The king of onderbuiken - Column

We moeten het hebben over de formatie. Formatie betekent in algemene zin ‘De manier waarop mensen of dingen gegroepeerd zijn’. ‘De F16’s vlogen in formatie naar Oekraïne’, bijvoorbeeld. 

Dus we moeten het hebben over de formatie. Niet die van het kabinet, nou ja, ook, maar daar gaat het de komende maanden al genoeg over, vrees ik. ‘Het gaat lang duren’, wordt er gezucht na de vrij late inzichten van Yesilgöz en Omtzigt dat regeren met de PVV misschien tóch niet helemaal is wat zij willen. Nee, we moeten het hebben over ónze formatie. Die van de Nederlandse families, vriendengroepen, voetbalteams, borrelclubjes en alle andere samenstellingen van mensen waar de verkiezingsuitslag als een breuklijn doorheen loopt.

Het is niet meer zo gezellig om over politiek te praten. Dat was het misschien al nooit, maar nu valt het zo pijnlijk op. Wie de winst van de PVV verschrikkelijk jammer vindt, wordt door mensen die PVV hebben gestemd weggezet als ‘ondemocratisch’. Hoe kan het hebben van een politieke mening die niet hetzelfde is als die van een meerderheid ondemocratisch zijn? Mij lijkt het eerder een wezenskenmerk van een democratie. Het zonder geweld met elkaar oneens zijn, dat ís een democratie. Mensen intimideren totdat ze niet meer durven zeggen dat ze het niet met je eens zijn, dat is dictatoriaal.

Andersom voelt het voor een deel van die 2,5 miljoen mensen die PVV hebben gestemd in lang niet elk gezelschap veilig om dat hardop te zeggen. Dat snap ik, want voor mensen die er niet op hebben gestemd is het nogal duidelijk dat de PVV staat voor een Nederland waar zij van gruwen, laten we zeggen: het Hongarije van de door Geert Wilders zo bewonderde Viktor Orbán. Een plek waar zowel de pers als de rechterlijke macht alleen nog maar mag zeggen wat de grote leider wil, een plek waar het niet veilig is om vluchteling, homoseksueel, transgender of anderszins nét even anders te zijn.

Maar dat is allemaal ratio. Letters in wetten en wijze commentaren in nette kranten.
Wat Geert Wilders heel goed doet, is mensen aanspreken op hun gevoel. En wat je voelt, daar kun je niet omheen. Zoals iemand als Lady Diana mensen het gevoel gaf gezien te worden en geliefd te zijn, wat haar The queen of hearts maakte, zo geeft Geert Wilders mensen óók het gevoel gezien te worden. En misschien geeft hij in tegenstelling tot Diana mensen niet zozeer het gevoel geliefd te zijn, maar wel: in hun recht te staan. We voelen ons niet fijn, en hij zegt dat dat niet onze schuld is, maar die van een ander.
Als Diana The queen of hearts was, dan is Geert The king of onderbuiken.

Als wij willen dat onze formatie, die van een land van inmiddels ’18 miljoen mensen op dat hele kleine stukje aarde’ niet uit elkaar knalt, moeten we daar oog voor hebben. En elkaars onderbuik iets beters bieden dan haat die ‘voorlopig in de ijskast kan’.