The Crown: indrukwekkend nieuw Netflix-boegbeeld

 

‘Er komen veel momenten dat de mens Elizabeth en de koningin Elizabeth met elkaar botsen. Er zal innerlijke strijd zijn. Maar vergis je niet: de kroon wint áltijd.’ Deze wijze woorden geeft haar grootmoeder de dan 25-jarige koningin mee als zij in 1952 haar net overleden vader opvolgt. Na ruim zes decennia bekleedt Elizabeth (nu 90) die functie trouwens nog steeds – zij is daarmee inmiddels de langst regerende vorst ter wereld.

Scenarist Peter Morgan oogstte eerder al veel lof met de veelgeprezen film The Queen (over de nasleep van de dood van Diana) en het bejubelde toneelstuk The Audience (over de relatie tussen Elizabeth en haar premiers). Met Netflix-serie The Crown kan hij eindelijk écht uitpakken: het is de bedoeling dat er meerdere seizoenen komen die elk een deel van haar regeerpeiode in beeld brengen. De ruggengraat van de serie is een researchteam dat maandenlang alle mogelijke documentatie over het koningshuis heeft na gepluist.

Het eerste seizoen concentreert zich op de jaren voor haar aantreden en de periode na haar kroning. De tien afleveringen van een uur bieden alle ruimte om de diepte in te gaan. Niet alleen Elizabeth wordt, mede dankzij het voortreffelijke spel van hoofdrolspeelster Claire Foy, in The Crown een personage van vlees en bloed die we zien worstelen met haar plots opgelegde keurslijf in een labyrint van starre tradities en conventies. Ook haar gekwelde familieleden die allemaal hun eigen dromen en verlangens opzij moeten zetten voor de kroon krijgen uitgebreid de ruimte voor reliëf. Haar echtgenoot Philip, die zijn carrière, eigen naam en huis moest afstaan. Haar zus Margaret van wie de gescheiden vriend naar Brussel werd verbannen. Haar oom Edward die de troonsafstand twee decennia eerder nooit is vergeven.

Tegelijkertijd is het schitterend vormgegeven The Crown ook een kroniek van Groot-Brittannië rond 1950. Aan de hand van het leven van Elizabeth passeren alle grote (Britse) zaken uit die periode de revue: van het politieke gekonkel (prachtige bijrol van John Lithgow als Winston Churchill) tot de opkomst van televisie als massamedium, van de Grote Smog van 1952 (die 12.000 mensen het leven kostte) tot de koloniën die zich beginnen te roeren. Soms meandert de serie wat en verliest het verhaal zich in details, maar dat geeft niet: er zijn altijd nog de prachtige dialogen of de adembenemende decors en kostuums om je als kijker in te verliezen.

In alle grandeur zijn het echter juist de kleine, intieme momenten die uiteindelijk de meeste indruk maken. De blikken die Elizabeth en haar man Philip elkaar uitwisselen wanneer hij voor haar móet knielen tijdens de inauguratie; de mengeling van pijn en blijdschap bij Edward als hij voor de televisie naar de kroning van zijn nicht moet kijken. Vooral dat oog voor detail van Morgan en zijn team van regisseurs (onder wie The Queen-maker Stephen Daldry) maakt van The Crown een nieuw boegbeeld waar Netflix heel trots op kan zijn.

The Crown S 1, vanaf 4 oktober op Netflix