Interview met Reinier van der Berg

Wordt het een mooie zomer?

De seinen voor een warme, droge zomer staan enigszins op groen. De vraag is alleen of je dat mooi moet noemen. Voor een ijsverko- per waarschijnlijk wel, maar voor de natuur en voor de land- en tuinbouw kan het weer een zor- gelijke zomer met watertekorten worden. Zelf vind ik een droge zomer niet zo’n mooie zomer. Ik ben regen in de loop der jaren steeds meer gaan waarderen.

Wat is er in al die jaren dat je het weer verslaat structureel veranderd?

Het weer is extremer geworden in de 34 jaar dat ik dit werk doe. Veel seizoenen op rij laten zien dat de temperatuur in Nederland al twee graden is opgewarmd. En bij hogere temperaturen krijg je meer droogte, maar verdampt er ook meer, waardoor er meer water in de lucht komt, dat er door wolkvorming weer uitvalt. Dus het is logisch dat in een warmer klimaat, zowel de droogte als de regen sterker wordt. Als het heet is, is het heter en als het regent, regent het extremer. Steeds vaker hebben we last van zware buien. 2021 was
de zomer van de mega-overstromingen in België, Duitsland en Zuid-Limburg. De zomer ervoor en erna waren super droog. Dat heen en weer gaan is typerend voor het nieuwe klimaat wereldwijd. Denk aan Italië met de overstromingen in mei terwijl ze nog niet hersteld waren van ernstige droogte. Dat is exemplarisch.

Vind je je baan niet steeds enger worden als je zo met je neus op de effecten van het veranderende klimaat staat?

Wetenschappelijk gezien vind ik het mega-interessant. Hoe ontpopt dat nieuwe klimaat zich? Hoe reageren de gletsjers? Ik volg elke dag hoe de Groenlandse ijskap zich ontwikkelt bijvoorbeeld. Maar als mens vind ik het zeer zorgelijk en mijn verantwoordelijkheid om die zorgen, met mijn kennis en bereik te delen. Dat zie ik ook bij collega’s. Gerrit Hiemstra van het NOS-Journaal is onlangs gestopt om zich fulltime met duurzaamheid te kunnen bezighouden. Dat doe ik zelf naast mijn werk als weerman ook al 30 jaar. Ik geef lezingen, en ook privé ben ik ermee bezig. Ik heb een houten huis gebouwd op een weiland waar ik een grote ven heb gegraven. Er zitten inmiddels amfibieën in, kikkers, salamanders, en daar komen weer vogels op af. Het is in drie jaar tijd gewoon een natuurgebied geworden.

De natuur heeft een enorme veerkracht, dat is supergaaf om te zien. Dankzij mijn warmtepomp en zonnepanelen produceren we ook veel stroom, dus ik heb een negatieve energierekening inclusief elektrisch autorijden. Vliegen behoort bij mij ook grotendeels tot de verleden tijd. Vlees eet ik bij uitzondering. Op allerlei manieren probeer ik mijn voetafdruk te verkleinen. Als je weet dat we een bepaalde kant op gaan en je je daar zorgen over maakt, dan vind ik het niet meer dan vanzelfsprekend dat ik het zelf ook voorleef. Dat zie ik ook bij iemand als André Kuipers. Hij heeft als astronaut onze planeet vanuit de ruimte gezien, is daar zo van geschrokken dat hij nu ambassadeur van de natuur is.

Ben je hoopvol of somber gestemd?

Ik ben van huis uit een optimist. En ik zie voorbeelden die laten zien dat mensen duur- zamer leven, dat er op overheids- niveau akkoorden worden geslo- ten, zowel internationaal als bin- nen Nederland. En dat er door innovatie nieuwe dingen binnen bereik komen. Dat stemt hoop- vol. Maar wat mij niet hoopvol stemt, is dat het te langzaam gaat. De netto CO2-uitstoot neemt nog steeds toe. En wat ik bevreem- dend vind, is dat er nog steeds
zo veel gemopperd en getwijfeld wordt over het klimaatprobleem, vooral op social media. Ik krijg veel bagger over me heen, tot en met bedreigingen aan toe. Dat is echt niet voor de poes.

Wat krijg je zoal over je heen?

Leugenaar, lekker geld verdienen met je klimaatverandering, hypocriet, rot op met je linkse lobby, maar ook een enkele keer een expliciete doodsbedreiging. De laatste was twee weken geleden.

Lees verder op blz. 10 van VARAgids 24.