Interview met Maarten van Rossem

Deze week start het zevende seizoen van 'Hier zijn de van Rossems' waarin Maarten van Rossem (77) met zijn broer Vincent en zus Sis op pad gaat. 'verrassend dat zo'n programma met drie slordig uitziende bejaarden zo goed wordt bekeken.'

Je wilde dit interview graag telefonisch doen. Eerder deed je interviews nog wel face to face. Heeft er zich een plotselinge toegenomen angst voor corona bij je ontwikkeld? Nee, het heeft ermee te maken dat afspreken in een horecagelegenheid in deze tijd niet zo simpel is. Mijn angst voor corona is juist verminderd doordat ik mijn prik al heb gehad.

Dat is Nederland niet ontgaan. Nadat je in een podcast vertelde dat je er achteraan was gaan bellen om je prik te krijgen, twitterde Hugo de Jonge: ‘Ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken... egoïsme is wel het laatste wat we nu kunnen gebruiken. Gelukkig dat de meeste mensen deugen.’ Bij Op1 legde je uit dat je niet had voorgedrongen, maar aan de beurt was, en zei je dat Hugo de Jonge zijn excuses aan je moest maken. Heeft hij dat inmiddels gedaan? Nee, maar ik had ook niet anders verwacht. Want dan had hij natuurlijk moeten toegeven dat hij volkomen ongelijk had. Ik was gewoon aan de beurt om een prik te krijgen, maar had alleen nog geen uitnodiging ontvangen, vandaar dat ik belde. Toen de mevrouw de prik in mijn arm zette en ik vertelde dat ik 77 was, zei ze: ‘Goh wat raar dat u er nu pas bent, want vandaag zijn de 74-jarigen aan de beurt.’ Maar dat heeft Hugo de Jonge allemaal niet onderzocht. Hij heeft meteen uit de heup geschoten, misschien door verkiezingsretoriek gedreven, of door enorme irritatie over het feit dat zijn vaccinatiebeleid natuurlijk niet geheel vlekkeloos verliep. Gevolg is wel dat ik er tot op de dag van vandaag nog steeds op wordt aangesproken. Op de sociale media is het zelfs een begrip geworden. ‘Doe anders een Van Rossempje’, oftewel: bel op en probeer voor te dringen. Het heeft mij verbaasd wat een immense woede dit gegenereerd heeft. Tientallen mensen hebben de KRO-NCRV geschreven dat ik onmiddellijk uit De slimste mens moest worden verwijderd. Een man die zo zeer niet deugt, mag daar niet zitten. Het is Nederlandse woede, hè? Daar zijn we hier heel goed in, boos worden over dingen waar we totaal niets van af weten.

De Hollandse woede lijkt zich op dit moment vooral op het kabinet te richten. Ja, er hangt een rare bloeddorstige sfeer in de Kamer. Die was er ook op de bewuste donderdagavond toen Mark Rutte een motie van wantrouwen aan zijn broek kreeg. Ik vond het echt zonderling dat zo veel politici zich volledig op sleeptouw lieten nemen door met name Geert Wilders. Kijk, Geert is een nihilist, dus als die de boel kapot kan maken staat hij altijd vooraan, maar van de andere partijen zou je toch verwachten dat ze zich afvragen wat de effecten ervan zijn om het vertrouwen in Rutte op te zeggen. Met name mevrouw Kaag was zo moreel hoogstaand van de toren aan het blazen dat ik dacht: goh, ze zou wel geschikt zijn geweest voor een nieuwe rol in In de ban van de Ring. Het was natuurlijk heel stom dat de Kamerleden massaal het vertrouwen in Rutte opzegden, terwijl iedereen die kon tellen en niet helemaal knettergek was, besefte dat ze daar later verschrikkelijke spijt van zouden krijgen. Zelfs Segers had later spijt. Ik vond het wel erg vermakelijk dat ze daarna Tjeenk Willink moesten bellen om de zaken weer vlot te trekken.
 
