Tales By Light: wonderschone natuur in clichématige beelden

In zes afleveringen volgt de camera natuurfotografen in allerlei exotische uithoeken van de wereld. Ze leggen de natuur vast, zoals in de eerste aflevering, gefilmd in de tropische zee bij Tonga. Door de beweging van een bultrug en haar kalf ontstaat er een uniek lichtspel. Dit ‘tedere’ moment is vastgelegd met een groothoeklens, zo meldt de fotograaf. Tales By Light probeert derhalve te ontroeren én te informeren. Over langere belichtingstijden en het gebruik van drones. De natuurserie is bijkans een – overigens zeer oppervlakkige – cursus fotografie.

Fotografie is en blijft de invalshoek. Met de fotografen als zelfbenoemde helden die over smeulende kraters klimmen. Het zijn nietsontziende avonturiers die veel over hebben voor de beste foto. In de vierde aflevering, gefilmd in Uganda, leidt dit tot aparte taferelen: de natuurfotograaf merkt op hoezeer hij ‘veel ruggen’ ziet van berggorilla’s. Dat klopt: het lijkt erop dat hij niet alleen hun leefgebied vertrapt, hij jaagt de arme wezens ook nog eens de bergwand op. Telkens rijst dan ook de vraag wat nu werkelijk het nut is van het werk van deze niet-wetenschappers.

De fotografen zijn er zelf van overtuigd dat hun confronterende en wonderlijke foto’s leiden tot een zeker milieubewustzijn. Dat is een ironische constatering, aangezien deze globetrotters – met hun klussen in Alaska en Antarctica – grote milieuvervuilers zijn. Het doel heiligt de middelen. En dat doel is op de bovengenoemde spectaculaire schilderachtige beelden na toch wel erg cliché. Een close-up van het doorleefde gezicht van een chimpansee; de reflectie van een zonsondergang in de telelens. Het zijn generieke beelden die worden begeleid door een Pirates of the Caribbean-achtige sentimentele soundtrack.

Zo verwordt de natuurserie met al haar oppervlakkigheid tot een gigantische reclamespot voor reisgidsen als Lonely Planet. En voor hipsters die ook zo’n fijne Canon-camera willen bemachtigen om hun ‘vluchtig moment’ te kunnen ‘grijpen’. Die willen net als de professionals een foto van een monnik in Bhutan, een stamhoofd in Ethiopië en een indiaan in Polynesië. En van een bruine beer en een sneeuwluipaard. Want onderscheid tussen mens en dier is er niet. Zo lang het maar belangwekkend en kleurrijk is, wordt het gefotografeerd.

Deze gedachte leidt in Tales By Light tot een koloniale sfeer: van rijke blanke westerlingen die met hun koelies – die zoveel mogelijk buiten beeld blijven – de periferie verkennen. Het zijn voornamelijk mannen die met nieuwe technologie als drones en bestuurbare wagens nog dichter bij hun onderwerp kunnen komen. Alsof de dieren (en mensen) daarop zaten te wachten. Een saillant detail is overigens dat de enige vrouwelijke fotografe in de natuurserie in slow motion in haar bikini wordt gefilmd. Alsof wordt gesuggereerd dat ze haar werk te danken heeft aan haar vrouwelijke vormen. Het devies voor Tales By Light is dan ook: had een voorbeeld genomen aan Planet Earth: laat de (mooiste) beelden voor zich spreken. Zonder het geneuzel over lenzen en de clichés.