Geen kunst aan

Wat komt er kijken bij een uitzending van Tussen kunst & kitsch? Eindredacteur Dorette Kuipers over ontdekkingen én teleurstellingen.

Dorette Kuipers (62) gaat het achtste seizoen in als eindredacteur van Tussen kunst & kitsch. Een wereldbaan noemt zij het maken van het AVROTROS-programma dat draait om onvoorziene vondsten, gespannen verwachtingen en uiteraard teleurstellingen wanneer een object een prul blijkt te zijn. Gevleugelde uitspraak van eigenaren die bezittingen tijdens opnamedagen laten taxeren: we gaan met kunst naar binnen en komen waarschijnlijk met kitsch naar buiten.

Kuipers kan daarover meepraten: ‘Ik had een schilderij van mijn moeder geërfd, het meest in het oog springende kunstwerk aan de muur in onze woonkamer. Een bootje met een man met stok staand in het riet. Het zat vol met nicotine, helemaal gelig. Dus ik vroeg me af of het de moeite waard was het te laten restaureren. Ik maakte een fotootje dat ik liet zien aan een expert die direct zei: laat maar lekker thuis. Het is prettige amateurkunst.’

‘Nu staat het naast mijn bureau omdat ik het niet over mijn hart kan verkrijgen het weg te doen. De waarde is dus niet altijd eenduidig. Maar soms is het voor mensen heel fijn om te horen dat iets een reproductie is of complete nep. Dan durven ze er sneller afscheid van te nemen als ze het helemaal niet mooi vinden. Zonder zich schuldig te voelen vanwege opa, oma, vader, moeder of iemand anders die hen het object heeft nagelaten.’

We vroegen Dorette Kuipers haar licht te laten schijnen over de verschillende onderdelen van succesprogramma Tussen kunst & kitsch dat sinds 1984 wordt uitgezonden.

Het format

‘Tijdens mijn eerste jaren als eindredacteur was ik soms huiverig. Dacht ik: hoe lang kan dit format mee? Wanneer zijn die zolders en kelders uitgeput? Als ik mijn eigen huis bekeek, zag ik maar weinig Tussen kunst & kitsch-objecten. Maar vervolgens moest ik het appartement van mijn overleden moeder leegmaken en stuitte ik wel op verschillende dingen. Of ik zag op een rommelmarkt een beeldje of schilderij wat ik prachtig vond en kocht. Dan wilde ik toch weten wat de waarde daarvan was. Ik vermoed dat dit beeld voor velen wel herkenbaar is. Sindsdien ben ik ervan overtuigd dat het format nog jaren meekan en alle toekomstige stormen zal doorstaan. Tijdens corona hebben we zelfs een paar keer de twee miljoen kijkers aangetikt. Mensen snakken naar positieve televisie, naar programma’s die niet weer over covid gaan of waarin anderen worden afgezeken. Ze vinden het mooi om blije eigenaren te zien of experts met een twinkeling in hun ogen. Tussen kunst & kitsch is ongecompliceerd, heel eenduidig, positief en je blijft er makkelijk bij hangen tijdens het zappen. En het is niet leeftijdgebonden. Ik heb gehoord dat in verschillende studentenhuizen gezamenlijk wordt gekeken om te raden wat de opbrengst van een voorwerp is.’

De experts

‘Mieke Zilverberg (archeologie) en Jaap Polak (alles buiten Europa) zitten er vanaf het eerste uur. Maar ook bijna alle anderen onder wie Kitty Laméris (glaswerk) en Bas Hesselink (boeken) gaan al tien, vijftien jaar mee. Dus de meesten zijn door de wol geverfd. Maar soms moet ik hen er nog aan herinneren wat wel en wat niet op tv werkt. Bijvoorbeeld vertellen dat ze concreet moeten zijn: beter het jaartal 1680 noemen dan het over de 17de eeuw te hebben. Of hen eraan herinneren dat ze bij de bespreking van een kunstenaar en zijn werk niet te veel uitweiden over de stroming waar hij of zij toe behoort of anderen uit die tijd en de invloed van hun werk.

Lees verder in VARAgids 3 vanaf bladzijde 22.