De 10 beste films van Stanley Kubrick

Alleskunner Stanley Kubrick wordt door menig filmcriticus beschouwd als de grootste filmmaker aller tijden. De Amerikaan stond bekend om zijn werkdrift, een ontzaglijk oog voor detail en een imposante verbeeldingskracht.

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van zijn meesterwerk 2001: A Space Odyssey draait er vanaf deze week een gerestaureerde versie van de vermaarde scifi-klassieker in de bioscopen. Vanaf 1 juli is bij EYE Amsterdam een gerestaureerde 70mm-kopie van de film te zien.

Hieronder een overzicht van Kubricks beste werk.

(10) The Killing (1956, Itunes)
Beroepscrimineel Johnny Clay (Sterling Hayden) rekruteert een team van proleten om nog één laatste klus te doen, voordat hij zich overgeeft aan het kleinburgerlijk bestaan. Dit is Kubricks visie op het film noir-genre. Logan Lucky (2017, Videoland/GooglePlay/Pathé Thuis/Ziggo/Itunes) van regisseur Steven Soderbergh is trouwens een eigentijdse variant op deze film.

(9) Spartacus (1960, Itunes/GooglePlay)
‘Ik ben Spartacus! Nee, ik ben Spartacus!’ In deze wereldberoemde scène staat solidariteit centraal. Als er één iemand gestraft moet worden, dan worden we allemaal gestraft, zoveel is duidelijk. Kubrick filmde dit epos - met een legendarische hoofdrol van Kirk Douglas - in de Cinecittà filmstudio’s in Rome.

(8) Barry Lyndon (1975, Itunes/GooglePlay)
Voor dit 18 e -eeuwse kostuumdrama liet Kubrick nieuwe cameralenzen maken, zodat hij uitsluitend met natuurlijk licht kon filmen. Het resultaat is bezwerend, met veel in soft focus gefilmde, weelderige beelden. En natuurlijk de onoverkomelijke veldslagen en het nodige testosteron.

(7) Eyes Wide Shut (1999, Itunes/GooglePlay)
Kubrick waagde zich met zijn slotfilm - zijn zwanenzang - aan mystiek en erotiek. Met hoofdrollen voor hét toenmalige glamourechtpaar van de wereld: Tom Cruise en Nicole Kidman. Hun personages dompelen zich onder in een New Yorkse wereld vol sektes en rituelen.

(6) A Clockwork Orange (1971, GooglePlay/Ziggo/Itunes)
Vooral de scène waarin protagonist Alex (Malcolm McDowell) wordt gehersenspoeld, staat bij menigeen op het netvlies gebrand. Kubricks dystopische film is sowieso genadeloos, en buitengewoon pervers. Ook bezien vanuit deze tijd.

(5) The Shining (1980, GooglePlay/Ziggo/Itune s)
Er zijn veel gemankeerde Stephen King-verfilmingen. Maar er zijn eveneens een paar parels. The Shining is daar een sprekend voorbeeld van. Met legendarische rollen voor Jack Nicholson (‘Here’s Johnny’) en zijn vaak vergeten tegenspeler Shelley Duvall.

(4) Dr. Strangelove (1964, Itunes)
Kubrick kan een uiterst zwaarmoedig onderwerp - de nabije destructie van de wereld door atoombommen – opleuken met de nodige humor. Vooral Peter Sellers – hij speelt meerdere rollen - blinkt uit als multitalent. Zijn rol als het titelpersonage is hilarisch en intelligent geacteerd.

(3) Paths of Glory (1957, Itunes)
In deze hardvochtige oorlogsfilm maakt Kubrick voelbaar hoe het is om geëxecuteerd te worden. Niet iedereen weet de weg naar glorie te vinden. Kirk Douglas speelt de weerbarstige Colonel Dax, in dit indringende drama over de Eerste Wereldoorlog.

(2) Full Metal Jacket (1987, GooglePlay/Itunes)
Gustav Hasford schreef in 1979 een semi-autobiografisch boek over zijn ervaringen tijdens de Vietnamoorlog. Kubricks verfliming van dit zogenoemde The Short-Timers groeide uit tot een fenomeen, met talloze beroemde qoutes. Waaronder deze van de drill sergeant (de onlangs overleden R. Lee Ermey): ‘Jij klimt zoals oude mensen neuken!’

(1) 2001: A Space Odyssey (1968, Itunes/GooglePlay)
Zelfs Andrej Tarkovski, misschien wel de grootste Russische regisseur uit de geschiedenis, was diep onder de indruk van Kubricks magnum opus. Naar verluidt was zijn betoverende Solaris (1972) geïnspireerd door 2001: A Space Odyssey. Hoe dan ook spelen beide films zich af in en om een ruimtestation waar het onbeschrijflijke plaatsheeft.