Column: er is liefde na de dood
• 14-10-2020
• leestijd 3 minuten
Vaak worden geesten gedreven door wrok en haat; in The Haunting of Bly Manor is het de liefde die de doden en de levenden aan elkaar verankert.
Jonge verloofde: ‘Je zei dat het een spookverhaal was. Maar het is een liefdesverhaal.’ Oudere dame: ‘Dat is hier hetzelfde.’
In zijn eerdere serie
The Haunting of Hill House liet bedenker Mike Flanagan (Hush,
Doctor Sleep ) al zien dat hij, waar het spookhuizen aangaat, meer geïnteresseerd is in de psychologie van de personages dan in een overdaad aan schrikeffecten. Daar heb ik zelf totaal geen problemen mee, al zal het sommige hardcore horrorfans misschien minder bekoren. Er zijn genoeg geestverschijningen in The Haunting of Bly Manor: het donkere silhouet met de oplichtende brillenglazen, de döppelganger met een spookachtige glimlach, de dame uit het meer zonder gezicht, de dode voorganger van au-pair Dani, en zelfs een spook dat niet weet dat hij (of zij) een spook is.

Maar uiteindelijk zijn al hun verhalen terug te voeren naar een verloren, onbeantwoorde of onuitgesproken liefde. Wat dat betreft heeft de oudere dame (Carla Gugino) uit bovenstaande quote inderdaad gelijk. The Haunting of Bly Manor is een spook- en liefdesverhaal ineen. In plaats van zoals in veel spookverhalen, van Ringu tot The Conjuring, waar de doden worden gedreven door wrok en haat (als ze überhaupt al een voorgeschiedenis toebedeeld krijgen), is het hier liefde die de geesten verankert aan de levenden. Dat geldt ook voor de dame uit het meer, die steeds weer opnieuw op zoek gaat naar haar dochter, zelfs al weet ze al lang niet meer dat dit is wie ze zoekt.

Deze achterliggende gedachte deed me denken aan de film
A Ghost Story uit 2017 (te kijken via Pathé Thuis), waarin de hoofdrolspeler (Casey Affleck, onder een wit laken) blijft hunkeren naar zijn levende vrouw (Rooney Mara), lang nadat zij het gezamenlijke huis waar hij in ronddoolt heeft verlaten. In een van de meest verontrustende en tragische momenten heeft hij een woordeloos onderonsje met een geest aan de overkant van de straat, die al lang niet meer weet op wie hij (of zij) zit te wachten.

Het kan ook andersom: films en series waarin het niet de geesten zijn die blijven hangen aan de levenden, maar waarin het juist de overlevenden zijn die hun overleden geliefden niet los kunnen laten. Een van de bekendste voorbeelden is Rebecca, naar het boek van Daphne du Maurier, waarvan Hitchcock in 1940 een meesterwerk maakte met Joan Fontaine en Laurence Olivier (Volgende week verschijnt op Netflix een
nieuwe versie , met Lily James en Armie Hammer.) Rebecca zelf waart niet rond in Manderley, maar haar geest wordt halsstarrig levend gehouden door het hoofd van de huishouding, mevrouw Danvers (Judith Anderson/Kristin Scott Thomas). Op eenzelfde manier zou je Father and Daughter (terug te kijken op YouTube), de Oscar-winnende korte animatiefilm van Michaël Dudok de Wit, als een geestfilm kunnen zien, waarin een dochter tot aan het eind van haar leven blijft wachten op haar vader die nooit van een boottocht is teruggekeerd.

In The Haunting of Bly Manor zitten beide varianten: van geesten die wanhopig vasthouden aan hun laatste herinneringen met de levenden, tot de vrouw die elke avond in een stoel in slaap valt met de voordeur op een kier, in de hoop dat haar dode geliefde haar die nacht zal bezoeken.
Heel erg eng is het daardoor niet; hartverscheurend is het wel. Hoeveel spookverhalen krijgen jou aan het snotteren?