Apples: besmettelijke vergeetachtigheid

Aris is een Griekse man van in de dertig. Hij lijkt introvert en sympathiek en hij houdt duidelijk intens veel van appels, die hij de hele tijd koopt, schilt en opeet. Meer weten we niet van hem, en hijzelf ook niet.

Deze poëtische en melancholieke maar gelukkig ook vaak komische Griekse film doet qua thema en surrealisme een beetje denken aan The Lobster van de Griekse regisseur Yorgos Lanthimos. Het is misschien geen toeval dat de regisseur van Apples , Christos Nikou, de assistent-regisseur van Lanthimos’ krankzinnige debuut Dogtooth was. Maar Apples is liever dan het werk van Lanthimos; we geven al snel erg veel om de stille Aris en leven met hem mee als hij, net als alle geheugenverliezers in Griekenland, een gedwongen behandeling ondergaat na opname in een kliniek voor amnesie.

Die behandeling krijgen alleen de mensen die, als ze acuut hun geheugen verliezen en verward op straat worden aangetroffen, geen documenten bij zich hebben en niet binnen een paar weken worden opgehaald door mensen uit hun omgeving die hen missen. Aris wordt kennelijk niet gemist. En dus wordt hij door een droogkomische maar ook doodenge dokter en diens sympathieke vrouwelijke collega begeleid tijdens de gedwongen cursus ‘Een nieuwe start’. Dan krijg je een huis toegewezen en een uitkering en moet je opdrachten uitvoeren die je moeten helpen vanaf de grond een nieuw leven op te bouwen.

Die opdrachten arriveren per post op door de dokter ingesproken cassettebandjes. Rijd op een fiets. Ga naar een feestje en zoek een danspartner. Rijd auto. Ga naar een feestje en verleid iemand tot seks, uitdrukkelijk voor een one-night-stand. Spring van een hoge duikplank in het zwembad. Bezoek een stervende en ga naar diens begrafenis en breng tijd door met de nabestaanden. Aris doet het allemaal braaf, met vaak komische consequenties, zoals de keer dat hij naar een gemaskerd bal gaat gekleed in een NASA-maanpak en zodoende weinig sociale contacten opdoet. Om te bewijzen dat ze deze opdrachten uitvoeren, moeten patiënten hun prestaties vastleggen met een polaroidcamera. Overal in de stad zien we mensen met die dingen lopen, want de anonieme slachtoffers van de pandemie worden streng gecontroleerd. Ze verplichten zich op die manier een nieuw leven op te bouwen, wat uiteraard een onzalige, onethische en vooral onzinnige medische behandeling is.

Gaandeweg komt Aris een vrouw van zijn leeftijd tegen die ook in zijn situatie zit en dan wordt zijn leven ingewikkelder maar interessanter en krijgen we als kijker hoop. Maar de film is niet van de makkelijke oplossingen en neemt diverse onverwachte wendingen, tot er een verrassende en ontroerende ontknoping volgt waarin we Aris ineens in één klap begrijpen en leren kennen.

Het leuke van deze sympathieke, langzame maar zeer intrigerende film is dat je erbij stil gaat staan dat onze identiteit compleet afhankelijk is van ons geheugen. Als dat echt wegvalt en er niemand is om je bij te praten over jezelf, ben je verloren. Maar amnesie biedt ook nieuwe kansen. Apples laat zien dat een nieuwe start mogelijk en soms zelfs wenselijk is.