The Deuce S03E01-03: magistraal slotstuk

The Deuce is het zevende televisiedrama van scenarist David Simon. Televisiejournalist Matt Zoller Seitz merkte onlangs op dat Simon in al die jaren nog nooit de mist in is gegaan. Zeven om zeven dus. Alle zeven legendarisch. Dat is noemenswaardig, alleen al vanwege het feit dat de in Baltimore woonachtige televisiemaker in zijn werk de onderklasse op een voetstuk plaatst; dat is zeldzaam vandaag de dag. In de anticommunistische tijden van de ‘red scare’ aan het einde van de jaren veertig was Simon misschien wel een van de doelwitten geweest. Ook gezien zijn vurige oraties op Twitter, waar hij menig Trumpaanhanger op eloquente wijze de deur wijst.

The Deuce is vanaf het eerste seizoen al een lofzang op sekswerkers; op minderheden. Het drama staat eveneens, net als in Simons eerdere werk, in het teken van verandering. Met personages die zich in het oog van de orkaan lijken te begeven; die voortdurend in beweging zijn. En ondanks de misère ventileert Simon – net als in zijn andere geesteskinderen – een hoopvolle boodschap; ooit komt het allemaal goed.

Hoewel Vincent Martino (James Franco) daar in het derde en laatste seizoen duidelijk anders over denkt. Wanneer hij zijn vriendin Abby (Margarita Levieva) naar huis begeleidt na haar bardienst – dat moet wel in het gewelddadige New York van de jaren tachtig – verklaart hij: ‘The Deuce is een kakkerlak, het insect was er lang voor ons en zal er na ons ook zijn.’ Ironisch genoeg zal in de jaren negentig hemel en aarde worden bewogen om het gebied rondom Times Square te ontdoen van alle vunzigheid. De spreekwoordelijke kakkerlak zal echter gewoon verhuizen. Hoewel deze architectonische loutering – nieuwe wolkenkrabbers zijn in de serie in aanbouw - allesbehalve zaligmakend zal zijn: het welbekende plein is nu een toeristenval, vol inhalige types die zich hebben verkleed als Disneyfiguren.

Het derde seizoen van The Deuce speelt zich af in 1984 tijdens de aidsepidemie, gevoelsmatig nog ver verwijderd van onze laatkapitalistische tijd. Ondergetekende schreef twee jaar geleden al dat Simon en de zijnen er niet omheen zouden kunnen, als ze New York in de jaren tachtig zouden behandelen: duizenden New Yorkers stierven immers aan de ziekte, die de stad in zijn greep hield.

En het derde seizoen draait dus wederom om verandering. Sterker nog: het is gesitueerd rondom de jaarwisseling (met goede en slechte voornemens). En sommige scènes spelen zich af in Los Angeles, waar Lori (Emily Meade) het heeft gemaakt als pornoactrice. In de eerste aflevering verlaat ze voor de vijfde keer een afkickkliniek, waarop ze tijdens een feestje al snel weer enthousiast cocaïne staat te snuiven. Californië is een magneet voor getraumatiseerde lieden en biedt een onbegrensde hoeveelheid aan verleidingen, zoveel is duidelijk.

Saillant is dat wanneer Simon en zijn co-scenarist George Pelecanos filmen aan de Amerikaanse westkust, het contrast met New York zo zichtbaar wordt. Los Angeles is licht, ruimtelijk, zonnig, artificieel en gepolijst. Lori voelt zich er onwennig, net als Simon, die normaliter uitsluitend aan de oostkust filmt ( The Wire , The Corner en Homicide: Life on the Street spelen zich af in Baltimore). Maar in Californië gloort hoop aan de horizon; de porno-industrie floreert. Het is derhalve logisch dat het derde seizoen op deze manier ten einde komt, want Simon heeft in het epicentrum van plastische chirurgie niets te zoeken. (En The Deuce was altijd bedoeld als drieluik).

Terug naar de vuige straten van New York, waar het rond de jaarwisseling koud is, en waar ratten welig tieren op straat. We zien hoe Vincent een drugsdealer is geworden, en dealtjes sluit met lokale maffiosi. Abby is niet meer de idealist van weleer, maar een lethargische barmeid; Frankie (James Franco) is nog steeds een donderjager; Eileen (Maggie Gyllenhaal) heeft zich definitief gevestigd als eminente pornoregisseur.

Over Gyllenhaal gesproken: ze had voor haar vertolking van de ambitieuze sekswerker die een pornobedrijf bestiert zonder twijfel een Emmy verdiend. (Sowieso werd The Deuce bij awardshows nogal opzichtig genegeerd.) Gyllenhaal is met haar fijne, sympathieke en proactieve personage het kloppend hart van de serie. Haar cynische conversaties met haar compagnon Harvey (David Krumholtz in topvorm) zijn een lust voor het oor. Zij wil artistieke porno maken; hij ook, maar hij realiseert zich dat er weinig vraag naar is. Er is een trend gaande waarin pornomakers terugkeren naar de middeleeuwen, met vrouwonvriendelijke seks.

De discussies tussen de twee zijn zo geworteld in het hier en nu, en dat is knap. Dat de schrijvers het verleden inzetten om in het heden een goed punt te maken. Dat we moeten uitkijken dat de wereld niet in een staat van transgressie belandt. Dat drukken personages ons keer op keer op het hart. Op een gegeven moment zegt Harvey: ‘Het niet hebben van alles brengt goedheid met zich mee.’ Mijn hemel, wat slaat de serie hier de spijker op zijn kop. Oftewel: armoede kan inspireren. Je moet roeien met de riemen die je hebt. De personages oreren het niet expliciet, dergelijke boodschappen zitten in de subtekst.

Mede daarom oogt The Deuce zo levensecht, vol urgentie. En vertrouwd, alsof je menig personage al jaren kent. Misschien is het leukste aan het drama wel het melancholische idee dat het soms best leuk was, in die beduimelde bouwwerken rondom Times Square. Dat de onvoorspelbaarheid van het leven ook iets romantisch met zich meebracht – en natuurlijk ook lelijkheden. Boven alles is The Deuce met zijn barmensen, pornoacteurs en maffiosi een middelvinger naar de kleinburgerlijkheid. Want Eileen, Vincent en Abby kunnen met recht zeggen dat ze hébben geleefd.