Kopieerfout

Daar stond het, zwart op wit, tussen de persberichten die we wekelijks doorvlooien op zoek naar de programma’s die we uit- lichten in de VARAgids: ‘Jos is een nieuwe, komische dramaserie over de meest oprechte man die je ooit hebt ontmoet. Een man met alleen maar goede bedoelingen die altijd voor iedereen klaarstaat. Maar zijn puurheid, naïviteit en het feit dat hij sociaal gezien een tikkeltje uit de pas loopt, maakt dat Jos de wereld om hem heen niet altijd even goed snapt.’ De aankondiging eindigt met de zin: Hoeveel kan Jos geven zonder hier zelf aan onder door te gaan?’ Een serie over een Gutmensch, leuk bedacht zeg! Al was het maar omdat het dramatisch ingewikkelder is om geloofwaardig een ‘aardig’ personage neer te zetten, gewend als we zijn aan mensen met op zijn minst rafel- randjes. Toch: de tekst kwam wel erg bekend voor, sterker: hij paste een op een op de Zweedse serie die Lukas Moodysson in 2019 maakte en die vorig jaar eerst op Netflix en daarna op NPO was te zien: Gösta. Die twaalfdelige serie gaat over de net afgestudeerde kinderpsycholoog Gösta, een doodgewone, beetje alternatieve jongeman die de goedheid zelf vertegenwoordigt. Hij wil (en kan) niet anders dan mensen helpen. Dat doet hij niet alleen op professioneel vlak, maar ook op persoonlijk vlak, hetgeen varieert van boodschappen doen voor een oud, ondankbaar vrouwtje; tot onderdak bieden aan een getraumatiseerde Syrische vluchteling, tot het sluiten van vriendschap met een junk die zijn fiets probeert te stelen. Dan hebben we het nog niet gehad over zijn familie en zijn vriendin die keer op keer misbruik maken van zijn goedheid.

Nu blijkt dus dat deze meest oprechte man op aarde nu een Hollandse evenknie heeft: Jos, gespeeld door Diederik Ebbinge. Omdat de makers zelf in hun persberichten in alle talen zwij- gen over de eventuele invloed van het Scandinavische pareltje, leek het ons aardig om te kijken of het Nederlandse equivalent dezelfde kracht heeft én eenzelfde soort filosofische vragen opwerpt als Gösta doet. Het interessante aan de Zweedse serie is vooral dat het zowel bij de personages om hem heen als bij ons als kijker een ongemakkelijkheid oproept. In de serie wordt dat door een van hen goed verwoord als deze opmerkt: ‘Ik voel me slecht als ik hem zie, omdat hij zo verdomd aardig is. Er is echt iets mis met hem, want niemand kan zó aardig zijn.’

Jos begint met een obscure scène in een Thaise gevangenis, waar ene ‘Cop’ onder erbarmelijke omstandigheden is opgesloten en een brief krijgt. Als hij deze openscheurt en begint te lezen, horen wij via de voice-over de stem van Jos die in steenkolen- engels vertelt dat hij, Cop, vanaf nu zijn pen pal is, waarvoor hij in de bres springt. Vervolgens maken we in Nederland kennis met Jos die zo blijkt, pas is gescheiden, twee puberdochters heeft, tijdelijk bij een vriend woont (Pierre Bokma) die aan lagerwal is geraakt waardoor hij niet zomaar bij hem weg kan gaan. Hij werkt al twintig jaar bij dezelfde bank, waar hij jaarlijks een presentatie over de een presentatie over de AEX geeft die op tv wordt uitgezonden en waar hij een zeker aanzien aan ontleent of tenminste, vroeger, toen witte mannen nog aanzien ontleenden aan dat soort dingen. Maar wat in die eerste scènes vooral opvalt, is dat Jos niet zozeer een oprecht goed mens is, als wel onhandige sociale

Lees verder in VARAgids 21 vanaf bladzijde 26.