Hij gelooft in de seculiere staat maar ook in God. Tijd van den Brink over Trump, de NPO-latenighttalkshow en zijn liefde voor het debat.
Tijs arriveert per fiets op het Hilversumse Mediapark. Geen zweet, geen gehijg, ook al heeft hij een uur flink doortrappen in de benen. Straks fietst hij de twintig kilometers terug naar Amersfoort om even zijn gezin te kunnen zien, ook al moet hij direct daarna weer exact op deze plek zijn. In de kantine van het NPO-gebouw stapelt hij brood op zijn bord, aan tafel een handeling die je nog maar weinig ziet, en al helemaal niet tijdens interviews: gevouwen handen, een stil gebed. Daarna schiet zijn hoofd weer omhoog, want we gaan het hebben over zijn nieuwe driedelige serie God, Jesus, Trump! Drie mannen die in Nederland vooral kunnen rekenen op opgetrokken wenkbrauwen, onbegrip en weinig enthousiasme, terwijl ze in de VS onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Een kwart van de stemmers is orthodox protestants christen, tachtig procent van hen koos voor Trump.
Of in de woorden van Charles Groenhuijsen: ‘Als de christenen niet zo massaal op Trump hadden gestemd, had hij nooit gewonnen.’ Klopt. Hoe kan het dat een man die liegt, vloekt, het huwelijk niet respecteert en zichzelf bovenmatig op de borst klopt, zo wordt omarmd door mensen die juist geloven in het tegenovergestelde? Daarom wilde ik dit programma maken.
De vraag die je in het programma opwerpt is: ‘Hebben zij een bord voor hun kop, of zie ik iets over het hoofd?’ Het antwoord is beide. Dat bord houden ze zelf op door Trumps gedrag weg te wuiven. Tuurlijk, ze vinden het niet zo netjes, maar ze zeggen: ‘We hebben geen dominee of voorganger gekozen, maar een president. Daar stellen we andere eisen aan’. En: ‘Iederéén is zondig.’
‘Trump is a sinner, but saved by Grace,’ hoorde ik voorbijkomen in een voorstukje. Zo kun je een hoop goedpraten. Dat is wel erg makkelijk, ja. Aan de andere kant zien wij in Nederland amper wat Trump wel goed doet, in elk geval voor de christenen. Hij voert namelijk uit wat hij ze heeft beloofd, hij lévert. De economie floreert. Hij is pro-life wetgeving, pro-Israël en anti al te grote overheidsinvloed. Hij beschermt de christelijke cultuur. Zaken die voor deze groep Amerikanen heel belangrijk zijn. En in ruil daarvoor wil hij hun stem. Hij heeft een deal gesloten waardoor beide partijen beter af zijn.
Trump de zakenman. Hij snapt wat er speelt en weet hoe hij kan winnen. Bijvoorbeeld: vijftig procent van álle Amerikanen vindt abortus moreel problematisch, 42 procent niet. In Nederland liggen die cijfers totaal anders: hier zal zeker 80 procent voor abortus zijn. Daarom is het daar wel, en hier geen inzetbaar thema bij verkiezingen. Voor mij is abortus niet een doorslaggevend element in mijn stem. Ik kan er wel tegen stemmen, maar het gaat toch niet veranderen. De Amerikanen weten dat als ze op een Democraat stemmen, ze daarmee ook ja zeggen tegen een meer liberale abortuswetgeving. Dat vinden veel christenen lastig, en dus is Trump pro life. En ook pro wapens, want dat is nog iets wat veel Amerikanen een grondrecht vinden. Ik ging voor dit programma varen met een paar mannen, en op de boot kwamen allemaal geweren tevoorschijn. Of ik ook even wilde schieten.
Natuurlijk wilde je dat. Zéker. ‘Schiet maar op die boom,’ zei hij. Die terugslag!
Hoe voelde het? Eng. Heb je in het leger gezeten? Ik ben afgekeurd. Mijn ene been was iets korter dan het andere.
Ach! Ik ben eraan geopereerd en het is goed afgelopen.
Nog even terug naar Trump en zijn verkoopmodel: in allerlei scènes zien we hem bidden. Ik geloofde daar niks van. De meesten die ik heb gesproken, maakt het niks uit of hij gelooft. Van de vorige presidenten wist ook niemand of ze echt christen waren, of het speelden. Iemand zei: ‘Hij doet het in elk geval niet in het oval office.’ Daar hebben ze misschien wel een punt.
Toch deed Christianity Today, een invloedrijk christelijk tijdschrift, de oproep om niet langer op Trump te stemmen. En daar zijn heel veel boze reacties op gekomen. In het gelovige deel van Amerika speelt Trumps afzetting geen rol. Op de dag dat de impeachement-procedure in gang werd gezet, sprak hij om zeven uur in het stadje waar ik was. Om twaalf uur ’s middags stonden er al vier-, vijfduizend juichende mensen in de regen te wachten tot ze het stadion in mochten.