Terugblik 2025: een jaar vol fantastische reportages

In de radio-uitzending van 28 december blikken we terug op een aantal opvallende reportages van het afgelopen jaar. Verslaggevers maakten ieder een persoonlijke keuze uit het werk van 2025: verhalen die de meeste indruk of meest plezier gaf om te maken. Zo gaan we op zoek naar de Brabantse hazelwormen, bewonderen de extreem zeldzame brileider en gaan door de knieën voor het kaboutermos. Een terugblik die laat zien hoe rijk en veelzijdig het afgelopen jaar was.

Ze moeten er zijn, maar bijna niemand lijkt ze te zien: hazelwormen in Brabant. De reptielenonderzoekers van RAVON doen daarom een oproep om waarnemingen van deze hagedissen-zonder-pootjes in Brabant te melden tijdens de reportage van verslaggever Rob Buiter. De hazelworm spreekt natuurlijk enorm tot de verbeelding. Hij heet worm, ziet er uit als een slangetje, maar het is een hagedis, zij het zonder pootjes.

"Bijna iedereen die er wel eens een heeft gezien wordt erdoor geraakt", zegt Jeroen van Delft, onderzoeker bij de organisatie voor Reptielen-, Amfibieën- en Vissenonderzoek Nederland, RAVON. "Als je de kans krijgt om er eentje wat langer te bekijken, dan zie je bijvoorbeeld dat hij kan knipperen met zijn ogen. Slangen doen dat niet. Die lijken je continu heel strak aan te kijken, waardoor sommige mensen ze extra eng vinden. Een hazelworm kijkt veel 'vriendelijker'." Lees meer in het gehele artikel en bekijk het filmpje hieronder.

Begin 2025 ging er een schokgolf door vogelend Nederland. Er werd een brileider gezien bij Texel. Met zijn kleine oranje snavel, mosgroene vlakken en zwarte bril lijkt hij uit een schilderij van Picasso gezwommen én hij is in Europa nog maar amper waargenomen. Beeldschoon en extreem zeldzaam dus; de twee ingrediënten waarvoor veel vogelaars de verrekijkers pakken en erop uitgaan.

In een radioreportage gaat verslaggever Gert Elbertsen op zoek naar de brileider met vogelaars Lobke Bekkema, Daan van Braak en Robert van der Meer. De brileider bij Texel is flink verdwaald. Van nature broedt hij aan de kust van Alaska en Noordoost-Siberië en overwintert hij tussen de ijsschotsen op de Beringzee. Hoe het dier in Nederland terecht is gekomen is onbekend. Lees meer in het gehele artikel!

Dat natuur op een positieve manier onze gezondheid beïnvloedt, is wel bekend en ook wetenschappelijk vastgesteld: natuur stimuleert niet alleen tot bewegen, maar helpt ook bij stress en persoonlijke ontwikkeling. Maar dat natuur ook een rol kan spelen bij de verwerking van rouw, dat ontdekten de op Terschelling wonende Arjan Berkhuysen en Anemoon Elzinga.

Vier jaar geleden overleed plotseling hun zoon Mees, op 16-jarige leeftijd, een heftige en ingrijpende gebeurtenis. “Ik merkte dat ik daarna de neiging had om me volop in het werk te storten, maar dat dat uiteindelijk het wegstoppen van gevoelens was”, vertelt Arjan aan verslaggever Henny Radstaak. Het stel ontdekte dat ze op het Waddeneiland eigenlijk alleen maar de deur uit hoefde te lopen, de natuur in, en dat die natuur een grote rol ging spelen in het rouwproces. Lees meer in het gehele artikel

Soms mag je als verslaggever mee naar plekken die voor andere mensen verborgen moeten blijven. Zodat alles wat er groeit en bloeit niet al te erg verstoord wordt. Bioloog Harold Timans neemt verslaggever Merlijn Schneiders mee naar zo’n geheime plek, voor een bezoek aan een heel klein en bijzonder plantje: het kaboutermos.

Ruim veertig jaar lang werd het mosje niet meer gezien in ons land. Zo klein dat het nauwelijks zichtbaar is. Kaboutermos ziet eruit als een soort stoeltje, met wat fantasie: een kabouterstoeltje. Enkel het vruchtlichaam is in de wintermaanden te zien. Meestal vormen mossen binnen afzienbare tijd sporenkapsels, maar kaboutermos doet er de gehele winter over om rijpe sporen te maken. Wanneer ze volgroeid zijn, valt het spitsje af en verschijnt een opening. Bij verstoring van de zakjes, worden de vele miljoenen sporen via deze opening naar buiten geblazen. Een pofzakje dus.

Misschien wel de leukste tijd van het jaar op de schooltuinen van Nederland: de oogstperiode! Op een van de grootste schooltuincomplexen van Nederland, in Zaandam doen we mee aan een jaarlijks terugkerend fenomeen: soeples. Want hoe verwerk je al die uit de grond gesproten groenten? In de soep! "Ik word altijd blij als ik op een schooltuin ben", zegt Lianne van der Kruk van de Alliantie Schooltuinen tegen verslaggever Pleun Aarts.

Die overkoepelende organisatie heeft als doel alle schooltuinen van Nederland met elkaar te verbinden en te versterken. "En het is goed voor kinderen omdat ze leren hoe afhankelijk we zijn van de natuur. Op dit moment wordt daar nog niet zoveel onderzoek naar gedaan in Nederland. In het buitenland wel, en daar komen ook positieve resultaten naar boven." Lees meer in het gehele artikel en bekijk het filmpje hieronder!