Bureau Dupin: amateurspeurneuzen bijten zich vast in moeilijke moord

Foto credits: Videoland

Het is een complexe puzzel waarvan je niet weet waar de randjes liggen, legt Peter de Kock ergens in de vierdelige documentaireserie uit. En waarvan ieder lid van burgerinitiatief Bureau Dupin hoopt dat ene puzzelstukje te vinden dat voor een doorbraak kan zorgen. De Kock, oud-politieagent en bijzonder hoogleraar datawetenschappen, richtte de groep in 2020 op. Met wisdom of the crowd hoopt hij nieuwe ingangen te vinden om vastgelopen politiewerk weer vlot te trekken.

De groep bestaat nu uit zo'n 1.800 leden, die in meer of mindere mate meespeuren. De documentaire belicht hoe de groep zich de afgelopen twee jaar heeft vastgebeten in de moord op Marja Nijholt. De 48-jarige vrouw werd op nieuwjaarsdag 2013 dood aangetroffen op de oprit van een huis in Oss. De politie kwam na lang onderzoek op een dood spoor. Dupin bood aan om bij wijze van experiment een nieuwe blik op de zaak te werpen.

Regisseur Feije Riemersma biedt een fascinerend inkijkje in de methodiek van Dupin en de wisselwerking met politie en justitie. Het is bovendien interessant om te zien hoe enorm lastig het is – vermoedelijk ook voor de politie tijdens een officieel onderzoek – om bij een moordzaak de waarheid te deduceren uit de enorme stortvloed aan kleine brokjes schijnbaar losse informatie. De amateurspeurders delen hun vindingen, theses en opmerkingen via digitale messageboards. Prangende nieuwe vragen worden gedeeld met de politie, die op haar beurt af en toe informatie uit het onderzoek verstrekt zodat de ict-nerds, begrafenisondernemers en huisvrouwen hun gedachten hierover kunnen laten gaan.

De reputatie van oud-collega De Kock om de groep dit vertrouwen te gunnen, speelde een grote rol in het experiment. 'Met z'n allen weten we meer dan ieder van ons apart', bepleit hij in de eerste aflevering. De makers constateren dat de soms honderden uren die de harde kern van het amateurteam in het onderzoek heeft gestoken, ook hun positieve weerslag hebben op de speurneuzen. Ze zeggen zelf ook gegroeid te zijn als mensen; de teamspirit heeft ze meer vertrouwen in anderen of zichzelf gegeven.

De documentaire had wellicht iets korter gekund; na vier afleveringen begint herhaling van zetten op de loer te liggen. En ook in het typisch Amerikaanse gebruik van flitsende montage en nadrukkelijk aangezette muziek op momenten dat er spannende ontdekkingen worden gedaan, mag het de volgende keer wel een tandje minder. Het uitermate boeiende onderwerp en de verhalen van de hoofdpersonen hebben dat helemaal niet nodig.