De paringsrituelen van zeehonden

Als gepassioneerde natuurfilmer is Gerard Koster Joenje vaak in de Vlielandse natuur te vinden. Zo filmt hij ook een groep zeehonden in de buurt van zijn huis. Dat doet hij van op grote afstand en met een lange telelens. Hij wil namelijk zeker voldoende afstand van de dieren houden en ze niet verstoren. "Zo zie je ook echt natuurlijk gedrag. Dat zou je nooit zien als je ze te dicht benadert", zegt hij. In de Zelf Geschoten Special aflevering van 7 april laat hij zien hoe hij te werk gaat met zijn camera. Benieuwd of hij ook een paring kan filmen? Kijk dan naar de uitzending over de mensen achter de rubriek Zelf Geschoten.

Gerard filmt de grijze zeehond in de aflevering. In Nederland komen er twee soorten zeehonden voor: de grijze zeehond (Halichoerus grypus) en de gewone zeehond (Phoca vitulina). Hoewel de soorten op elkaar lijken, zijn er grote verschillen. En niet alleen in hun uiterlijk, ook in de manier waarop ze paren, de periode waarin ze paren en wanneer ze jongen krijgen.

Geen pasgeboren kleintjes in de lente bij de grijze zeehond. Deze soort krijgt jongen in de wintermaanden. Na een draagtijd van elf maanden, bevalt ze op het strand of op een zandplaat boven de vloedlijn. Ieder jaar gaan ze daarvoor naar dezelfde plek, waar ze zich met andere vrouwtjes verzamelen in kolonies. De jongen worden geboren met een dikke, wollige vacht. Daardoor kunnen ze niet meteen na de geboorte zwemmen en moeten ze tot dan op een droog strand blijven. Na een drietal weken, zijn de jongen die vacht kwijt.

Elke vijf à zes uur zoogt de moeder haar jong met vette melk. Dat duurt slechts zestien tot eenentwintig dagen, tot de moeder weer vruchtbaar is en klaar om te paren. Het mannetje gaan rond die periode rond het vrouwtje cirkelen en maakt geluid om te laten weten dat ze klaar zijn om te dekken. Na de paring op het strand, keert de moeder weer naar de zee. Het jong blijft nu alleen achter. Een tiental dagen later, zal het jong zelf de zee ingaan op zoek naar voedsel.

De gewone zeehond krijgt haar jongen pas enkele maanden later: tussen mei en juli. Ook deze jongen worden aan land geboren, op een zandplaat of rots. Na de geboorte kunnen ze meteen duiken en zwemmen. Een gewone zeehond moet dus niet op zoek naar een plek die drie weken lang droog is. De moeder zoogt haar jong in de eerste drie tot zes weken elke vier uur. Dat kan zowel op het land, als in de zee. Na de zoogtijd moet het jong zelf op zoek naar vissen om te eten.

Voor de moeder is het na die periode weer tijd om te paren. Voorafgaand vindt er een baltsritueel plaats, waarbij het mannetje het vrouwtje probeert te versieren. In tegenstelling tot de grijze zeehond, zijn zowel de paring als het baltsritueel in het water. Tijdens de paring bijt het mannetje het vrouwtje in de nek. Na een draagtijd van tien maanden, krijgt ze weer één of soms zelfs twee jongen.

Kijk zondag 7 april om 19.25 uur naar de uitzending over de mensen achter Zelf Geschoten op NPO 2!