog “cute en gezellig”. Daar zat ik in totaal een maand.’

‘Ze zeiden: neem een goede advocaat, wij kunnen niks doen. Het moest een Filipijnse advocaat zijn.’

‘Ik werd aangeklaagd voor “attempted transport van dangerous drugs”. Dus drugstransport. Ik ging van één tot twee jaar naar in één keer twintig jaar tot misschien levenslang. Toen draaide mijn maag echt letterlijk om.’

‘Als hij een deal kon sluiten met de aanklager kon ik schuldig pleiten en een verlaagde straf krijgen: één jaar vast en een half jaar voorwaardelijk.’

‘Zeventig man in een cel van vijftig vierkante meter. Geen structuur. Ik had geen toegang tot mijn geld. Ik heb mijn schoenen geruild tegen eten. Je ruilt tegen eten, sigaretten, basisdingen.’

‘De verdieping werd gerund door een bende. Die hebben de sleutels. Ik werd meteen uitgepikt: westers, dus geld. Ze zeiden: "Je moet betalen, anders wacht je een zware periode." Vijf- à zeshonderd euro voor een betere slaapplek. Ik zei: "Ik heb het geld niet." Dan volgt straf, met stokken of buizen met cement. Je bent in overlevingsstand: zwakte tonen is verloren zaak.’

‘Je ligt met z’n allen in een treintje op tegels. 45 graden. Je zweet, je krijgt uitslag, overal jeuk. Overdag zit je op elkaar. Er is niets te doen.’

‘Ik heb gedacht: misschien moet ik mezelf iets aandoen, zodat ik naar het ziekenhuis moet en even weg kan. Maar ik heb het niet toegelaten. Je schrikt ervan en duwt het weg.’

‘Toen ik wist: hier ga ik de rest van mijn tijd uitzitten, dacht ik: ik moet het mezelf makkelijker maken. Je kon een “VIP-pakket” krijgen: een houten plank om op te slapen. En vaker douchen, drie of vier keer per dag. Het is daar superheet.’

‘Van april tot en met september. Dus ja, anderhalf jaar.’

‘De avond ervoor hoorde ik: je gaat morgen naar huis. Handboeien om, geëscorteerd tot aan de gate. Ik ging als allerlaatste het vliegtuig in, boeien af, en ineens hoor je weer bij de normale mensen.’

‘Top. Mijn ouders en vrienden waren er. Superblij om iedereen weer vast te houden.’

‘Ik kijk liever vooruit. Ik kan nu beter relativeren. Ik ben mentaal supersterk geworden.’

‘Het kan iedereen overkomen. Mensen zeggen altijd: “Kijk in je tas.” Makkelijk gezegd achteraf. Zo was ik ook. Zo ben ik nu niet meer.’