Natascha van Weezel en Femke Halsema corresponderen over Amsterdam

Twee inwoners – schrijver Natascha van Weezel en burgemeester Femke Halsema – corresponderen over de stad Amsterdam anno 2025.

Beste Femke,

Hopelijk vind je het niet erg als ik tutoyeer. Een burgemeester hoor je natuurlijk niet bij haar voornaam aan te spreken. Zie dit vooral als compliment. Voor mij ben jij geen onbereikbare politica die zich van haar stadsgenoten distantieert. Jij fungeert juist als zichtbare spil in de stad, een echte burgermoeder – al klinkt dat een stuk gezapiger dan ik bedoel.

Ik schrijf je deze brief omdat ik je al een hele tijd een vraag wil stellen: hoe gaat het met je? Dat is zeker geen beleefdheidsfrase; ik ben oprecht benieuwd. Je komt over als een stoere vrouw, die nergens van opkijkt en elk probleem zonder aarzeling oplost. Toch kan ik me voorstellen dat er óók een andere Femke bestaat. Een Femke die ’s avonds laat thuiskomt in de Ambtswoning, haar hakken uitschopt, een glas wijn inschenkt, de tv of Netflix aanzet (is er een programma of serie waar je het liefste naar kijkt?) en peinst over iets wat haar die dag heeft geraakt of aangegrepen.

Hoe ga jij bijvoorbeeld om met haatreacties? Ik schrik weleens van wat jij allemaal naar je hoofd geslingerd krijgt. Politieke opponenten laten zich luid en duidelijk horen. Dat mag natuurlijk in een democratie, maar de manier waarop is vaak uiterst grof en smakeloos. Vrijwel iedereen die een rol speelt in het maatschappelijk debat krijgt tegenwoordig te maken met haatreacties of bedreigingen. Zéker vrouwen. Dat is toch eigenlijk te gek voor woorden? Hoe zorg jij ervoor dat die haat niet onder je huid gaat zitten?

En hoe ga jij om met polarisatie? Er zijn nu zoveel thema’s waarbij Nederlanders recht tegenover elkaar lijken te staan: klimaatverandering, migratie, Zwarte Piet, stikstof, Israël-Palestina… Zelf ben ik vooral betrokken bij dat laatste onderwerp. Ik moet zeggen dat jij als burgemeester op bewonderenswaardige wijze omgaat met de spanningen die de situatie in het Midden-Oosten óók in onze stad oproept. Hoewel de emoties hierover torenhoog oplopen, heb jij oog voor ieders verhaal en weet je verschillende groepen tegen alle verwachtingen in te verbinden. Je hebt geen idee hoe belangrijk dat voor mij is. Want als ik eerlijk ben wankelt de wereld voor mij op dit moment.

Het is weerzinwekkend wat Netanyahu en consorten doen. Ik schaam me voor het genocidale bloedbad dat zij ‘in de geest der Joden’ aanrichten in Gaza. Tegelijkertijd merk ik dat sommige mensen de regering van Israël en Nederlandse Joden ten onrechte met elkaar verwarren. Zo word ik af en toe uitgescholden vanwege mijn ketting met een Davidster. Ook krijg ik veel te maken met online antisemitisme (‘Jammer dat Hitler zijn taak niet heeft volbracht’). En mijn zoontje van twee jaar oud werd onlangs bedreigd – iemand meende dat hij een ‘vuile zionist’ was

Soms weet ik niet goed hoe ik hiermee om moet gaan en voel ik me vervreemd van mijn eigen stad. En dat wíl ik helemaal niet. Ik hou van Amsterdam omdat ik altijd het idee had dat je daar precies mag zijn wie of wat je bent – ongeacht religie, etniciteit of seksuele voorkeur. Het maakt me boos dat veel mensen zich op dit moment minder thuis voelen, en dat geldt natuurlijk lang niet alleen voor Joden. Er is zóveel aan de hand in onze stad, in ons land en in onze wereld (populisme, discriminatie, oorlogen, religieus fanatisme, autocratische leiders die tornen aan de democratie…). Hoe houd jij hoop in een tijdsgewricht dat helemaal niet hoopvol lijkt? En concreter: hoe kunnen we er met z’n allen voor zorgen dat Amsterdam haar open en tolerante karakter de komende 750 jaar behoudt?

Warme groet,

Natascha

In VARAgids 45 reageert burgemeester Femke Halsema met een brief. Vanaf dinsdag 4 november in de winkels.

Dit artikel komt uit VARAgids 43 (2025).