Gooijer ziet: 90 jaar Marilyn

 

Toen ze in 1962 op haar zesendertigste overleed, had ze in bijna dertig films gespeeld. Monroe was tegen die tijd niet bepaald een has been maar haar grootste roem had ze toch wel achter de rug. ‘Als roem ooit voorbijgaat, nou tot ziens roem, ik heb je gehad,’ zei ze in het laatste interview kort voor haar dood. Maar de roem zal Monroe duidelijk helemaal nooit meer met rust laten. Meer dan vijftig jaar na haar dood worden de spullen die na haar overlijden in haar appartement werden aangetroffen en een paar jaar geleden werden geveild, tentoongesteld in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.

Krulspelden inclusief plukjes van heur haar, make-up, valse wimpers, serviesgoed, jurken, filmscripts, agenda’s en heel veel bonnetjes en kwitanties. Allemaal nagelaten spullen die alleen echte waarde hebben als je erg veel houdt van de voormalige eigenaar. Door de talloze foto’s van Monroe op de tentoonstelling is het vrij makkelijk om van haar te houden zonder haar te kennen, want ze lijkt zeer innemend en is spectaculair mooi. En vrij klein van stuk, valt op aan de tentoongestelde jurken. Het topstuk van de tentoonstelling is zo'n jurk: het tweede exemplaar dat gemaakt werd voor de beroemde opwaaiende-jurk-boven-het-metrorooster-scène in The Seven Year Itch. Níet de jurk die Monroe aanhad tijdens die scène maar wel het reserve-exemplaar dat voor de film werd gemaakt en dat Monroe, zo bezweert de tentoonstelling, in elk geval heeft aangeraakt. De jurk is te zien in een glazen vitrine (een paspop fungeert als stand-in voor Monroe) die de ontwerpers van de tentoonstelling bewust vlakbij het graf van Michiel de Ruyter hebben neergezet want, zo werd de verzamelde pers bij de introductie verteld, ‘het zijn allebei helden’. Je moet er maar opkomen.

Zwervend over de tentoonstelling vraag je je af wat ze er zelf allemaal van had gevonden. Een combinatie van hilariteit en afgrijzen zou haar vermoedelijk hebben overvallen. Hoewel de expositie een mooi beeld van haar geeft en haar eer doet, zegt hij misschien meer over de aard van roem en over wat dat doet met de beroemdheid en met de toeschouwer. Oké, ze was een af en toe zeer verdienstelijk actrice, een celebrity en één van de eerste mondiale seks-symbolen. Maar hoe werkt het dat onbekenden vijftig jaar na je dood in een vijftiende-eeuwse kerk op negenduizend kilometer afstand van je badkamer naar je krulspelden staan te kijken? En wat zegt dat over jou en over de bezoeker? Naast de mooie tentoonstelling krijg je er aldus gratis een zwaar surrealistische meta-ervaring bij cadeau, die doet mijmeren over de gekte van roem, media en entertainment-industrie. Tip: neem de gratis audiotour.