Weinig, weinig, weinig

Kritiek kregen de Meilands genoeg toen ze aankondigden voor SBS 6 een maand in de bijstand te gaan, net als de Frogers en de Roelvinks dat eerder deden in Effe geen cent te makken. Begrijpelijke kritiek ook. Mater familias Erica had bij radio1 gezegd dat het haar 'enig' leek, zo'n maand downsizen. 'dat gaat weer hilarische televisie opleveren waarschijnlijk,' beaamde de presentator van dienst. 

Maar met alle verhalen die de laatste jaren naar buiten waren gekomen over hoe hard en kaal het leven in armoede is en hoe mensen door overheidsregels vermorzeld worden, zoals de toeslagenaffaire en de boodschappenaffaire hadden laten zien, klonk het nogal ongepast om de bijstand als jolig survivalexperiment te zien. ‘Armoedeporno’, schreef iemand, ‘ranzig voyeurisme’ een ander. En bovendien, wat is nou een maand in de bijstand, als de kasteelheren daarna weer veilig terug kunnen naar hun comfortabele villa. Hoe is dat vergelijkbaar met de maanden, jaren die mensen van weinig, zeer weinig moeten rondkomen. Iemand had ook nog uitgevogeld dat de Meilandjes voor hun bijstandsexperiment in een huis waren getrokken met een huurprijs van 1750 euro in de maand, ver boven wat iemand in de bijstand zou kunnen betalen. Waarop SBS 6 zich indekte door cryptisch te verklaren dat 'gezocht was naar een opnamelocatie waarin de familie Meiland zich kan inleven in de situatie van gezinnen in de bijstand'. Opeens was dat goedkope huurhuis een ‘opnamelocatie’ geworden. Kritiek en wantrouwen genoeg dus vooraf. 

Kan het toch van waarde zijn, een maand in de bijstand? Esmah Lahlah denkt van wel. Zij deed het vorig jaar zelf. Lahlah, inmiddels bijna vier jaar wethouder arbeidsparticipatie en bestaanszekerheid van de gemeente Tilburg, leefde vorig jaar een maand van een bijstandsuitkering. Met een budget van 250 euro, probeerde ze om, samen met haar twee kinderen, die de helft van de week bij haar wonen, rond te komen. Een paar keer at ze ’s avonds paprikachips als diner, om de dagen erna voor de kinderen weer wat voedzaams te kunnen koken. Het ging erom, vertelt de wet- houder, dat de gemeente Tilburg hard bezig was om de beruchte participatiewet, ‘die uitgaat van wantrouwen en zo vaak contra-productief uitpakt’, om te vormen tot een betere wet. ‘En,’ zegt ze, ‘ik wilde daarom zelf weten hoe de participatiewet in de praktijk uitpakt. Ik had al veel van onze inwoners gehoord, hoe moeilijk het is en hoe de bijstand je soms in een wurggreep houdt, maar ik wilde graag zelf ervaren en voelen wat er op je afkomt. Ook om het als gemeente nog beter te doen en duidelijk te maken wat nodig is van het Rijk. Al zeg ik daar meteen bij dat het voor mij nooit helemaal echt was. Het was

Lees verder in VARAgids 10 vanaf bladzijde 22.