Column Claudia de Breij: Hoop

Mijn nichtje zat in haar toga, haren perfect gekapt, make up alsof ze naar de Oscaruitreiking moest, op haar studentenkamer in Evanston, Chicago, Illinois. Ik keek aan de andere kant van de oceaan naar mijn computerscherm en zag hoe zij achter het hare klaar zat voor haar diploma-uitreiking. Een dag waar ze vier jaar naartoe had gewerkt. Een dag die hád moeten plaatsvinden op een groot grasveld op de neo-klassieke, Harry Potter-achtig gestylde Amerikaanse Universiteit waar ze op hoog niveau had gehockeyd en gestudeerd (ja, hier spreekt een trotse tante). Maar due to the global coronavirus pandemic was alles anders. Geluk bij een ongeluk: nu kon ik het meemaken. Een ceremonie van ruim een uur in een ver land, die me verrassend veel meer moed bleek te geven dan ik de afgelopen maanden had gevoeld. 

Ten eerste: lang niet alle Amerikanen lijken op de huidige regering van de Verenigde Staten. Deze viering stond bol van de prachtige, erudiete sprekers, van respect en wijsheid, van humor en verbinding.

Wat maakte die sprekers zo geweldig? Een ding dat me opviel was dat ze allemaal benoemden wat een ongelofelijk zware tijd dit was. Extremely challenging, voor ons allemaal, maar zeker voor deze afgestudeerden die zich hun laatste jaar zo anders hadden voorgesteld. Het was helend. Waar wij in Nederland gewend zijn over de coronacrisis te praten in termen van ‘volhouden’ en ‘een trots land kan dit’ was er hier vóór de bemoedigende woorden eerst ruimte om te erkennen dat het zwaar is. En dat was me toch fijn, om dat eens te horen! Ja, dacht ik, het ís een zware tijd, voor ons allemaal -en ook voor mij. En zeker, daar gaan we het beste van maken, dat gaan we onwijs goed doen, maar eerst mogen we erkennen: HET IS FAKKING MOEILIJK AF EN TOE. Dát helpt.

Ten tweede: de dienst stond ból van de diversiteit, zonder dat die opgelegd aandeed. Iedereen was trots deel te zijn van een geheel dat groter was dan zijn eigen club. De rector magnificus was een witte man met grijs haar die inspirerend speechte over George Floyd, de burgemeester van Chicago een zwarte, lesbische vrouw die iedereen uitlegde dat activisme niet ophield bij benoemen wat anderen allemaal verkeerd doen, maar vooral gaat over het zoeken van iets gemeenschappelijks, van overeenkomsten met de ander. Noem het een cliché, maar voor een cliché heb ik het hier in Nederland de laatste jaren anders verdomd weinig gehoord. Dan was er ook nog haar loco-burge-meester, een alumnus van de universiteit, die aanstekelijk enthousiast was en zichzelf kwalificeerde als ‘first generation American’. Kijk, dat schiet op. Wij zeggen geen hier allang geen ‘allochtoon’ meer, maar hebben het nu over ‘mensen met een migratie-achtergrond’. Feit blijft dat je, als je hier geboren en getogen bent, nog altijd wordt geduid vanuit de geschiedenis van je (voor)ouders. Een eerste generatie Nederlander, dat is hetzelfde, maar het gaat over een begin. Over de toekomst. 

Toen kwam het orkest. Allemaal jonge muzikanten met hun instrumenten achter hun schermpjes, speelden ‘Land of Hope and Glory’. Mij kun je opvegen van geluk. Er ís hoop.

Meer Claudia de Breij? Lees iedere week haar column in de VARAgids!