Wat is de seksuele rolverdeling anno 2020 in films en series?

In de romantische comedy Easy A (2010, Will Gluck) vertelt scholiere Olive (Emma Stone) haar beste vriendin een onwaar, maar stoer verhaal over haar ontmaagding. Binnen de kortste keren weet de hele school het en wordt ze nageroepen en uitgescholden in de gangen. Tegelijkertijd krijgt ze plotseling aandacht van jongens, die mee willen liften op Olives nieuwe losbandige reputatie. Ze zijn bereid haar te betalen om te doen alsof ze met hen naar bed is geweest. In tegenstelling tot Olive, stijgen haar mannelijke klasgenoten in aanzien wanneer zij meer seksuele ervaring hebben. Typisch gevalletje dubbele standaard dus: de sociale norm die mannelijke seksualiteit aanmoedigt en goedkeurt, terwijl vrouwelijke seksualiteit wordt bestraft en afgekeurd. Deze ongelijke normen voor vrouwen en mannen op het gebied van seksualiteit komen vaker terug in films en series; jammer want ze vertegenwoordigen een grote bron van kennis over seks en relaties voor tieners, wier seksuele identiteit volop in ontwikkeling is.

In een ideale wereld zouden films en series die jongeren kijken belangrijke waarden rond seksualiteit zoals gendergelijkheid, seks met wederzijdse instemming en diversiteit tonen. Als we een aantal populaire series en films tegen het licht houden, valt dit tegen
en worden vooral de traditionele rolpatronen herhaald. Zo blijken het nog steeds vooral mannen te zijn die het initiatief nemen tot seks. Bij James Bond verwacht je misschien niet anders – Bondgirls hebben immers zelfs hun collec- tieve naam te danken aan de man die hen weet te verleiden. Maar dat dit ook nog altijd het geval is in moderne films en series is opvallend. Neem de dominante (en nog altijd verheerlijkte!) Christian Grey (Jamie Dornan) in Fifty shades of grey (2015, Sam Taylor-Johnson), Chuck Bass (Ed Westwick) in de langlopende dramaserie Gossip girl en onderbevelhebber Berlin (Pedro Alonso) in La casa de papel; mannelijke ‘casanova’s’ die grenzen over- schrijden en seks afdwingen. Uit onderzoek blijkt dat wanneer mannelijke personages zoenen, strelen of seks hebben, zij in 70% van de gevallen het initiatief namen. Hun vrouwelijke tegenspeelsters ondernemen met 49% veel minder actie. Vrouwelijke seksualiteit wordt vaak als passief neergezet, wat in de praktijk betekent dat vrouwen machteloos afwachten tot een man de eerste stap zet.

Lees meer in VARAgids 18 vanaf pagina 24.