Reconstructie: The A-Team in Harderwijk

 

Op 23 april 1984, Tweede Paasdag, cirkelt er rond half tien in de ochtend een helikopter boven Harderwijk. Aan boord de grootste tv-sterren van dat moment: ‘Mr. T.’, Dirk Benedict en Dwight Schultz; beter bekend als het personage dat ze spelen in de tv-serie The A-Team : B.A., Face en Murdock. De acteurs zijn uitgelaten, voor het eerst zien ze wat voor massa de serie op de been brengt. Ook in thuisland Amerika hebben ze zoiets nog nooit meegemaakt.

In de helikopter zit ook een filmploeg van de TROS. De mannen maken een verslag van de dag die ze mede hebben georganiseerd. De Nederlanders zien vanuit de lucht wat ze met hun plan voor een feestelijke dag hebben ontketend. Hoe massaal de belangstelling is, en hoe gevaarlijk de situatie dreigt te worden. Een kruis op de grond, aangebracht als plek waar de helikopter moet landen, is nauwelijks te zien door de toegestroomde massa. Een tijdje blijft het toestel in de lucht hangen, tot de politie een andere plek heeft vrijgegeven. De TROS-medewerkers realiseren zich dan al: we moeten enorm oppassen vandaag, anders gebeuren er ernstige ongelukken.
[blendlebutton]

Het idee achter de dag is eerder ontstaan ten burelen van de TROS. De omroep haalt begin jaren 80 met enige regelmaat wereldsterren naar Nederland – goed voor de omroep, leuk voor de achterban. In 1983 is er één tv-act die ertoe doet: The A-Team. Vier mannen, voortvluchtige Vietnam-veteranen, die zich laten inhuren, maar altijd voor de goede zaak. De TROS zou goede sier maken als die mannen naar Nederland zouden komen. De omroep zendt op dat moment de serie al uit, met enorm succes. Maar hoe krijg je zo’n grote act naar het kleine Nederland?

Daar wordt bij de omroep met regelmaat een beroemde sleutelfiguur voor gevraagd: Mr. Pieter van Vollenhoven. Zou hij de ster in kwestie (in dit geval: vier tv-acteurs) misschien een hand willen geven? Als dat zo is, kan er een brief naar Amerika met de mededeling: de Koninklijke Familie is fan en wil u graag ontmoeten. Directeur Cees den Daas informeert over The A-Team bij Van Vollenhoven – hij vind het leuk, maar zegt nog geen ontmoeting toe. En zo belanden er vier verzoeken in Amerika, met daarin een verwijzing naar het Koninklijk Huis.

De eerste die de brief ontvangt, is acteur George Peppard – Hannibal in de serie. ‘Peppard was altijd wel een beetje het mannetje,’ aldus Dirk Benedict (Murdock). ‘Op een dag kreeg George een uitnodiging van het Koninklijk Huis in Nederland. Hij liep er echt mee te pronken.’ Een dag later krijgen de andere drie acteurs dezelfde brief: wilt u naar Nederland komen om de koninklijke familie een hand te geven? ‘Toen wij een dag later dezelfde uitnodiging kregen, was voor George de lol eraf,’ zegt Benedict. ‘Hij is toen niet meer meegegaan naar de Nederland.’ ‘Het A-Team wilde komen, maar alléén op voorwaarde dat ze echt een royalty zouden ontmoeten,’ zegt Paul Molijn (destijds regisseur amusement voor de TROS). ‘Dat was nog lang onzeker, we hadden nog geen toezegging van Van Vollenhoven. Maar inmiddels was het wel een absolute voorwaarde voor hen.’ De toezegging komt, Peppard zegt af, producer Stephen J. Cannell reist wel mee.

Anderhalf jaar later zou Peppard tegenover journalist Henk Langerak een andere motivatie opvoeren: hij zou een burn-out hebben gehad. ‘Voor de andere jongens was het bezoek aan Nederland leuk,’ aldus Peppard tegen Langerak. ‘Die zijn nog jong en hadden nog nooit zoiets meegemaakt. Maar ik ben als eens eerder beroemd geweest, dus ik wist precies was er zou gaan gebeuren. En ik had rust nodig.’ De TROS kiest vijf plekken uit die The A-Team op Tweede Paasdag zal aandoen. Toeristische plaatsen, waar veel mensen samenkomen: Sneek, Texel, Harderwijk. De plekken die zijn uitgekozen, hoeven niets voor de enorme PR-kans te betalen. Op 21 april landen de acteurs op Schiphol. 15.000 kinderen en hun ouders staan klaar om The A-Team toe te juichen.

