Nog niet te laat

Tegenlicht wil deze week een nieuw verhaal vertellen over de klimaatcrisis. Dat stemt vrolijk, want we hebben dat nieuwe verhaal nodig. Dringend nodig, want het oude heeft u én al tot vervelens toe gehoord én loopt bovendien slecht af. Dat verhaal stemt u misschien zelfs zo droef dat u veelal afhaakt als het u verteld wordt. De teneur van veel versies van dat verhaal is namelijk dat het eigenlijk al te laat is, helaas. Of zelfs: laat dus maar zitten. Het nieuwe verhaal dat in Tegenlicht wordt verteld over het klimaat en onze invloed daarop heeft een betere – maar, toegegeven, ongewisse – afloop en inspireert in plaats van dat het deprimeert. De strekking: het is ten eerste níét te laat om de crisis te bezweren en bovendien moeten we juist nú onze kans grijpen. Programmamakers Soraya Pol (research) en Rob van Hattum (regie) laten vier hoofdrolspelers in het klimaatdebat aan het woord die betogen dat dit moment in onze geschiedenis een nieuw startpunt moet zijn in de klimaataanpak. Vandaar de titel: Duurzaam? Nu of nooit!

We spraken met de makers van het programma, noodgedwongen via de telefoon, terwijl ze nog druk bezig zijn met de montage van de aflevering. Waarom dit moment? Het ’nu’ in de titel blijkt te maken te hebben met dat andere verhaal waarvan u inmiddels wellicht moe en moedeloos wordt – niet afhaken nu – namelijk de coronacrisis. Beide crises delen eigenschappen: ze zijn globaal en biologisch. Globaal omdat ze wereldwijd spelen en biologisch in de zin van dat ze nauw verweven zijn met hoe wij ons als homo sapiens verhouden tot al het andere dat op onze planeet ademt, leeft en groeit. Corona lijken we te danken te hebben aan onze onnodig intieme en intensieve omgang met levende dieren bestemd voor consumptie, in dit geval mogelijk op een dierenmarkt.
De klimaatcrisis hebben we te danken aan het onbekommerd en, sinds de Industriële Revolutie, in hoog tempo verstoken van de fossiele resten van oeroude planten en plankton in de vorm van olie, kolen en gas. Beide crises kosten talloze levens en de bestrijding ervan vergt een ingrijpende gedragsverandering van ons en kost talloze miljarden euro's. Wat dat laatste betreft, blijken beide crises merkwaardigerwijs enorm te verschillen.

Lees meer in VARAgids 19 vanaf pagina 18.