Hoe overleef ik… de tv-zomer

Hé. Er is geen bal op de tv. Zelfs geen film met Doris Day. Maar de VARAgids weet hoe je toch een interessante, vrolijke tv-zomer kunt samenstellen.

The problem with Jon Stewart
Klik hier om The problem with Jon Stewart te bekijken

Na zijn afscheid bij het satirische nieuwsprogramma The Daily Show begon presentator Jon Stewart in 2021 aan een reeks interviews voor Apple. Een uur lang, over actuele onderwerpen, vaak met grote spelers als gouverneurs en ministers. Stewart hield het vol tot 2023, toen een ruzie met Apple een eind maakte aan de show. Inmiddels is hij terug op het Daily Show-nest, maar deze lesjes Hogere Interviewkunde zijn nog altijd terug te kijken en zeer de moeite waard. Beste: hoe hij vice-gouverneur van Arkansas Leslie Rutledge fileert over transzorg aan jongeren. Ook goed: Californische gouverneur Gavin Newsom over gevangenisstraffen.

Real Talk
Klik hier om Real Talk te bekijken

Radiopresentator en voice-over-stem Fernando Halman maakt al jaren een gefilmde podcast met uiteenlopende gasten uit de muziek-, sport – en influencerwereld. Hij kreeg er diverse prijzen voor. Soms ontvangt hij grote sterren, vaker spreekt hij gasten die je zelden aan reguliere talkshowtafels ziet. Maar die wel een bijzonder verhaal hebben. Neem de drugsbaron die evangelist werd, de rapper die als jongerenwerker aan de slag ging of de poppenmaker die aan Beyoncé leverde. Halman is een vriendelijke, vooral begrijpende interviewer die soms iets meer weerwerk mag geven. Maar vooral mensen aan de praat krijgt. Ook goed als je aan je straattaalkennis wil werken.

NPR Tiny Desk
Klik hier om NPR Tiny Desk te bekijken

NPR is een Amerikaanse publieke radiozender, die sinds 2008 concerten opneemt die vanachter een, inderdaad, klein bureau worden opgenomen. Met obscure namen, grote sterren (Adele! Sting! Sabrina Carpenter!) en een breed palet aan stijlen. Er zijn al meer dan 1200 shows opgenomen, de keuze is reuze. Tips zijn de concerten van onder meer latinster Bad Bunny, Bollywoodband Red Baraat, singer-songwriter Laura Gibson (de allereerste show) en soulzangeres Chaka Khan. Er wordt vaak, maar niet altijd, onversterkt gespeeld. Wat doet terugverlangen naar Jan-Douwe Kroeske’s 2 Meter Sessies. Die worden nog altijd opgenomen, en zijn terug te zien op het 2 Meter-YouTube-kanaal. Van rapper Ice-T met gitarist Jan Akkerman tot nieuwe helden Wunderhorse.

Glastonbury 2025
Klik hier om Glastonbury 2025 te bekijken

Tuurlijk, shows van Nederlandse festivals als Pinkpop en Best Kept Secret zijn en waren ook fraai, en makkelijk terug te kijken via YouTube. Maar het YouTube-kanaal BBC Music biedt toch het neusje van de zalm. Met afleveringen van Jools Hollands Later…-shows, de Piano Room van Radio 2, maar vooral héél erg veel Glastonbury. Een van de grootste meerdaagse festivals ter wereld, met een zeer brede programmering. En, zo bleek dit jaar, heel veel controverse vanwege politiek geladen opmerkingen van artiesten. Tips geven is onbegonnen werk, probeer de handige playlists op instrument en genre, en klik tot laat in de nacht door.

La Singla – de stille flamenco
Klik hier om La Singla te bekijken

Documentaire uit 2023 over het leven van de dove flamenco-danseres Antonia Singla. Ze groeide op in een krottenwijk in Barcelona en werd in de jaren 60 een ster vanwege haar fenomenale danskwaliteiten. Ze had zichzelf aangeleerd hoe ze, zonder te kunnen horen, de muziek toch kon aanvoelen. Maar zoals dat gaat, en ook past bij het genre, het liep niet goed af. La Singla verdween uit beeld, vanwege een gemene vader/manager en diverse trauma’s die onder meer met misbruik te maken hebben. De documentairemaakster spoorde haar weer op en sprak Antonia, wat deze zwierige film een bitterzoet einde geeft. De intense dansbeelden maken diepe indruk.

