World’s Toughest Race: Eco-Challenge Fiji: helden of maniakken?

Bombastische muziek begeleidt de voice-over van avonturier Bear Grylls, die de kijker meedeelt dat ’s werelds zwaarste race er een is over ruig en gevaarlijk terrein, langs steile bergen en kliffen, verraderlijke riffen en mijlen van tropische jungle. Het is een boodschap die gedurende de eerste aflevering voortdurend wordt herhaald. Zodat wij als kijker weten dat het menens is. Terwijl orkestmuziek nog eens aanzwelt zien we een vooruitblik op de elf afleveringen, waaruit je kan concluderen dat de race niet voor iedereen weggelegd is, aangezien sommige deelnemers op brancards in helikopters zullen worden afgevoerd.

Maar dan verschijnt Grylls weer. ‘Respecteer de wildernis, omarm de pijn.’ Oftewel, ik trakteer u op een cursus zelfkastijding. Waarom doen mensen dit? Welnu, een aantal deelnemers vertelt over hun motivatie, die eigenlijk vaak bestaat uit de neiging om meer uit het leven te halen dan erin zit. Ook als je daarvoor je eigen leven op het spel moet zetten. En voor sommige deelnemers lijkt deelnemen aan World’s Toughest Race de enige manier om bevestigd zien te krijgen dat ze überhaupt leven. Voor hen is de wedstrijd onderdeel van een ogenschijnlijk ongezonde verslaving. Hoewel de realityshow hier niet verder op ingaat, Grylls blijft aan de oppervlakte.

Behalve als een metafoor voor een deelnemende oorlogsveteraan eruit bestaat dat de camera onder water filmt in een onstuimige rivier. Deze vrouw raakte door een bom in Afghanistan doof, maar kan sindsdien weer horen. Ze is een voorbeeld van menselijke veerkracht en vastberadenheid, een boodschap die je door alle audiovisuele tierlantijnen door je strot krijgt gedrukt. En dan is er het eerste Afro-Amerikaanse team, een Indiase ‘daredevil’ tweeling, en noem maar op. Ze mogen allemaal een levensverhaal delen dat door de montage vakkundig is gedecimeerd tot een behapbaar verhaal. Want het zijn natuurlijk geen beroemdheden, en we zijn doorgaans alleen bij beroemdheden geïnteresseerd in wat ze ’s ochtends bij het ontbijt eten.

Kortom, als je niet van avonturenraces houdt, dan is World’s Toughest Race vanaf de eerste minuut buitengewoon vermoeiend. Sterker nog: als je zo vaak moet benadrukken dat het ‘gevaarlijk’ en ‘risicovol’ is, is dat het dan ook? Mogen de beelden niet voor zich spreken? Het lijkt er bijna op dat we in een wereld waarin superhelden prevaleren op het witte doek ook zelf de heldenrol willen vervullen, door als maniakken rivieren, vulkanen, stugge jungles en de open zee te bedwingen. Leuk voor hun, zal menig kijker denken, leuk voor hun.