Peter Kuipers Munneke legt het weer uit

Je bent samen met NOS-collega Fleur Wallenburg het stralende middelpunt van de podcast De weerman. Hoe is die ontstaan? Ik vind het heerlijk om zaken die met het weer te maken hebben op een populair-wetenschappelijke manier uit te leggen, het was mijn diep gekoesterde verlangen om daar een platform voor te vinden. Ik wilde graag iets extra’s doen, die weersverwachtingen van mij nóg een laagje geven. Nou ja, de podcast heeft bij de NPO de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen dus op een gegeven moment dachten we: 1+1=2. Dit is misschien wel hét medium. De proefuitzendingen bevielen, het was ontzettend leuk om met Fleur samen te werken en toen zijn we gegáán.

Je laat best veel van jezelf zien, niet alleen als weerman, maar ook als pianoliefhebber, als jazzfanaat, als familieman – het is de hele Peter Kuipers Munneke die we krijgen. Ja, je krijgt een groot deel van mij te zien.

Waarom voel je zo’n diepe behoefte om mensen over het weer en de atmosfeer te vertellen? Het gaat mij om het uitleggen. Dat kan over van alles gaan.

Jij bent een uitlegger. Zo voel ik dat wel een beetje. Ik vind het voor mijzelf ook een leuke openbaring als ik iets écht begrijp.

Het begint altijd met de vraag: wat heb ik nou eigenlijk waargenomen? In de atmosfeer ook: je kijkt in de lucht en ziet iets. Een wolk, een regenboog, iets geks, en denkt: wat gebeurt hier nou eigenlijk? En waarom? In al mijn naïviteit ga ik er dan vanuit dat mensen het ook leuk vinden om te horen wat het antwoord daarop is.

Iedereen wil over het weer praten. De atmosfeer is gewoon een heel leuk laboratorium. Ik ben natuurkundige, maar dit is de reden waarom ik uiteindelijk in de richting van het klimaat- en weeronderzoek ben gegaan. Het is iets anders dan, ja, elektronen of snaartheorieën. Het is zo moeilijk waar te nemen en aan andere mensen uit te leggen. Dat vind ik zo ontzettend aantrekkelijk aan dat weer en de atmosfeer: allemaal dingen die je gewoon kan zien.

Ben je natuurkunde gaan studeren uit liefde voor het weer? Ik had een andere liefde, en dat is gewoon de aarde. De atlas en de wereld. Dus ik ben eerst begonnen met geografie studeren maar in die studie kwam de waaromvraag niet vaak genoeg aan bod. Ik ben natuurkunde gaan studeren en heb van alles geleerd over elektronen, snaartheorie, relativiteitsleer – superinteressant. Maar ik kwam erachter dat er ook een soort kruisbesmetting bestaat tussen de aardrijkskundige wereld en de natuurkunde: de meteorologie.

Je was niet zo’n kind dat al met vochtmeters en hogedrukgebieden in de weer was? Ik was van het kijken en het waarnemen, maar ik had geen logboekje waarin ik bijhield hoe warm het was. Sterker nog, dat doe ik nog steeds niet. Ik zit nu een tijdje in de meteorologische wereld en dan kom je erachter dat er heel veel verschillende meteorologen zijn, en ook heel veel verschillende weerliefhebbers. En een deel van de weerliefhebbers wil, net als ik, precies begrijpen wat je allemaal ziet. Maar een deel van de liefhebbers en amateurs zijn echt in die wereld gedoken vanwege de getalletjes en de lijstjes. Dat heb ik helemaal niet. Is ook altijd het zwakste punt in de podcast, als het over getallen gaat moet ik het opzoeken en bij de hand houden. Ik vind dat zelf eigenlijk ook niet zo interessant, ook niet in het dagelijkse weerbericht, of het nou 23 of 25 graden wordt. Dat maakt toch niet zo héél veel uit?

Is dat dagelijkse weerbericht dan niet frustrerend, alleen maar vertellen hoe warm het wordt, of het gaat waaien en waar de lagedrukgebieden liggen? Dat lagedrukgebied is cruciaal, dat gaat precies over die andere kant. Er zit veel leuks in het weerbericht, het is ook wat je er zelf van wil maken. Het is nu een heel droge periode bijvoor- beeld, dan kan je het als mete- oroloog een beetje journalistiek aanpakken. Ik kies eigenlijk altijd voor de insteek van het begrip, de uitleg, het inzicht.

Als weerman zit je sowieso in de keiharde journalistiek tegenwoordig. Ik ben als weerman begonnen in 2013, wij zijn alsmaar nadrukkelijker onderdeel geworden van de nieuwsredactie. Wij zijn de deskundigen met het weer als onze portefeuille.

Het weer is ook gewoon zeer interessant item geworden omdat we zo in de penarie zitten met dat klimaat. Penarie, dat zijn jouw woorden.

Lees meer in VARAgids 25 vanaf pagina 8.