Kevin Smith’s Prince About Story
Klik hier om Kevin Smith’s Prince About Story te bekijken

Stond op YouTube, verdween daar maar is via archive.org nog wel terug te zien. Regisseur Kevin Smith (Clerks, Mallrats) vertelt in 2002 tijdens een gefilmde spreekbeurt dat hij door Prince wordt gebeld. Met een voorstel om een documentaire te maken. Vanaf daar gaat het vooral mis. Smith is een hilarische verhalenverteller, die zijn gehoor en de kijker aan stoel en scherm kluistert. Een voorbeeld: Smith vertelt dat de gehele Prince-studio in Minneapolis vol met opnameapparatuur hangt, ‘dus als Prince zit te poepen, en Raspberry Beret zou willen opnemen, dan kan dat.’ Supergrappig. Zelfs als je niet van Prince houdt, of de films van Smith, is dit fantastische storytelling.

Een gebaar
Klik hier om Een gebaar te bekijken

In navolging van The secret policeman’s ball in Engeland, waar comedians en popsterren zich één avond lang inzetten voor het goede doel, werd in mei 1983 in Carré in Amsterdam een benefiet georganiseerd voor Amnesty. Freek de Jonge, Kees van Kooten en Wim de Bie waren de gastheren van een avond. Met comedy (de toen nog piepjonge Kees Prins en Arjan Ederveen treden samen op als De Duo’s), met muziek (Doe Maar als huisband, André Hazes zingt rocksongs met Herman Brood op piano) en met experiment van het Willem Breuker Collectief. Zoveel talent op één avond, zo goed bedacht, het terugzien nog steeds waard.

Bodem
Klik hier om Bodem te bekijken

Het tweede seizoen komt er nog dit jaar aan, dus tijd om of het geheugen op te frissen, of eindelijk deze met prijzen overladen serie van Eva Crutzen te bingen. Qua vormgeving, muziek en acteren kan Bodem zich meten met de beste Britse en Amerikaanse series. En er valt dus ook nog wat te lachen om de avonturen van oefenveertiger Cat (Crutzen). Ze heeft haar leven niet op orde, wat gezien het disfunctionele gezin waar ze uitkomt niet verwonderlijk is. Haar liefdes, haar carrière-switches, het is huilen en gieren tegelijk. De lat ligt zeer hoog voor dat tweede seizoen.

C’etait un rendez-vous
Klik hier om C’etait un rendez-vous te bekijken

Kortfilm uit 1972 van de Fransman Claude Lelouch (Un homme et un femme), met de lengte van één 16 mm-filmrol. Acht minuten zitten we achter het stuur van een auto (een Mercedes 450 SEL 6.9) die plankgas door het nauwelijks ontwaakte Parijs scheurt. Rode lichten worden genegeerd, goddank is er nauwelijks ander verkeer op de weg. Het motorgeluid is opgenomen van een Ferrari, waardoor je je bijna een F1-coureur voelt. En waar is Lelouch, die zelf achter het stuur zat, naar op weg? U kunt het raden, u kunt ook kijken.

Das Wad
Klik hier om Das Wad te bekijken

Vuistregel: als je als filmmaker René van ’t Hof in je kortfilm hebt kunnen krijgen, is het resultaat altijd fantastisch. Zo ook in Das Wad, waarin hij in zwart pak met woeste baard en pijpenkrullen op het strand naar metalen dingen zoekt. Hij vindt iets groots en explosiefs, maar gelukkig zit in zijn zwarte pak een reddingsobject verborgen. Klinkt gek? Is het ook. Toch kijken. Dit korte-filmkanaal wordt helaas al een tijdje niet meer bijgewerkt, maar biedt nog uren kijkplezier. Zoals de bizarre ongeluksfilm Suiker, en de campingfantasie Beet.

Korte kuitspier
Klik hier om Korte kuitspier te bekijken

Victoria Warmerdam mocht eerder dit jaar een Oscar in ontvangst nemen voor haar kortfilm I’m not a robot. Warmerdams oeuvre is kort en klein, nog wel, maar vooral heel fijn. Zo blijkt uit deze zalig verwarrende film met Henry van Loon (muze van de maker) als homoseksueel. Of… toch iets anders? Kijken is lachen. Via Short Frame zijn internationale kortfilms te zien van vaak uitstekende kwaliteit, die zelden langer dan tien minuten duren. Tip: selecteer op een spannend of opmerkelijk klinkende titel.

Pillow talk
Klik hier om Pillow talk te bekijken

Geen bal op de tv, dus een film kijken met Doris Day? Op Dailymotion, het minder bekende neefje van YouTube, staat een heel pak Dayfilms. De leukste, zoals Pillow talk (met Rock Hudson), type romantische komedie die heel licht op de voetjes staat maar een lust is voor het oog. Dankzij de zachte Technicolor-kleuren. Ook A touch of Mink, Send me no flowers en andere 60s films met Doris zijn via Dailymotion te zien. De zoekfunctie werkt helaas niet al te best, google dus op filmtitel en ‘dailymotion’.

