De superheldinnen van Netflix

De geallieerde troepen zijn al twee jaar geen centimeter vooruit gekomen, als Wonder Woman arriveert. In een loopgraaf hoort ze het verhaal van een vrouw met een baby aan, en besluit: nu is het genoeg. Tegen de wil in van alle mannen om haar heen (de mannelijke soldaten, haar ad hoc-team) klimt ze omhoog en vecht tegen de Duitse soldaten.

Het is dé iconische scène van Wonder Woman. De hoge bazen van Warner Bros. wilden juist deze scène uit de film weglaten. De beelden staan symbool voor de vrouwelijke superheld in films – en waarom ze doet wat ze doet. In Wonder Woman is deze motivatie liefde en menselijkheid; ze stapt het niemandsland in nadat ze de vrouw met de baby aanhoorde. Dat is behoorlijk wat anders dan de motivatie van de meeste mannelijke superhelden: wraak.

Daarmee sluit de film aan in een almaar langer wordende rij films en series waarbij de vrouw niet gered hoeft te worden, of samen met een mannelijke hoofdrolspeler de dag komt redden. Denk aan Grey’s Anatomy, Scandal, How to Get Away With Murder, The Bridge, The Killing, Orphan Black, The Good Wife en The Fall. Hoe belangrijk dat is, toonde psycholoog Christopher J. Ferguson van de Universiteit van Stetson aan. In zijn onderzoek deden 150 mannen en vrouwen mee die verschillende televisieseries te zien kregen: series met sterke vrouwen en series waarin vrouwen slachtoffer werden van seksueel geweld. De deelnemers werden na afloop getest op hun houding jegens vrouwen, en op symptomen van angst en depressie. Vrouwen die keken naar zwakke karakters in scènes waarin seksueel geweld voorkwam, bleken veel angstiger dan de vrouwen die keken naar Law & Order SVU en Buffy. Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat mensen die sterke vrouwen op televisie zien, een positievere houding ontwikkelen tegenover vrouwen. Dat geldt voor vrouwelijke én mannelijke tv- en filmkijkers.

Netflix haakt ook aan, gelukkig. In Jessica Jones en Supergirl vertolkt de vrouw de hoofdrol. Marvel’s Jessica Jones is vernieuwend, omdat het de vrouwelijke karakters in de serie níet neerzet als hulpeloos, zwak en geseksualiseerd. Misschien nog belangrijker: ze hoeven niet gered te worden door een man en laten zien dat vrouwen seksuele wezens zijn en dat dit helemaal geen ongepast gedrag is voor een vrouw. Jones laat zich niet definiëren door de verwachtingen en ideeën over wat een (mannelijke) superheld moet zijn. In plaats daarvan beslist zij zélf hoe zij mensen wil en kan helpen. Als gevolg hiervan wordt zij een nieuw soort superheld: eentje zonder een kostuum.

 

DC’s Supergirl is een serie waarin Kara Danvers/ Supergirl (Melissa Benoist) gaandeweg haar versie van een (vrouwelijke) superheld structureert. Ze is de eerste vrouwelijke superheld in haar universum en wordt daarom nog regelmatig vergeleken met haar neef, Superman. Dat vrouwen vaak worden vergeleken met mannen in eenzelfde functie komt ook vaak terug in de serie. Daar waar Superman vooral de wereld in zijn eentje wil redden, werkt Supergirl samen met haar vrienden van de DEO (een soort CIA, maar dan speciaal voor aliens). Ze probeert ook zelf te ontdekken wat voor haar wel en niet werkt als superheld. Dit wordt vooral duidelijk in de aflevering waarin ze haar krachten kwijtraakt en ontdekt dat haar superkracht niet (alleen maar) haar fysieke kracht is, maar dat ze ook hoop brengt. Ook haar motivatie is, zoals Wonder Woman, liefde. Ze vecht voor gerechtigheid, háár stad en de veiligheid van de mens. Vernieuwend is dat de serie fijn luchthartig is en niet zo sinister als veel andere superheldenfilms en -series zijn.

Ook in DC’s Arrow komen superheldinnen voor. Black Canary (Katie Cassidy), Speedy (Willa Holland) en White Canary (Caity Lotz) hebben geen superkrachten zoals Supergirl en Jessica Jones, maar gebruiken hun bedrevenheid in de vechtkunsten om te strijden voor gerechtigheid. Sara Lance/ White Canary heeft ook een rol in DC’s Legends of Tomorrow. Ze is de captain van het ruimteschip en leidt het team van legenden om de toekomst van vernietiging te redden. Zoals Supergirl willen Jesse Quick (Violett Beane) en Killer Frost (Danielle Panabaker) in DC’s The Flash zelf ontdekken hoe ze hun superkrachten willen gebruiken.

Er lijkt dus grote behoefte te zijn aan sterke vrouwelijke karakters die het stereotype beeld van een zwakke vrouw doorbreken. We zien het in de ‘gewone’ vrouw zoals in Scandal, maar ook steeds meer in de wereld van de superhelden. Het publiek wil vrouwen zien die sterk, slim en onafhankelijk zijn – die niet gered hoeven te worden. Schrijvers en regisseurs van series en films haken daar op in en geven vrouwelijke karakters steeds meer ruimte om zich te ontwikkelen.

Op Netflix kan je ook makkelijk zoeken met de handige zoekfunctie: typ ‘vrouw’ in en je krijgt een overzicht met series en films waarin een sterke rol is weggelegd voor een vrouw.