American Honey: rebelse roadtrip door troosteloos Amerika

Het sterke American Honey schetst een beeld van een groep rebelse tieners die door Amerika trekken. De film werd gemaakt vóórdat Trump het Witte Huis betrok, maar lijkt na vijf jaar nog steeds opvallend actueel.

De Britse regisseur Andrea Arnold won in 2016 op het filmfestival van Cannes de Juryprijs voor haar crisis-roadmovie American Honey. De fragmentarische film maakt nu deel uit van een reeks waarmee NPO 3 dit najaar 'de andere kant van Amerika' portretteert.

We volgen de wereld door de ogen van Amerikaanse stadsnomaden waar de ontheemde Star (sterke debutant Sasha Lane) zich bij aansluit. De groep - die mede wordt geleid door Jake (Shia LaBeouf, charmant en ondoorgrondelijk als altijd, mét vies staartje) - trekt door het Midden-Westen van Amerika. Ze slapen in afgetrapte motels, met zoveel mogelijk op één kamer, en voorzien in hun levensonderhoud door huis aan huis abonnementen voor tijdschriften te verkopen.

Ook voelen ze zich niet te goed om in de vuilcontainers van supermarkten rond te snuffelen op zoek naar eten. Veel plot bevat de film niet, of het moet zijn dat (redelijk voorspelbaar) Star zich steeds meer aangetrokken voelt tot de ongenaakbare Jake.

De toon van de beelden die regisseur Arnold 150 minuten lang (net té lang) aan ons voorschotelt zijn dromerig en realistisch in één. Een echt doel ontbreekt: waar in een vergelijkbaar verhaal als On the Road van Jack Kerouac vrijheid het motief is, gaat het in American Honey puur om overleven. Wie te weinig abonnementen verkoopt, moet de rondreizende commune verlaten, daarmee het kleine beetje houvast dat de tieners hebben verliezend.

Ondanks de uitzichtloosheid van deze generatie, die weinig zicht heeft op een veel beter leven dan dit, wordt American Honey nooit cynisch of boos. Een scene in de cabine van een vrachtwagen, die dreigt te ontaarden in ongewenste intimiteiten, eindigt met een openhartig gesprek - niet iedereen in deze wereld is verdorven of verrot, beklemtoont de maakster terwijl op de soundtrack Dream Baby Dream van Bruce Springsteen klinkt.

De moderne rebellen hebben geen geld, opleiding of toekomst, maar het is nou eenmaal zo; dan kan je er beter het beste van maken. In dat opzicht lijkt de film overeenkomsten te hebben met het sterke Paradise Drifters van Mees Peijnenburg, dat nu in de bioscopen draait. Kleine geluksmomenten komen je nooit aanwaaien; je moet ze zelf creëren, bijvoorbeeld door langs de kant van de weg in het hoge gras te gaan liggen terwijl de zon je bleke huid verwarmt.