Springsteen on Broadway: de legende spreekt

‘Ik schrijf al heel mijn leven liedjes over mensen die werken in een fabriek. Ik ben in mijn leven nog nooit in mijn fabriek geweest’, stelt een openhartige Bruce Springsteen, geroemd om de manier waarop zijn muziek ‘de gewone Amerikaan’ aanspreekt. ‘Ik heb nog nooit vijf dagen per week gewerkt. Tot nu.’

In oktober 2017 stapte Springsteen voor het eerst de planken van het Walter Kerr Theatre op Broadway op. Hij zou oorspronkelijk een maand lang zijn levensverhaal, dat hij in 2016 al publiceerde in zijn autobiografie Born to Run, vertellen en afwisselen met akoestische versies van zijn nummers. Maar vanwege de juichende recensies en een enorme vraag naar kaartjes (naar verluidt werden ze voor tweeduizend dollar aangeboden op internet) deed de zanger uiteindelijk 236 optredens, waarvan afgelopen zaterdag de laatste show was.

Optredens die flink anders zijn dan de marathonshows die hij normaliter met zijn E Street Band geeft. Die gaan niet zelden langer dan drie uur door, en staan bekend om een energieke grootsheid, waarin Springsteen als een zinderende priester het gospel van de rock & roll verspreidt. Op Broadway staat hij in zijn eentje op het podium. Zwart t-shirt aan, en niets anders op het podium dan een akoestische gitaar, een piano en een mondharmonica.

Het grootste deel van de tweeënhalf uur durende show is Springsteen aan het vertellen. Over zijn jeugd, waarin op 7-jarige leeftijd een beest in hem ontwaakte toen hij Elvis op televisie zag. Hoe hij zijn vader, die worstelde met alcoholisme en depressie, uit de kroeg moest oppikken. Zware verhalen dus, die de zanger ophangt aan uitgeklede versies van nummers als ‘Growin’ Up’ en een ronduit schitterende uitvoering van ‘My Hometown’. Ook de ode aan overleden bandlid Clarence Clemons, in de track ‘Tenth Avenue Freeze-Out’ zorgt voor kippenvel.

Tussen al die zwaarte door spaart Springsteen ook de zelfspot niet. Met gevoel voor komische timing vertelt hij over de keer dat hij zonder rijbewijs de VS moest doorkruisen (‘als ik wilde stoppen, moest ik mijn medepassagier wakker maken, die kon wel rijden’). Of hoe zijn toenmalige vriendin een hoge bons uit de muziekbusiness had uitgenodigd bij een optreden. De Amerikaan rook zijn doorbraak, en gaf urenlang alles. ‘Tussen negen en drie uur speelden we vijf sets. Uiteindelijk kwam die man naar me toe en zei hij: 'Jullie zijn de beste band zonder platencontract die ik ooit heb gehoord.' Later die avond ging hij met mijn vriendin naar bed.’

Het intieme karakter van de theatershows (een kleine duizend bezoekers per avond), zorgt er niet alleen voor dat de zanger zijn levensverhaal kan doen, maar ook dat hij zijn liedjes op een veel kleinere manier kan brengen. Gestript van al het bombast van de studioversie blijkt nog maar eens dat ‘Born in the USA’ een duister protestnummer is. En ook tracks als ‘The Ghost of Tom Joad’, ‘Thunder Road’ en ‘The Rising’ zijn prachtig in deze uitvoeringen. Sterker nog, de stem van de 69-jarige Springsteen past vandaag de dag beter bij een akoestische set dan bij een groot bandgeluid.

Ontroerend, grappig en gevuld met schitterende muziek: Springsteen on Broadway is onmisbaar voor de fans van de Amerikaan. En voor diegenen die hem beschouwen als een 'larger than life'-cliché, is deze special wellicht een fijne reden om van gedachten te veranderen.