Vrouwenzaken: Luid en duidelijk

Hoe is de stand van het feminisme in Nederland? Feminist-journalist Cathelijne Blok over waarom de strijd nog niet is gestreden (en dat misschien wel nooit is).

Mannenhaters, tuinbroek-dragers, okselhaargroeiers, overdreven types, boze vrouwen, hysterische aanstellers. Synoniemen, die veelvuldig worden gebruikt voor het F-woord. Wanneer ik op een verjaardagsfeest of werkborrel het F-woord laat vallen, is het raak. ‘Feminist, is dat nog nodig?’. Of: ‘Ik ben wel voor gelijke kansen, maar ik ben niet zo’n radicale feminist hoor!’ Er wordt meestal snel als argument gebruikt, dat de emancipatie is voltooid en dat jezelf nog feminist noemen dus overbodig is. Wij vrouwen zouden nu helemaal zelf kunnen bepalen hoe we ons leven willen indelen en welke kansen we grijpen. Het zou aan onszelf liggen als wij niet op bepaalde posities zitten of ons niet hebben ontwikkeld. Spoiler: feminisme was en is niet alleen een vrouwenzaak en nee: de emancipatie is niet voltooid. In 2020 leiden diezelfde vooroordelen en negatieve connotaties er nog steeds toe, dat je hardop uit-spreken als feminist een no go is. Voor mij is het onbegrijpelijk dat je je nu géén feminist noemt als je voor gelijke kansen bent. 

Ik noem mezelf feminist en mijn strijdtoneel is niet alleen op een barricade, maar ook online. Wanneer ben je eigenlijk officieel feminist? Op Instagram zie ik veel verschillende mensen, die het woord ‘feminist’ in hun Twitter of Instabio hebben staan. Er is namelijk niet één juiste beschrijving van dé feminist. Het is en blijft een actieve zoektocht waar je aan mee moet willen doen. Zodra je je bewust wordt van de ongelijkheid in de wereld dan kan je niet meer terug en aan die bewustwording, kan je iets doen. Tijdens het schrijven van mijn scriptie over vrouwelijke kunstenaars bleef ik me non-stop verbazen over het eenzijdige vrouwenbeeld binnen de kunstgeschiedenis.

Mijn verontwaardiging kreeg vervolg in een eigen feministische zoektocht, die me stuurde door de literatuur van Simone de Beauvoir, Audre Lorde, Maya Angelou en Chimamanda Ngozi Adichie. En ik keek me suf aan TEDX- filmpjes op zoek naar mijn definitie van feminist. Droeg ik wel echt bij aan een volgende feministisch golf? Mocht ik mezelf überhaupt wel feminist noemen? Het creëerde alleen maar meer chaos in mijn hoofd tót het moment dat ik Roxanne Gay ontmoette. In haar inspirerende TedX Talk, ‘Confessions of A Bad Feminist’, nam schrijver Gay eigenlijk alle onrust bij me weg. Ze vertelde mij (en de miljoenen andere viewers) dat het beter is een slechte feminist te zijn dan geen feminist. Ze rekent af met het traditionele, rechtlijnige feminisme dat precies zegt wat je wel en niet mag doen. Ze wil laten zien dat ze er is voor alle vrouwen en dat niemand perfect is. Volgens Gay hebben we de neiging zichtbare en bekende feministen op een voetstuk te plaatsen, waardoor vrouwen het stempel feminist niet durven te dragen of om zichzelf als feminist te profileren.’ We eisen, volgens haar, die perfectie, omdat we nog steeds voor zoveel moeten vechten. 

Lees verder in VARAgids 34-35 vanaf pagina 18.