Netflix première: The Ritual

Een groepje Britse vrienden met een midlifecrisis besluit om nóg een gezamenlijk trauma bij de hoorns te vatten: via een wandelvakantie in het uitgestorven noorden van Zweden proberen ze in het reine te komen met de recente dood van één van hen. Slecht plan.

Het begin valt nog mee: omringd door epische bergen hiken we over mooie maar winderige vlaktes. Dan raakt iemand gewond en nemen we een dom besluit: een shortcut door het bos. Dennen zover het oog reikt, pokkenweer, ruzies, runentekens en hunebedden, een enge schuilhut en dan… verdwalen we. Intussen stapelen de tekenen van oeroude hekserij zich op. Waren we maar thuisgebleven…

The Ritual was vorig jaar in de Britse bioscopen te zien, maar werd voor verdere distributie opgepikt door Netflix. Het verhaal is een opeenstapeling van wat inmiddels clichés zijn: stadse types met een grote bek wordt een dosis nederigheid bijgebracht door de natuur, de elementen en spookachtige krachten. De pluspunten van de film zijn de vele naargeestige bomen (het fotogenieke bos werd gefilmd in Roemenië) en het puike camerawerk om ze in beeld te krijgen.

Qua deprimerende naaldbos-atmosfeer is The Ritual dus uiterst geslaagd. Rafe Spall is ook best in orde als Luke, de meest redelijke en vindingrijke van het stel, die ook het meest te bewijzen heeft, omdat hem de dood van genoemde vriend in de schoenen wordt geschoven. Zijn ongeloof over wat de bossen allemaal te bieden hebben aan buitenissige horror, slaat al snel over op de kijker.. 

Regisseur David Bruckner en scenarist Joe Barton hebben teveel gesleuteld aan het bronmateriaal, want de gelijknamige roman van Adam Nevill waar het script op is gebaseerd, was beter (Nevills korte verhaal The Original Occupant, waar die roman dan weer op is gebaseerd, was op zijn beurt nog beter). In romanvorm komen de gedachten en toenemende gekte van Luke en de anderen veel beter tot hun recht en krijgt de heidense en vroeg-christelijke mythologie die achter al het bovennatuurlijke zit meer ruimte, waardoor alles ietwat geloofwaardiger wordt.

De groepsdynamiek in het boek is ook veel begrijpelijker; de vrienden zijn in de loop der jaren om allerlei redenen uit elkaar gegroeid en vinden dat heel pijnlijk. De dode vriend die in de film voor alle groepsdynamiek zorgt, komt in het boek helemaal niet voor en is een makkelijke noodgreep van de filmmakers om de ruzie-achtige spanning in het gezelschap vanuit het niets te creëren. 

Uiteraard is een roman per definitie te dik om één op één te verfilmen, maar uit The Ritual is wel erg veel essentieels weggelaten. De Knisperende Schepsels die Luke vlak voor de climax uit hun lijden verlost, komen in de film bijvoorbeeld totaal uit de lucht vallen, in het boek niet. De les: niet alle boeken zijn geschikt om te verfilmen.

Wat blijft hangen van de filmversie van The Ritual is eigenlijk alleen die atmosfeer van boomstammen, takken, mistflarden en die ene seconde met die enge zwarte vingertjes. Wie meer spookachtige Scandinavische bos-ellende wil, vervoege zich bij het boek of bij de game waar The Ritual heel erg aan doet denken en die vrijwel alleen uit atmosfeer bestaat: Year Walk.