Derren Brown: Sacrifice: peperdure aflevering van Bananasplit

Illusionist Derren Brown (er staan meerdere van zijn acts op Netflix) heeft ditmaal de lat wel erg hoog gelegd: hij wil dat zijn proefpersoon zich zal opofferen voor een onbekende. Dat is de premisse van zijn nieuwe, uiterst bewerkelijke act. Hij selecteert in Londen uit een groep van honderd man (die denken dat ze in een documentaire zullen verschijnen) de Amerikaan Phil. Deze vader van twee kids, met nog eentje onderweg, ontpopt zich als een onvervalste racist. Zo moet hij niets hebben van illegale Mexicaanse arbeiders: ‘Jullie horen hier niet te zijn.’ Je raadt het al: Brown gaat ervoor zorgen dat Phil meer empathie krijgt voor Mexicaanse-Amerikanen, waarop hij zijn leven in de waagschaal zal stellen om een ‘illegale’ Mexicaan te redden.

Maar hoe? Brown staat bekend om twee zaken, zo proclameert hij: ‘Ik kan een gedachte in je hoofd planten en een gedachte eruit vissen.’ Manipulatie dus. Voor deze test wil hij een chip in de nek van Phil plaatsen, die wordt gekoppeld aan een app, waarmee de illusionist zijn testpersoon kan conditioneren. Er is dus geen echte chip, maar wel een ontzaglijk uitgebreid verhaal dat uiteindelijk uitmondt in een schietscène in de Mojavewoestijn nabij Las Vegas. Dit alles ziet er van begin tot eind piekfijn uit; overal zijn stiekem camera’s geplaats, zodat de hele show een filmische uitstraling heeft. En zo voelt het ook: als een onwerkelijke speelfilm.

De voorstelling begint met de melding dat deze ‘psychologisch is gekeurd’. Dat wil zeggen: je krijgt er echt geen trauma van. Nee? Maar Phil misschien wel: die ondergaat een hoop zaken waar de gemiddelde mens nachtmerries van zou krijgen (zoals onder schot gehouden worden). Is hij misschien een acteur? Zien we hem in het volgende seizoen van [noem eens een serie]? Brown stelt van niet, alles is 100% echt. De rest van de mensen die Phil ontmoet tijdens deze episode in de woestijn zijn natuurlijk wel acteurs, voor alle duidelijkheid. Je zou de hele grap kunnen omschrijven als een peperdure, zinderende aflevering van Bananasplit, mét mind control.

Daarnaast bevat Sacrifice een onomwonden boodschap: laten we meer van elkaar houden, en meer begrip voor elkaar tonen in deze barre tijden. Het voelt hier alsof Brown de huidige tijd aangrijpt om eerst een proefpersoon mentaal te molesteren, en daarna de moraalridder te vertolken. Veel kijkers zullen daar allicht moeite mee hebben. Dit enigszins verdorven experiment is daarentegen wel erg vermakelijk, en dat moet ook: dat is Browns ambacht. Boven alles doet het verhaal denken aan televisieseries als Westworld (wat is echt en wat is nep) en films als The Game (is het leven één groot spel?). Dat is knap: daarmee geeft Brown een hypermoderne wending aan zijn eigen vak.