VOIR S01E01-02: gemankeerde ode aan filmliefde

Film is in beginsel een visueel medium en dus leent het visuele essay zich uitstekend om iets wezenlijks te zeggen – of te laten zien – over films. Dat weet filmmaker David Fincher als geen ander. Hij produceerde voor Netflix zes essays waarin de liefde voor cinema wordt bezongen. Het eerste deel is van de hand van schrijver Sasha Stone, die eerder al furore maakte met haar essay over Finchers Mank (2020). In Summer of the Shark laat ze aan de hand van Jaws (1975) zien hoe deze kaskraker van Steven Spielberg haar leven en dat van vele landgenoten veranderde.

Het is een melancholische video. Die draait om jeugdigheid en om verliefd worden op een medium. Het tweede essay, getiteld The Ethics of Revenge , draait om wraakfilms. Editor Tony Zhou onderzoekt aan de hand van Sympathy for Lady Vengeance (2005) van Park Chan-wook waarom we ons aangetrokken voelen tot films waarin het ondenkbare wordt gesuggereerd, of soms zelfs wordt verbeeld. Dat leidt tot interessante inzichten. Hoewel beide onderwerpen – en dat geldt ook voor de vier andere essays – nogal uitgekauwd zijn. Er is al een hoop gemonteerd en geschreven over Parks oeuvre en over Spielbergs haaienthriller.

Het uitgangspunt van een visueel essay is misschien wel dat het bespiegelingen bevat die iets nieuws vertellen over een film of over een visueel fenomeen. Dat is bij VOIR (Frans voor zien) niet het geval. En niet alle verhalen over filmliefde an sich spreken tot de verbeelding. Bovendien rijst de vraag: wat is een visueel essay? Want Zhou nodigt bijvoorbeeld een filmprofessor uit in zijn video. Waardoor The Ethics of Revenge af en toe meer lijkt op een documentaire. VOIR had wat dat betreft een scherpere dwarsdoorsnede van filmliefde kunnen zijn dan het nu is geworden.