Ray Romano: Right Here, Around the Corner: de zelfspot beklijft

Aangezien sitcoms van weleer binnen en buiten de Verenigde Staten nog gretig worden bekeken, is Ray Romano – ondanks het feit dat Everybody Loves Raymond in 2005 van de buis ging – nog steeds één van de grote televisiekomieken. De 61-jarige Italiaans-Amerikaanse acteur, die opgroeide in Queens, was een laatbloeier, toen hij zo’n 32 jaar geleden doorbrak in de New Yorkse comedy clubs die hij zes nachten per week frequenteerde. Zijn tweede thuis werd – zoals voor zoveel komediealumni – The Comedy Cellar. Daar begint hij – zijn special bestaat uit twee sets – aan zijn voorstelling.

Voordat Romano het podium betreedt volgt de camera hem al op straat, op weg naar een verrassingsset, zoals komieken van naam dat dikwijls doen. Wanneer hij wordt aangekondigd zijn veel toeschouwers verbaasd (hoewel je je ook moet afvragen in hoeverre dit niet geënsceneerd is, maar we nemen het voor lief). Zijn eerste oneliner tegen het publiek? ‘We zullen beiden teleurgesteld worden.’ Want Romano begint bij voorkeur onderaan, zodat het alleen nog maar beter wordt. En tegelijk wil hij die spontaniteit van vroeger – zomaar ergens de bühne op – herbeleven, zo lijkt het. Zijn nieuwe – of afgestofte – grappen resoneren goed bij het relatief jonge publiek.

Natuurlijk gaat een deel van Romano’s set over ouder worden. ‘Na je vijftigste is het zaak om vrienden te worden met artsen.’ De komiek kijkt in de zaal, en treft een radioloog: ‘Met jou ga ik golfen.’ Dat hij niet meer jong is ontdekte hij ook tijdens seks met zijn vrouw: ‘Ik moest even op m’n knie.’ Het is een romaneske grap: een verwijzing naar de roerige tijden waarin we leven met het ‘take a knee’-activisme, en ook een manier om te onderschrijven dat je lichaam aan het aftakelen is. Eigenlijk vooral dat laatste, want Romano bedrijft ‘clean comedy’ en politiseert nauwelijks. Hij oreert liever over z’n hangende ballen.

Misschien denken sommige kijkers: is Romano’s nieuwe voorstelling net zo lieflijk, sullig, kleinburgerlijk en New Yorks als Everybody Loves Raymond? Het antwoord is een onomwonden ja. Het enige verschil is dat Romano ouder is geworden; wie hem in een andere tak van sport wil zien kan trouwens terecht bij dramedy's als The Big Sick (2017) en het aankomende Paddleton , of een dramaserie als Vinyl (2016). In de laatstgenoemde door Martin Scorsese (Romano werkte onlangs nogmaals met de regisseur aan de film The Irishman ) geproduceerde HBO-flop mocht hij zijn eerste ‘echte’ seksscène spelen. Op het podium van The Comedy Cellar in The New Room – ja, een relatief nieuw podium, net om de hoek, vandaar ook de titel – grinnikt hij tijdens de tweede set: ‘Ik had er nog wel meer willen doen.’

Maar wie huurt de man die elf seizoenen lang de doorsnee man speelde nog eens in voor zo’n aangelegenheid? Hier weerklinkt de zelfspot, en Romano is op z’n best wanneer hij de focus naar zichzelf of naar zijn familie verlegd (blijf tot aan het laatste shot zitten). Met op het eind een grap over z’n tweelingzoons (wie is het domst?) en over zijn vrouw die hij geen stomme vragen mag stellen (maar wat als je niet eens weet waar de wasdroger zich in het huis bevindt?). Voor een aantal generaties blijft Romano de aaibare, nederige artiest, en die herkenbaarheid heeft tot gevolg dat de man nog steeds door het publiek geliefd wordt.