Messias: de Coen Brothers in Nederland

Messias – de eerste film uit de Onenightstand-reeks – is veelbelovend. En dat regisseur Rob Lücker de Coen Brothers bewondert, is ook te zien.

 

Op z’n vijfentwintigste was Limburger Rob Lücker (39) nog gewoon loodgieter, maar eigenlijk wilde hij filmmaker worden. En dat lukte – zelfs zo goed dat hij in 2014 een Gouden Kalf binnensleepte met zijn hilarische korte film Das Wad, over een strandjutter. Tegen Vice vertelde hij vorig jaar: ‘Ik deed een MBO-opleiding en ik dacht altijd dat ik te dom was om films te maken. Totdat mijn vrienden zeiden: “Je hebt een passie voor film, dus probeer het gewoon.”’ In datzelfde interview gaf Lücker te kennen geïnspireerd te worden door de Coen Brothers. ‘Met name Fargo. Maar ook door James Bonds en Once Upon a Time in the West. (…) Mijn stijl ligt daar tussenin. Dus de sfeer van Once Upon a Time in the West en Bond-films, gecombineerd met het absurdisme, de donkere humor en de scripts van de Coen Brothers – dat vind ik ideaal.’

In Messias is Lücker in ieder geval stijlvast. Niet alleen het verhaal is Coensiaans, ook de acteurs en de set lijken zo door de Amerikaanse broertjes Joel en Ethan gescout te zijn. Daarnaast komt Lückners trademark – zijn sterke visuele stijl, zoals de vele close-ups – duidelijk naar voren. De zwart-komische toon maken het geheel af.

Messias begint met een sterke, langgerekte openingsscène in een kerk. We zien de pastor minutenlang geconcentreerd en bevlogen preken en met wierrook zwaaien. Als de camera 180 graden draait, zien we welgeteld één stokoude man in een verder geheel lege kerk zitten die even later met een doffe klap omvalt: dood.

De goddelijke boodschap is uitgewerkt in deze kerkgemeenschap, zoveel is duidelijk. Het Vaticaan (er wordt vanuit het Nederlandse bisdom, waar Messias zich afspeelt, af en toe getelefoneerd met de opperkardinaal te Rome – geweldig gestalte gegeven door de Italiaanse Vincenzo Failla, overigens) is not amused dat de laatste gelovige het loodje gelegd heeft en dreigt de arme bisschop (rol van Jappe Claes, zo’n uitgestreken Coensiaanse kop heeft u nog niet eerder gezien) met overplaatsing naar Siberië?.

Intussen bidt de wanhopige bisschop (Claes) om genade uit de hemel. Hoe krijgt hij de mensen de kerk weer in? En zie: Jezus Christus keert terug op aarde! Al zittend aan de duinrand verschijnt voor zijn ogen – uitgeput vanuit zee het strand op strompelend – de Messias (uitstekend gespeeld door Saman Amini). En dan komt de gekte pas echt op gang. Want geleidelijk aan – er wordt een islamitische tolk bijgehaald (geestige rol van Mourade Zeguendi, die een mengeling van sluwheid, venijn en onschuld tentoonspreidt) – leert de kijker dat de Messias een bootvluchteling is, een geitenboer, die wanhopig op zoek is naar zijn dochtertje en vrouw die hij, toen het schip zonk, uit het oog verloren is. Hij is ervan overtuigd te zijn gestrand op Lampedusa, Italië. De bisschop luistert aandachtig, de handen vroom ineen geslagen, naar het Arabisch en kijkt intussen verwachtingsvol naar de tolk. Die begrijpt al snel dat hij goud in handen heeft – deze nep-Jezus mag niet ontmaskerd worden.

Jezus tegen de tolk: ‘Ben jij hier al lang? Het is een wonder dat ik niet verdronken ben’

Tolk tegen de verwachtingsvolle kardinaal: ‘De messias is heel blij dat-ie terug is op aarde.’

Wanneer na veel spraakverwarringen de Messaias tóch ontmaskerd wordt als bootvluchteling, smeden de bisschop en zijn islamitische bediende een gewaagd plan om de sceptische kardinalen in het Vaticaan van de terugkeer van de Messias te overtuigen – een bisschop die als eerste de hand van Jezus heeft gekust stuur je immers niet zo maar naar Siberië. Wat volgt is een geestige tour de force, waarbij de Messias geschiedenis- en acteerlessen krijgt (‘Ik begrijp helemaal niks van die Jezus. Welke sukkel wil nou terug naar aarde als-ie in de hemel zit?’) en er worden allerhande strapatsen uitgehaald met rookmachines en camera’s – ‘we gaan wonderen verrichten!’ roept de tolk. Maar het loopt natuurlijk anders, eindigend met een Benny Hill-achtige scène waarin de opperkardinaal over komt vanuit Rome om met eigen ogen de Messias te aanschouwen en waarbij hij niet de Messias in zijn slaapkamer aantreft, maar een blote non. Het klinkt wellicht allemaal wat flauw, en dat is het her en der ook wel, maar overall is Messias een originele film, met geestige dialogen en een oogverblindende cinemaografie met veel oog voor detail. Wat ons betreft mag Rob Lücker nog meer films maken.