Joko Anwar’s Nightmares and Daydreams S01E01: angstwekkend en maatschappijkritisch

Horrormaestro Joko Anwar koppelt in anthologieserie actuele thema’s aan sfeervolle verhalen.

Waar het in Nederland bijna vanzelfsprekend is dat oude(re) mensen op en duur terechtkomen in een zorginstelling, ligt dat in Indonesië wezenlijk anders. Hoewel toenemende welvaart in het Aziatische land wél tot een soortgelijke ontwikkeling leidt. In de openingsaflevering van Joko Anwar’s Nightmares and Daydreams levert de horrormaestro uit de titel hier evident commentaar op. Als Panji (Ario Bayu) en zijn vrouw Rara (Faradina Mufti) hun grootmoeder Ranti (Yati Surachman) laten opsluiten in een soort macaber seniorencomplex, verzucht Rara op de terugweg: ‘We gaan naar de hel.’

De eerste aflevering van deze anthologiereeks staat dan ook in het teken van het inferno. Dat begint al wanneer Panji en Rara met hun zoontje Hagi Ranti vergezellen op een bezoek aan het complex. Terwijl het gezelschap wordt rondgeleid raken Ranti en Hagi vermist. Tijdens een aangrijpende scène is te zien hoe de misschien wel bezeten geraakte grootmoeder met haar kleinkind in haar armen naar de reling van een balkon waggelt. Een onvervalst onheilsteken. Maar het personeel kijkt de andere kant uit, of glimlacht nogal grotesk, als Panji kritische vragen stelt. Totdat hij zelf met eigen ogen ervaart dat Ranti’s nieuwe onderkomen wel degelijk een soort hel vertegenwoordigt.

Joko Anwar maakt al jaren horrorklassiekers, zoals het in 2019 verschenen Perempuan Tanah Jahaman (of: Woman of the Damned Land), over een vrouw die afreist naar haar geboortedorp, op zoek naar een erfenis. Fijn aan Anwars stijl is dat hij Indonesische volksverhalen en mythen vermengt met de ijzige sfeer uit bijvoorbeeld de films van Stanley Kubrick en Guillermo del Toro. Zijn films zijn sterk geworteld in de horrorcanon en tegelijkertijd weet hij iets nieuws te bieden. Dat doet hij in de eerste afleveringen van deze nieuwe serie dus door een belangrijk maatschappelijk element aan de plot te koppelen.

Dat is horror pur sang; angstwekkende beelden die iets wezenlijks zeggen over het nu.

Joko Anwar's Nightmares and Daydreams, vanaf vrijdag 14 juni 2024 in zijn geheel bij Netflix