The Handmaid’s Tale S01E01: enorme aandacht voor detail

Plaats van handeling in het boek van Margaret Atwood (in Nederland verschenen onder de titel Het verhaal van de dienstmaagd) is de herdoopte, theocratische republiek Gilead. Vruchtbare vrouwen zijn er schaars. Sinds 1960 zijn geboortecijfers in rap tempo afgenomen en inmiddels is het overgrote deel van de vrouwen onvruchtbaar. Een oorlog woedt, en het lijkt erop dat de zogeheten Guardians of the Faithful aan het winnen zijn. Deze mannen hebben teruggegrepen naar de Bijbel en de vrouwelijke bevolking aan zich onderworpen. Offred (Elisabeth Moss) wordt weggerukt bij man en kind en ondergebracht op een plek waar ze getraind wordt in onderdanigheid en klaargestoomd voor een leven als dienstmaagd. Haar nieuwe bazen zijn bevelhebber Fred Waterford (Joseph Fiennes) en zijn vrouw Serena Joy (Yvonne Strahovski), die allesbehalve blij is met haar aanwezigheid.

Een commentaarstem is vaak de doodsteek voor een film of serie, maar in The Handmaid’s Tale brengt ze cruciale verlichting. Elisabeth Moss geeft nieuwe betekenis aan het begrip subtiliteit met haar ingetogen spel: als dienstmaagd kan ze voor één verkeerd woord of zelfs één verkeerde blik al ernstig bestraft worden. Het is daarom prettig om haar met fluisterstem en vol sardonische humor te horen afgeven op het nieuwe regime. Onder haar mededienstmaagden bevinden zich Ofglen (Alexis Bledel), Moira (Samira Wiley) en Janine (Madeline Brewer), maar onderonsjes zijn er niet bij. De vrouwen moeten elkaar bespioneren en eventuele indiscreties rapporteren.

Reed Morano, die vooral ervaring heeft als cinematograaf, regisseerde de eerste drie afleveringen van The Handmaid’s Tale en weet precies wanneer ze dichter dan dicht op Moss moet zitten en wanneer het effect groter is vanuit een vogelvluchtperspectief. De gedimde kleuren van de serie laten de roodgeklede dienstmaagden opvallen en weten tegelijkertijd elk shot mee te geven dat dit alles zich in een andere wereld afspeelt. Belangrijk is ook de enorme aandacht die wordt besteed aan detail, van de kostuums die elk personage even functioneel als onpersoonlijk maken tot en met de kleurcoderingen voor elke afzonderlijke functie. Rood betekent dood, zoveel is duidelijk.

Scenarist Bruce Miller schreef eerder voor The 100 en Eureka. Hij moet om zich heen gekeken hebben en besloten hebben dat het een goed moment was om The Handmaid’s Tale (het boek uit 1985 van Margaret Atwood) nieuw leven in te blazen. Het verhaal werd in 1990 al eens verfilmd door Volker Schlöndorff, maar met Trump aan de macht lijkt zelfbeschikkingsrecht voor vrouwen relevanter dan ooit. De Canadese schrijfster Atwood heeft min of meer verbeeld hoe de toekomst eruit zou zien als elke geloofsfanaat in haar buurland zijn zin zou krijgen (leuk detail: Canada is veilig). Homo? Verscheept naar de koloniën. Dokter die anticonceptie voorschrijft? Verscheept naar de koloniën. Of dood, wat op hetzelfde neerkomt. The Handmaid’s Tale toont hoe het zou zijn als alle rechten afgenomen worden van vrouwen, en de conclusie is dat ze verworden tot vee (Offred betekent letterlijk 'of Fred', oftewel 'van Fred') – inclusief rood oormerk en stroomstokken. Spot Atwood zelf als veestokdragende ‘Tante’, en voel haar boodschap wanneer de aftiteling rolt onder het nummer ‘You Don’t Own Me’.

The Handmaid’s Tale S01, vanaf 8 juni 2020 wekelijks op Fox