Nieuwe Vogelatlas van Nederland

Dit weekend verschijnt ‘de Vogelatlas van Nederland’ . Het standaardwerk over de trends en ontwikkelingen in de vogelstand van ons land. In meer dan 600 pagina’s wordt de stand van zaken opgemaakt over alle in ons land broedende en overwinterende soorten. Samengesteld aan de hand van de telgegevens van duizenden vrijwilligers. De atlas kijkt ook naar de veranderingen in de vogelwereld, de afgelopen 40 jaar. Naar soorten waarmee het goed gaat, maar ook soorten die intussen zelfs verdwenen zijn.

Dat het met veel van onze broedvogels niet goed gaat blijkt ook uit het recent verschenen boek ‘ Bedreigde vogels van Nederland ’. Hieruit blijkt dat er de afgelopen eeuw negen vogels zijn uitgestorven als broedvogel in Nederland. Zoals de duinpieper, de ortolaan en de klapekster. En dat zeker een tiental op het punt staat om op korte termijn uit ons land te verdwijnen. Soorten als draaihals, velduil en de kuifleeuwerik. De belangrijkste redenen hiervoor zijn zowel de vernietiging van leefgebieden en het verdwijnen van insecten.

Van het stedelijk gebied tot het moeras, van hei tot duin, overal zijn soorten ernstig in aantal achteruitgegaan, uitgestorven of staan op het punt uit te sterven. Het meest dramatisch is de situatie in het boerenland, aldus de auteurs. Zo blijkt uit het boek dat vanaf de jaren ‘50 duizenden kilometers houtwallen zijn opgeruimd, veel van het kruidenrijke grasland is omgezet in raaigras, sloten zijn dichtgegooid en de grondwaterstand vaak drastisch omlaag werd gebracht. Verder hebben ook kunstmest en pesticiden letterlijk roet in het eten gegooid: er is minder voedsel in de bodem voor veel vogelsoorten.

Uit ‘Bedreigde vogels van Nederland’ blijkt ook dat juist veel algemene soorten als kokmeeuw en kievit de afgelopen jaren zijn achteruitgegaan. Ze staan op de recent ingestelde ‘oranje lijst’, van vogelsoorten die in de gaten gehouden moeten worden.

In Vroege Vogels een gesprek met Harvey van Diek van SOVON Vogelonderzoek Nederland en een van de auteurs van ‘de Vogelatlas van Nederland’. En met Robert Kwak van Vogelbescherming, een van de schrijvers van ‘Bedreigde vogels van Nederland’.