Zie jij in de geschiedenis weleens mensen in machtsposities die altijd zuiver op de graat waren? Bestaat het überhaupt wat de Kamer wil? Nee, dat komt nauwelijks voor. Je hebt natuurlijk wel mensen waarvan je denkt dat ze niet zo vaak liegen, Angela Merkel lijkt bijvoorbeeld geen geboren leugenaar, maar haar grootste carriérestap heeft ze toch te danken aan het immense mes dat ze in de rug van haar voorganger Helmut Kohl heeft gezet. Als je het ver wil brengen in de machtspolitiek zul je toch vrij regelmatig dingen moeten doen die niet allemaal zuiver op de graat zijn. Uiteindelijk maakt iedereen zich schuldig aan leugentjes om bestwil. Als je lieve, favoriete tante op je verjaardag met een verbazingwekkend lelijke vaas met bloemen aan komt zetten, zeg je: ‘Goh tante, wat een ontzettend leuke vaas’, terwijl je denkt: zodra ze weg is, laat ik hem vallen. Ik geloofde het van de dames verkenners overigens wel dat ze het zich niet goed konden herinneren dat ze over Omtzigt hadden gesproken. Ik kan me zo vaak in volle overtuiging totaal niets meer herinneren van iets wat toch heeft plaatsgevonden. Dan zegt mijn vrouw: ‘je hebt een héle avond met die mensen aan tafel gezeten!’, maar blijkbaar ruimt je hoofd dingen die je niet zo interessant vindt vanzelf op.‘Er wordt nu ook steeds geroepen: er moet meer macht en tegenmacht zijn in de Tweede Kamer. Maar dat gaat niet gebeuren. Er zal altijd achterkamertjespolitiek zijn. Je gaat ook niet onderhandelen in de volle lichten van de schijnwerpers van de media. Dat gaat allemaal alleen maar heel veel tijd kosten, want zodra men weet dat alles openbaar is, gaan ze op de bühne spelen en heel principieel doen, wat een zeer tijdrovend en navelstaarderig bedoening zal opleveren. Wil je een beetje polderen, dan zal dat toch in de achterkamertjes moeten gebeuren. Dat hele systeem is deels afhankelijk van het feit dat juist niét alles naar buiten komt. Als het over macht gaat, dan gebeuren er gewoon vaak dingen die niet zo fijn zijn. Maar daar moet je je bij neerleggen. Volledige transparantie moet je niet willen. Probeer maar eens een week volledig transparant in je huwelijk te zijn, dan kun je na een paar dagen de scheiding aanvragen.

Jij, je broer en je zus zijn in Hier zijn de Van Rossems tamelijk transparant naar elkaar, met het nodige gekibbel tot gevolg. Is dat de reden dat er wekelijks meer dan een miljoen mensen op afstemmen, denk je? Het wordt geweldig goed bekeken inderdaad, wat toch verrassend is, als je het hebt over een programma met drie slordig uitziende bejaarden. Ik denk inderdaad dat die populariteit te maken heeft met de chemie tussen ons drieën, die vaak een licht negatief karakter heeft. Zeker tussen mijn zuster en mij, mijn broer stelt zich eigenlijk altijd heel hulpvaardig en neutraal op. Mijn zuster is naar mijn idee de lastpost en zij vindt mij dan weer te dominant, dat geeft wel leuke frictie. Daar zien veel mensen hun eigen broers en zusters in terug, denk ik. En voor de rest heeft het natuurlijk wel inhoud. Ik zeg altijd: waarom mislukken toch al die programma’s van John de Mol, afgezien van die afschuwelijke zangwedstrijden? Dat is omdat de inhoud vaak ontbreekt. Die programma’s gaan eigenlijk nergens over, en wij doen misschien wel raar, maar uiteindelijk gaat het wel ergens over, namelijk over cultuur. De afleveringen zorgen er ook vaak voor dat veel meer mensen gaan kijken bij een bepaald museum. De enige keer dat er bij het Teylers Museum in Haarlem ooit een rij heeft gestaan, was na een uitzending waarin wij het bezochten.

Lees verder in VARAgids 19 vanaf pagina 8.