The Dark Money Game S01: onderzoeksjournalistiek in optima forma

Oscarwinnaar Alex Gibney toont in twee vernuftig gemaakte documentaires de miserabele staat van de Amerikaanse democratie.

Regisseur Alex Gibney houdt al decennia de vinger aan de pols van de Amerikaanse democratie. In 2005 werd zijn documentaire Enron: The Smartest Guys in the Room bekroond met een Oscar. In die film laat hij op vernuftige wijze zien hoe binnen een bedrijf corruptie en fraude kunnen verworden tot de norm. In The Dark Money Game illustreert Gibney hoe geldstromen afkomstig uit grote beursgenoteerde bedrijven de Amerikaanse politiek beïnvloeden. Dat doen ze via ingenieuze financiële constructies die moeilijk terug te leiden zijn naar de bedrijven zelf – en het is volstrekt legaal.

In Ohio Confidential, het eerste deel van het tweeluik, zoomt Gibney in op naargeestige ontwikkelingen in de Amerikaanse staat uit de titel. Daar heeft een energiebedrijf lokale republikeinse politici in zijn macht. De FBI moet eraan te pas komen om via een informant dit complot te kunnen ontrafelen. In Wealth of the Wicked, het tweede deel, toont de documentairemaker onder meer hoezeer de Amerikaanse evangelisten vanaf de hegemonie van Ronald Reagan in de jaren tachtig dé steunpilaar vormen voor Amerikaans kapitalisme. Greed is good, zolang het geld maar wordt besteed aan zaken die de hogere doelen van de evangelisten dienen.

In beide films wordt de kijker gekatapulteerd met een barrage aan informatie. Gibneys films zijn steevast het topje van de ijsberg – er is jaren van research aan voorafgegaan. Fascinerend is ook hoe hij met de vorm speelt. Dankzij de informant wordt  Ohio Confidential voor even een soort film noir; in Wealth of the Wicked heb je soms qua akelige ontmaskeringen het idee dat je naar een horrorfilm zit te kijken. Bovenal is The Dark Money Game onderzoeksjournalistiek in optima forma. Maar zullen degenen die in de films worden bekritiseerd deze reeks ook gaan kijken?

The Dark Money Game S01, vanaf dinsdag 15 april bij HBO Max