Sorjonen S01: de tenenkrommende Finse Sherlock Holmes

Topdetective Kari Sorjonen (Ville Virtanen) verhuist met zijn gezin van de Finse hoofdstad Helsinki naar de grensstad Lappeenranta – de Engelse titel van de serie is dan ook Bordertown. Hij hoopt dat hij in deze rustigere gemeente met 72.000 inwoners – omringd door het wonderschone Finse achterland – meer tijd zal hebben voor zijn gezin (zijn echtgenote herstelt van een hersentumor, zijn tienerdochter is opstandig). Niettemin blijkt de aan Rusland grenzende plaats een bolwerk van ernstige criminaliteit. Komt dat omdat de slungelige rechercheur met zijn merkwaardige werkwijze juist psychopaten aantrekt? Deze dwaze gedachte wordt tegen het einde van het eerste seizoen nog even terloops gesuggereerd.
Sorjonen krijgt het dus drukker dan verwacht: na lange werkdagen wordt hij eenmaal thuis aan de keukentafel telefonisch gestoord door collega’s van het team dat hij nu aanstuurt. Waarop hij op aandringen van vrouwlief dan toch maar weer de hort op gaat. Hij stuit in elf afleveringen (opgedeeld in vijf hoofdstukken) achtereenvolgens onder meer op tienerprostitutie, drugshandel, hondengevechten en een seriemoordenaar. De Finse Sherlock Holmes tracht deze hoofdpijndossiers op te lossen in de kelder van zijn huis, te midden van zijn ‘geheugenpaleis’, waar hij blootsvoets – een aanstellerige exercitie – met zijn vingers wrijft over zijn slaap.

Deze gimmick is tenenkrommend, evenals de rest van het scenario: scenarioschrijver Miikko Oikkonen schrijft zo allerlei cartooneske gedragingen toe aan zijn personages. Dat zijn misdaadserie er wonderschoon uit ziet – het camerawerk is smaakvol en de interieurs zijn verzorgd –  kan niet verbloemen dat Sorjonen een evidente kloon is van drama’s als The Bridge en Hinterland. Alleen al de reden van zijn verhuizing (een nieuw begin) is een uitgekauwd stijlfiguur in dit genre. Dan krijgt hij zijn badge en zijn pistool (wéér zo’n cliché) waarop hij ontdekt dat een welvarende familie in Lappeenranta een casino wil bouwen; de stad moet het Las Vegas van Finland worden.

Zo wil het in Sorjonen verbeelde Finland een plek zijn waar voortdurend wordt gemoord, en waar normen en waarden met rasse schreden worden getreden. Oikkonen had evenwel beter een voorbeeld kunnen nemen aan The Killing. In die serie beidt één moordzaak al genoeg stof voor een heel seizoen. Dat is normaliter toch ook de premisse? Meer moorden maken een drama niet per definitie aantrekkelijker, en soms juist onoverzichtelijker.

Wie nog dichter op de materie gaat zitten, zal daarnaast ontdekken dat het in Sorjonen stikt van de onbedoelde tegenstellingen. De detective drinkt niet tijdens het werk, maar drinkt vervolgens tijdens het werk. Waarom gaat een tiener alleen naar de bioscoop? Waarom hoeft een rechercheur geen lijk te zien? Waarom resideert het politieteam in een donkere werkruimte? En waarom wil een jongen met een digitale fotocamera zijn foto’s laten ‘ontwikkelen’? Oikkonen springt wel heel ruimhartig om met de conventies van het televisiedrama, en neemt de (veronderstelde goedgelovige) kijker hierdoor niet al te serieus.

Intussen word je door die gemakzuchtige houding zelf maar een forensisch onderzoeker. Dan valt op dat er nogal wat mankeert aan de vertaling, daar hoef je geen Fins voor te spreken. Zinnen lopen niet en passen niet in de context van een scène. Het lijkt bijna alsof de Nederlandse Netflix-versie van Sorjonen een vertaling is van de Engelse vertaling van het Finse origineel. Na wat spoorwerk wordt dit vermoeden bevestigd. Het bedrijf dat is ingehuurd om de serie te vertalen heeft hiervoor gewerkt met een zeker persoon – ik zal zijn naam niet noemen, daar kan hij zelf ook niets aan doen – die American Studies heeft gestuurd. Geen finoegrist dus, zo lijkt het.