Het zou allemaal nog veel drukker worden, en hysterischer. Op Tweede Paasdag is er de tour door Nederland, het bezoek aan Van Vollenhoven en studio-opnames. Harderwijk is de eerste stad van de flitstour door Nederland. ‘We zagen die massa, toen was er niets meer aan te doen,’ zegt Hans Perukel, die de productie van een tv-verslag deed en deze dag mede-organiseerde. Hij zat ook in de helikopter bij The A-Team. ‘We hoorden dat overal in Nederland duizenden mensen zich verzamelden.’ ‘Harderwijk was het engst,’ aldus Molijn. ‘We hadden de toestroom totáál onderschat. Al die kinderen, die bijna onder de voet gelopen werden. Het was echt beangstigend.’

Er schuilde nog een ernstig gevaar in dit enthousiasme, in combinatie met de helikopter. Op de staart van het toestel draaien de wieken verticaal tot ruim een beter boven de grond – daar moet je niet tegenaan lopen. ‘Het was levensgevaarlijk. Kinderen kwamen direct aanstormen zodra we arriveerden,’ zegt Perukel. ‘Als de helikopter landde, sprong ik er met een paar collega’s uit. Dan organiseerden wij ter plekke ruimte voor de echte landing. Zoiets zou je nu natuurlijk nooit meer zo doen.’

Mr. T. krijgt een microfoon aangereikt. ‘We blijven ons best doen voor de show. Voor jullie lol en plezier. Dank jullie wel, we houden van jullie,’ roept hij. En daar gaan ze weer. De koe, die door de acteurs gemolken zou worden, blijft onaangeraakt. De Telegraaf beschrijft het bezoek de volgende dag als volgt: ‘Het komen en gaan in Harderwijk verliep in tegenstelling tot wat was gepland zo razendsnel, dat de stad met een bijna volledig feestprogram klaarstond op het moment dat de Amerikaanse helden al weer lang en breed vertrokken waren. Zij lieten het te hoop gelopen stadje in een complete chaos achter.’ Op naar Sneek. ‘We deden alsof we de zaak onder controle hadden. Tegen elkaar, maar vooral tegen de acteurs,’ zegt Perukel. ‘Maar het was echt verschrikkelijk. Het had voor ons echter weinig zin om mee te delen dat we dit heel eng vonden. Het moest een feest worden, en dat werd het ook.’

‘Die jongens hadden heel goed in de gaten hoe gevaarlijk het werd,’ zegt Molijn. ‘Met name Benedict. Naarmate de dag vorderde, probeerde vooral hij de mensen tot kalmte te manen.’

In Sneek staat inmiddels alles vast, qua verkeer. Rond tien uur in de ochtend wordt het maar drukker en drukker. Er zijn dranghekken en er was een touw gespannen om de helikopter vrij baan te geven om te landen. Dat helpt even – tot de helikopter komt. De lokale organisator moet ingrijpen. ‘Mensen, verpest het nu niet. U komt hier toch niet om paaseieren te zoeken?’ luidt de hartenkreet. Mr. T. praat wederom de menigte toe en probeert de mensen tot rust te manen. ‘We komen hier om jullie te zien. Loop ons alsjeblieft niet onder de voet,’ zegt Mr. T. Twaalf agenten moeten de massa in bedwang houden. ‘Al hadden we honderd mensen ingezet, dan nog hadden we dit gebeuren niet in de hand kunnen houden,’ zegt adjudant Hijlkema achteraf tegen een verslaggever van Nieuwsblad van het Noorden. ‘Ik denk dat de helft van die programma’s niet is doorgegaan,’ aldus Perukel. ‘Het was: aankomen, zorgen dat je kunt landen, ze op een veilige plek krijgen, ze een microfoon geven zodat ze wat konden zeggen, zwaaien en dan als de sodemieter weer weg!’

Dan naar Texel, de enige plek waar het programma wél kan worden uitgevoerd: Mr. T. rijdt met een bulldozer over wat oude auto’s en krijgt een lammetje aangereikt. Door naar Zandvoort; het is half één. De cast wordt bovenop het dak van een auto vervoerd; ook die auto wordt onder de voet gelopen. Op het circuit rijden de acteurs wat rondjes. Schultz herinnert zich juist dat moment, jaren later, nog goed: ‘Het was er zo druk dat een man met kind de baan werd opgedrukt. Ik schrok me echt rot, ik had hem bijna doodgereden.’

