El Chapo S01: Hoe de staat een moordenaar martelt

Behalve als leider van het Mexicaanse Sinaloakartel – verantwoordelijk voor duizenden doden – kreeg Guzma?n wereldwijde bekendheid vanwege twee fabelachtige gevangenisontsnappingen; in 2001 verstopte hij zich in een karretje vuile was en na zijn tweede gevangenneming verdween hij in een tunnel via een gat in de douche van zijn cel.

In El Chapo wordt een duister spel getoond waarin de driehoek centraal staat die wordt gevormd door de (onderbetaalde) politie, drugsbazen en politici. Hoewel de serie aan kracht had gewonnen als het personage dat is gebaseerd op Guzma?n in de eerste helft van het seizoen meer was uitgediept – buiten zijn voorliefde voor tunnels, brandende ambitie en meedogenloosheid wordt weinig prijsgegeven – maakt deze brede opzet El Chapo interessanter naarmate het seizoen vordert. Natuurlijk bestaan er andere series – The Wire, Narcos – waarin ongure maatschappelijke verwevenheid wordt belicht, toch is dit samenspel in El Chapo boeiend vanwege de personages die onderdeel zijn van de Mexicaanse staat.

Zoals El Chapo zich omhoog vecht in de rangen van de drugswereld, beklimt voormalig jurist Conrado Sol de ladder binnen de overheid. Zijn haar is in een scheiding gekamd en zijn ogen glanzen van de vaderlandsliefde, maar ondertussen verwezenlijkt hij zijn doelen, even efficient als geruisloos. Ook generaal Blanco, die op Chapo jaagt en wordt geassisteerd door Sol, intrigeert en heeft de gelaatstrekken waarmee alleen de vuigste dictators lijken te worden geboren.

Zowel voor de overheid als de onderwereld geldt: aan wreedheid geen gebrek in deze serie. De Mexicaanse clans verkeren in permanente staat van oorlog met elkaar en in de derde aflevering leidt dat tot een huiveringwekkende sce?ne waarin ’s nachts een auto tot stilstand komt op een brug. De man achter het stuur tilt twee slapende kinderen van de achterbank. In de verstilde nacht is niets te horen behalve het geluid van hun lichamen die te pletter slaan op de bodem van een ravijn.

Geleidelijk krijgt het hoofdpersonage meer kleur. Wanneer El Chapo voor het eerst in de gevangenis belandt voeren de koorts van zijn insomnia en de folteringen waaraan hij wordt blootgesteld hem terug naar zijn jeugd en volgt een reeks aandoenlijke flashbacks waarin de relatie met zijn moeder een verrassende draai krijgt en waarin de jonge El Chapo over de stoffige wegen van zijn armoedige geboortedorp onbekende mannen voorbij ziet rijden in dure pakken en fonkelende auto’s.

Maar uiteindelijk heeft in deze serie de relatie tussen de illegaliteit en de staat het meeste gewicht. Wanneer El Chapo wordt opgesloten in een kamer met gewatteerde muren – zodat zelfmoord onmogelijk is – begint een serie folteringen die dwingt tot bespiegeling. Wanneer miljoenen mensen – deels door hun levensomstandigheden – naar verdoving verlangen, rijst de vraag wat er precies is misgegaan als een drugshandelaar wordt gemarteld door de medeverantwoordelijken voor de behoefte aan escapisme.