Spannende BBC-serie haakt in op etnisch profileren en dubieus antiterreurbeleid.
Foto credits: BBC
Een vrouw laat tijdens een moment van onoplettendheid haar telefoon achter in de Londense metro. Een man snelt achter haar aan. De barmhartige Samaritaan wordt luttele minuten later, nadat hij het toestel heeft geretourneerd, neergeschoten tijdens een ogenschijnlijke aanslag in een kiosk. Het lijkt een ongelukkige samenkomst van omstandigheden, maar aan het einde van de eerste aflevering van het eerder bij BBC One uitgezonden Informer blijkt de vrouw in kwestie de echtgenote van antiterreuragent Gabe Waters (Paddy Considine). Het hele zaakje stinkt. Via een flashback keren we terug naar een jaar eerder; naar Waters die z’n nieuwe partner Holly Morten (Bel Powley) de onethische kneepjes van het vak bijbrengt.
Dienders als Waters schromen niet om buiten de wet om hun doelen te bereiken. Dus zoeken ze op nogal dubieuze wijze naar informanten, die hun kunnen helpen in de zoektocht naar potentiële terroristen. Morten mag op instigatie van haar nieuwe mentor de Brits-Pakistaanse jongeling Raza (Nabhaan Rizwan) proberen te rekruteren. Na een avondje stappen belandt Raza in de cel, nadat zijn vriendinnetje onwel wordt na het gebruik van MDMA vinden politieagenten namelijk welgeteld vier pillen in z’n colbertje. Dit lijkt een betrekkelijk onschuldige arrestatie, maar Waters en Morten weten – met hulp van collega’s die de andere kant opkijken – de situatie ernstiger voor te doen dan die is, in de hoop dat ze de jongeling voor hun karretje kunnen spannen.
Dit duivelse plannetje werkt niet: Raza gaat niet op hun dreigementen in en wordt snel vrijgesproken. Maar Waters heeft al iets anders compromitterends gevonden: Raza’s stiefmoeder verblijft illegaal in Groot-Brittannië en kan zomaar eens uitgezet worden als Raza niet inschikt. ‘Maar ik ken helemaal geen terroristen’, schreeuwt hij gedurende een autoritje met Waters. Deze wanhopige kreet heeft echter geen invloed op de gewiekste agent, die denkt: dan ga je er maar eens een paar leren kennen.
Informer doet bij vlagen denken aan The Night Of : de HBO-serie over een Amerikaans-Pakistaanse twintiger die ten onrechte wordt beschuldigd van moord. En dat is niet alleen omdat Raza eveneens Pakistaanse roots heeft, maar vooral omdat het thema van etnische profilering en inherent racisme bij opsporingsdiensten zo pregnant wordt gebracht. Menig scène gaat flink onder je huid zitten. Zoals het advies dat Raza van zijn vader krijgt, na een gefictionaliseerde aanslag in Rotterdam: 'Als iemand je aanspreekt dan doe je maar of je een hindoe bent, of een sikh.' Want aan zijn islamitische achtergrond kleeft in Londen na zo’n impactvolle gebeurtenis alleen maar ellendigheid.
Dit alles wordt gebracht in een paradigma dat met veel groen- en blauwtinten nogal klinisch oogt; net als de kille wijze waarop de antiterreureenheden zonder ratio en empathie handelen. Het onder druk verhoren van minderheden in de marge, in de hoop dat ze informatie delen over mogelijke verdachten, is geenszins zaligmakend. En toch blijven de Gabe Waters van de wereld dit zonder enige gêne doen. Het is hun modus operandi, ze zijn eraan gewend geraakt. Dat de verdachte immer ‘de ander’ is. En dat jonge moslims daarom altijd te boek blijven staan als potentiële raddraaiers. Dat is de belangrijkste, pijnlijke boodschap in Informer; een show die daarnaast vooral het predicaat ‘typisch BBC' verdient. Het is vakkundig gemaakt, maar een vuig of rauw rafelrandje ontbreekt.
Informer S01, vanaf 18 wekelijks op NPO 3. Alle zes afleveringen zijn vanaf diezelfde datum te zien bij NPO Start Plus.