Bezet gebied
Klik hier om bezet gebied te bekijken

Eerste Nederlandse speelfilm over de Tweede Wereldoorlog, gemaakt in 1946 door regisseur Frans Dupont. In zwart-wit, elke scène is zo doordacht vormgegeven dat het bijna bewegende schilderijen zijn. Ellen Vogel speelt een belangrijke rol en ziet er betoverend uit. In het archief van filmmuseum Eye in Amsterdam is een schat aan documentaires, avantgarde-films en speelfilms gratis terug te kijken, dit is slechts een van de parels.

Het zaad van Karbaat
Klik hier om Het zaad van Karbaat te bekijken

De 20 minuten durende oerversie van wat later een even schokkende als invloedrijke documentaireserie zou worden, over vruchtbaarheidsarts Jan Karbaat. Die, zo bleek na zijn dood, ruim honderd kinderen had verwekt met zijn eigen donorsperma. Zonder dat de moeders ervan wisten. Karbaat bleek niet de enige massadonor. Deze bijzonder vormgegeven documentaire was de afstudeerfilm van Miriam Guttmann. In het archief van filmmuseum EYE staan nog veel meer afstudeerfilms en -documentaires van de Nederlandse Filmacademie, onder meer van Digna Sinke, Tim Oliehoek en latere Oscar-winnaar Mike van Diem.

Poetins pionnen
Klik hier om Poetins pionnen te bekijken

Recente, driedelige serie van Nieuwsuur-verslaggever Eelco Bos van Rosenthal over Poetins pionnen, wat u ook mag lezen als ‘Poetins spionnen’. ‘Illegals’, die in Amerika en Europa tegenstanders ombrengen en inlichtingen verzamelen. Met recente cyberaanvallen op bijvoorbeeld het Haagse Internationale Strafhof, en rechtszaken tegen Nederlandse ambtenaren die van spionage voor de Russen worden verdacht, is dit een actuele, maar ook dreigende serie. Knap hoe de Nieuwsuur-redactie een aantal bijzondere sprekers uit de schimmige spionagewereld voor de camera kreeg.

AZ, Ajax, PSV en de bizarre ontknoping van een voetbalseizoen
Klik hier om AZ, Ajax, PSV en de bizarre ontknoping van een voetbalseizoen te bekijken

Een reconstructie waarvan je de afloop al lang kent, maar jaarlijks herbekijkt. Dat kan, met deze Andere tijden-aflevering over de knotsgekke ontknoping van het profvoetbalseizoen 2005-2006. Drie clubs, waarin op dat moment nog sterren spelen als Wesley Sneijder, Klaas-Jan Huntelaar en Ibrahim Affelay en getraind door Van Gaal, Koeman en Ten Cate, kunnen kampioen worden. Op de laatste speeldag. Half Nederland zit aan de radio gekluisterd, in deze reconstructie komen verslaggevers en voetballers aan het woord. Niemand kan zo mooi ‘Het PSV-stadion ontploft’ zeggen als Evert ten Napel. Mooi hoe de spanning in stand blijft.

Buza
Klik hier om Buza te bekijken

Nu, dankzij de sms’jes van Mark Rutte de diplomatie weer stevig op de kaart staat, is het goed om de serie Buza (2021) weer eens terug te kijken. Eind van dit jaar volgt dan eindelijk een nieuw seizoen, dus dan zit u er vast lekker in. In de eerste reeks is Kees Prins als minister van Buitenlandse Zaken heerlijk ranzig, er vallen allemaal lijken uit de kast en zijn staf heeft moeite om de boel streeploos op te ruimen. Homeland, Borgen, House of cards, allemaal vormden ze de inspiratie voor scenarioschrijver Frank Ketelaar.

Years and years
Klik hier om Years and years te bekijken

Uit 2019, en met dat in het achterhoofd is het helemaal geweldig om te zien wat de scenarioschrijvers van deze Britse serie destijds bedacht hebben wat nu bijna werkelijkheid is geworden: populisten aan de macht, grote spanningen tussen de machtsblokken China en de Verenigde Staten en de invloed van de gsm en apps heeft schrikbarende gevolgen aangenomen. De film draait om een Britse familie, maar de glansrol is voor Emma Thompson als een monsterlijke versie van Dilan Yesilgöz.

Pandore
Klik hier om Pandore te bekijken

Nog een serie waarin populisten, mediadynamiek en politieke spelletjes de boventoon voeren. Maar dan in Wallonië, waar ze de dingen sowieso iets intenser aanvliegen dan in Nederland. Hoewel. De politicus die getuige is van een groepsverkrachting en dat inzet om zichzelf op het schild te hijsen, wie zegt dat dat niet hier zou kunnen plaatsvinden? Deed Thierry Baudet niet ooit een kleine aanzet daartoe? Twee seizoenen huiveren.

Dit artikel komt uit VARAgids 29/30 (dubbelnummer!). Vanaf dinsdag 15 juli op de mat, in de app en in de winkel! Nog geen abonnee?