Apple Tree Yard S01: Actrice Emily Watson lokt de kijker probleemloos mee

Wetenschapper Yvonne Carmichael (Emily Watson) wordt na een verhoor in het Britse parlement, over de invloed van eugenetica in de voedselindustrie, spontaan verleid door ene Mr. X (Ben Chaplin). Een flirterige rondleiding door een geheime kapel wordt afgesloten met een vrijpartij in de bezemkast. De affaire – beiden zijn gehuwd – is de opmaat naar een ernstiger delict, zo blijkt uit een flashforward uit de openingsscène waarin Carmichael wordt vervoerd in een arrestantenbus. In vier afleveringen – een combinatie van psychologische oorlogsvoering en rechtbankdrama – wordt geïllustreerd hoe de ongeoorloofde liefde desastreuze gevolgen kan hebben; en hoe minnaars soms in een vlaag van verstandsverbijstering moedwillig met elkaar experimenteren.

Terloops komen psychologische experimenten ter sprake tussen de twee geliefden. Zoals het Wedekind Experiment: over hoe we ons laten leiden door ons reukorgaan in een zoektocht naar de gewenste partner. Waarmee wordt gesuggereerd dat er allerlei kunstmatige constructies ten grondslag liggen aan het liefdesavontuur; alsof de heimelijke ontmoetingen slechts een spel zijn, ontsproten uit het brein van een van de twee erudiete lovers. Maar wie goed oplet, zal zien dat die tweeledigheid slechts een farce is. Scenarist Amanda Coe bewerkte het gelijknamige boek geschreven door Louise Doughty en maakt vernuftig gebruik van de techniek van de ‘onbetrouwbare verteller’.

Vrijwel alle belangrijke scènes worden gefilmd vanuit het perspectief van Watsons personage, waardoor de kijker een eenzijdige, subjectieve blik krijgt voorgeschoteld. Sterker nog: Mr X blijft lange tijd een schim. We begrijpen vooral Carmichaels wellustige gevoelens, ontstaan vanuit een diep verlangen naar affectie. Haar huwelijk met collega-wetenschapper Gary (Mark Bonnar) voelt bij vlagen aan als een farce – al snel blijkt dat hij eveneens heeft gezondigd. Je zou derhalve ook kunnen stellen dat Apple Tree Yard (een steegje in Londen waar Carmichael en X in het openbaar copuleren) een portret is van de midlifecrisis. Een portret van de leegte die bij menigeen ontstaat na twintig jaar huwelijk.

Totdat Carmichael tijdens een feestje wordt verkracht door haar collega George (Steven Elder). De traumatische gebeurtenis wordt in flarden getoond. Nu heeft ze twee geheimen te verbergen voor haar gezin. Ze meldt zich ziek. Als ze weer aan het werk is, ziet ze haar belager overal. Je vraagt je af of de prooi (Carmichael) op een gegeven moment het roofdier zal worden. Het verhaal eindigt immers in de rechtszaal. Die lacunes worden door Coe ingenieus ingevuld door allerlei twijfels te zaaien, over de intenties van de hoofdpersonen, zoals het goede thrillers betaamt.

Dat er in de laatste afleveringen nog allerlei ontluisterende wendingen zijn te ontwaren, is onvermijdelijk: blijf dan ook tot aan het einde zitten. Vooral de eerste twee afleveringen staan namelijk in het teken van de ergerlijke, puriteinse levenshouding van de wetenschapper. De brave, hoogopgeleide Carmichael kan niet genoeg benadrukken dat haar slippertje een uitzondering vormt in haar keurige leven: dat is ongeloofwaardig. Haar vriendin ziet in een openhartig gesprek dat ze ‘erg zenuwachtig’ is – hoe zou dat toch komen. In sms’jes noemt X haar intussen een JBILF (Jelly Body I Like to Fuck). Waarmee hij opzichtig inspeelt op het feit dat hij zich aangetrokken voelt tot zijn sekspartner van middelbare leeftijd.

Dergelijke vondsten uit het scenario zijn ronduit pathetisch, evenals de uiteindelijke dwalingen in de rechtszaal – een gefrustreerde officier van justitie schreeuwt de longen uit haar lijf. Alsof we zitten te kijken naar een foute, rudimentaire boerenroman. Dan is het goed dat actrice Watson is gecast in de hoofdrol. Ze maakt veel goed. Het intussen 50-jarige talent weet de kijker probleemloos mee te lokken. Vanuit haar zichtveld moet de kijker beetje bij beetje de kluwen ontwarren. Op een gegeven moment zegt ze: ‘Voordat ik jou ontmoette was ik nog beschaafd.’ Die uitspraak spreekt boekdelen: die zou eveneens van toepassing kunnen zijn op Mr X.