‘De auto waarin het team rondreed, was achteraf helemaal ingedeukt door de dringende menigte,’ zegt Perukel. ‘Dat zag je gelukkig niet op tv, maar er was redelijke doodsangst toen.’ En dóór, naar het Zeeuwse Arnemuiden, waar het A-Team het vliegveld niet eens kan verlaten en zonder rondreis weer de lucht in gaat. In Valkenswaard rijden de mannen rond in een atletiekstadion.

Intussen vragen de acteurs zich vooral af: wanneer gaan we nou naar de koninklijke familie? ‘Daar hadden ze het de hele dag over,’ aldus Molijn. Welnu, dat moment was eindelijk daar, de helikopter landt bij Paleis het Loo. Molijn: ‘Het ontvangstcomité bestond uit de hofhouding, of een voorlichter van de RVD. Maar die acteurs dachten dat dát al de royals waren, heel grappig.’ Dirk Benedict herinnert Van Vollenhoven als ‘een vreemde, geschikte peer. Maar die man had nog nooit zo’n grote brede neger als Mister T. gezien!’

‘Van Vollenhoven was volgens mij vooral onder de indruk van Mr. T. omdat hij zo in character bleef,’ zegt Perukel, die ook bij dit bezoek aanwezig was. ‘Hij was écht zo, met die kettingen, die droeg hij ook als hij zichzelf was. Ik kreeg overigens sterk het vermoeden dat Margiet nog nooit naar The A-Team had gekeken, maar daar redde ze zich goed uit. De kinderen serveerden de drankjes. Het gesprek ging vooral over het succes van de serie, geloof ik.’

‘Mr. Pieter van Vollenhoven sneed ook zijn geliefde onderwerp aan: de verkeersveiligheid,’ schreef De Telegraaf de volgende dag op de voorpagina. ‘Hij stelde producent Stephen Cannell voor dat het A-Team in de toekomst eens een aflevering zal maken over de verkeersveiligheid, een zaak die alle kinderen in de wereld immers aangaat. Dat leek de The A-Team -producent een goed idee.’

‘Die verkeersveiligheid is inderdaad aan bod gekomen,’ zegt Perukel. ‘De heren hoorden het minzaam aan en gingen weer over tot de orde van de dag.’

In de avond presenteert Brandsteder nog een special met allemaal kinderen in de zaal. ‘Dirk Benedict was de aardigste, dat weet ik nog wel. Hij was ook het meest geïnteresseerd in Nederland en wilde nog graag eens terugkomen,’ zegt Brandsteder nu. ‘Mr. T. was de grootste, ja, hufter eigenlijk. Of hij speelde een rol, maar dan sloeg hij daarin wel helemaal door. Een klein meisje had een kan met sinaasappelsap meegenomen, met glaasjes. Voor het hele A-Team. Mr. T. pakte die kan en dronk ’m zo in één keer leeg. Dat vond ik echt te bruut hoor.’

Aan alle krankzinnigheid van de afgelopen dagen is bijna een einde gekomen. De acteurs komen aan in Amsterdam, waar ze (nu zónder aankondiging) in alle rust in een rondvaartboot terechtkomen, om wat te eten en te drinken. ‘Het was het eerste moment dat we even rustig konden praten, met een biertje,’ aldus Perukel. ‘Maar voor Mr. T. was het té rustig. Hij opende het dakraam en schreeuwde: “hier zijn we!” Voordat we het wisten, hadden we weer vijfhonderd mensen achter ons aan. Mensen sprongen in de gracht, we moesten wéér op de vlucht.’

Het bezoek van the A-Team ging bijna onder aan z’n eigen succes. De acteurs en de organisatie wilden een feestelijke ontmoeting regelen, maar de populariteit van de tv-serie was de acteurs vooruit gesneld. Vanaf Het Loo spreekt Schultz alle fans nog toe, een filmpje dat een paar dagen later op tv verschijnt. ‘We willen onze verontschuldigingen aanbieden voor iedereen die zo lang heeft gewacht. We hebben niet iedereen een hand kunnen schudden – dat hadden we graag gedaan. Jullie moeten weten: we houden van jullie. Vergeef het ons.’

[/blendlebutton]