The Synanon Fix S01E01: van zelfhulpgroep naar sekte

Een alcoholist met goede bedoelingen richt eind jaren 50 in de Verenigde Staten een afkickkliniek op en groeit gaandeweg uit tot een soort sekteleider.

In 1958 besluit alcoholist Charles Dederich in Zuid-Californië een plek op te richten waar drugsverslaafden kunnen afkicken. Dederich, die zelf al enige tijd niet meer drinkt, is flink opgeknapt bij de AA (de Anonieme Alcoholisten) en besluit een nieuwe behandelmethode te creëren. Die methode behelst onder meer een facet dat ‘The Game’ heet; een soort therapiesessies waarbij alle betrokkenen elkaar, vaak schreeuwend, eens de waarheid vertellen. Met ‘catharsis’ als doel, zodat de verslaafden vooral zichzelf, en hun zwaktepunten, leren kennen. De organisatie waar deze bijeenkomsten plaatshebben wordt door Dederich omgedoopt tot het niets betekenende Synanon.

In The Synanon Fix laat documentairemaker Rory Kennedy (Downfall: The Case Against Boeing) allerlei sleutelfiguren uit die tijd aan het woord. Ex-junkies vertellen hoeveel baat ze hadden bij ‘The Game’ en hoe er destijds een belangrijke vorm van gemeenschapszin ontstond; het idee achter Synanon was namelijk dat de rehabilitatie die Dederich voorstond zo’n twee jaar zou moeten duren. Gedurende die tijd woonden de verslaafden bij elkaar. Maar gaandeweg blijkt dat Dederich de mensen langer bij zich wil houden en transformeert Synanon van een zelfhulpgroep tot een soort akelige sekte. Kennedy probeert al in de eerste aflevering die ontwikkeling langzaam te laten doorschemeren.

Misschien wel omdat ze wil aantonen dat het eerst helemaal niet Dederichs bedoeling was om een sekte op te richten. Hij had oprecht goede intenties. Dat is een van de meest interessante aspecten van The Synanon Fix. Dat zodra Synanon ontzaglijk populair wordt, dat voor Dederich gepaard gaat met nog meer macht. En macht corrumpeert.

The Synanon Fix S01, vanaf dinsdag 2 april 2024 wekelijks op HBO Max