Sharon Dijksma is een queer ally: 'Ik ben burgemeester van iedereen'

Burgemeester Sharon Dijksma zet zich als ally in voor de LHBTQIA+-gemeenschap. En zij roept jou op om hetzelfde te doen.

Sharon Dijksma is burgemeester van Utrecht en voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Ieder jaar zet ze zich met haar stad in om de Utrecht Canal Parade te organiseren. In 2024 reikte ze een koninklijke onderscheiding uit aan Corine van Dun, voor haar inzet voor de transgender community in Nederland.

Ook in Nederland worden mensen op basis van hun geaardheid of gender-identiteit nog steeds gediscrimineerd, verstoten en zelfs fysiek aangevallen. Te vaak komt het op de queer-gemeenschap aan om zichzelf te verdedigen. Daarom roepen wij, samen met burgemeester Sharon Dijksma, alle allies in Nederland op om van zich te laten horen.

‘Ik denk dat het komt omdat in mijn eigen vriendenkring er ook mensen uit de community zitten. En je merkt gewoon dat geweld, intimidatie, uitschelden aan de orde van de dag is. En dat neemt toe. En ik vond dat eigenlijk een tijd geleden al heel zorgelijk.’

‘Ik wilde in mijn installatiespeech iets zeggen over sterke vrouwen en over het belang van vrouwen in onze samenleving, vroeger en nu. Ik heb toen een aantal vrouwen die geportretteerd waren in een tentoonstelling in het Centraal Museum aandacht gegeven. Een van hen was Jody Rouwenhorst. Zij was een model – een van de eerste Nederlandse modellen die ook transgender is – en had recent een heel vervelende ervaring met geweld op het station meegemaakt.

Het leek mij voor een burgemeester ontzettend belangrijk – je bent immers burgemeester van iedereen – dat je dus ook de groepen mensen naar voren haalt die niet door iedereen genoemd worden of gezien worden of zelfs geaccepteerd.’

‘Voor mij is een bondgenoot iets wat je op heel verschillende momenten kan zijn. Ik kan het zijn in de manier waarop ik mij publiekelijk uit. Maar ik kan het ook zijn op de momenten die niemand ziet.

Bijvoorbeeld wanneer een lesbisch stel dat in een van de wijken van Utrecht woont, gewoon echt geplaagd en gepest en getreiterd wordt in de buurt waarin zij wonen. Ze hadden allemaal regenboogvlaggen aan de gevel hangen en die van hen werd vernield; er was van alles aan de hand. Ja, dan ga ik ook op bezoek bij hen, onder de radar, zonder dat daar media-aandacht voor is. Dus je kan ook op die manier bondgenoot zijn.

Wat mij betreft ziet het er zowel in woord als geluid als een bondgenootschap uit, maar soms ben je ook gewoon even de troost voor mensen die in het nauw zitten.’

‘Nou, heel soms. Het is niet zo dat we elke dag over dit type onderwerpen met elkaar spreken. Maar ik vind het wel belangrijk om te zien dat sommige van mijn collega’s zich inderdaad ook heel stevig uitspreken. Daar voel ik me ook in goed gezelschap, want ik denk dat het belangrijk is dat we dat met zoveel mogelijk burgemeesters doen.

Je merkt dat Ahmed Marcouch, Femke Halsema, Carola Schouten; het zijn allemaal burgemeesters die daarin natuurlijk ook gewoon vrij stevig opereren.’

‘Nou, ik denk dat er aan de ene kant hele positieve dingen gebeuren. We hebben een queer festival sinds enige jaren, dat was daarvoor niet. We hebben veel aandacht voor de mensen in de gemeenschap, we hebben prijzen; de Annie Brouwer-Korf prijs die bijvoorbeeld jaarlijks wordt uitgereikt.

Maar ik heb ook zorg. Ik zie dat er in bepaalde delen van de stad, of het nou in het centrum is of in bepaalde wijken, gewoon geweld plaatsvindt tegen mensen omdat ze uit de community komen. Dat mensen zich niet altijd veilig voelen. En dat is natuurlijk wel iets om heel erg alert op te zijn.’

‘Ja, ik denk het wel. Ik denk dat dit soort strijdbaarheid niet komt aanwaaien en niet in het begeleidingspakket voor burgemeesters zit. Het heeft heel erg te maken met hoe jij zelf in het leven staat, wat je belangrijk vindt en wat je meegegeven is.

Voor mij geldt dat ik het belangrijk vind dat we iedereen een gelijkwaardige plek in onze samenleving geven. Ongeacht je geloof, je seksuele voorkeur of wie je wil zijn. Dat daar ruimte voor is, dat is ontzettend belangrijk. Dat is waarom Nederland Nederland is. Er zijn een hoop mensen die beelden hebben over hoe Nederland moet zijn. Maar mijn Nederland is een tolerant en inclusief Nederland.’

‘Ik hoop eigenlijk dat de emancipatie doorzet en de acceptatie daarmee ook. Ik denk dat het heel belangrijk is dat we sommige van de discussies die nu nog gevoerd worden, niet op de toon voeren waarop dat nu gaat. Dat de agressie eruit gaat. Want die is er gewoon, ook verbaal in het debat. En ik kan me goed voorstellen dat mensen zich daardoor minder goed durven uitspreken.

Wat ik zou willen vragen aan iedereen die dit ziet: praat erover aan je keukentafel en kom op voor iemand die dat nodig heeft. Spreek je uit. Ik denk dat het heel belangrijk is dat mensen die niet uit de community komen, zoals ik, dat doen.’

‘Dan hou ik me even vast aan Michelle Obama. Zij zei ook toen er veel aanvallen kwamen op haar en op haar man vanwege hun huidskleur: "If they go low, we go high." Dat vind ik echt belangrijk. Dat je je waardigheid altijd behoudt. Dat je weet waar je voor strijdt. Dat je niet bang wordt en je niet laat terugduwen. Dat je nooit het gedrag gaat vertonen dat anderen wel laten zien – wat hun argument ook niet sterker maakt, want als je zoveel verbale agressie nodig hebt om je punt te maken, dan is misschien je argument niet sterk genoeg.’