The Antisocial Network: Memes to Mayhem: evolutie van internethaat

Pijnlijke documentaire over internetbewegingen als 4chan, Anonymous en Qanon toont de kracht van anonimiteit op het internet.

In 2001 wordt in Japan 2chan opgericht, een internetplatform waarop gebruikers anoniem op onderwerpen kunnen reageren. Deze nieuwe ontwikkeling wordt in Amerika opgepikt door een nieuwe generatie computerliefhebbers en leidt in 2003 tot de Amerikaanse tegenhanger 4chan. Wie dat platform kent weet dat het sindsdien wordt geassocieerd met massamoordenaars, complottheorieën en andere weerzinwekkendheden. Documentairemakers Giorgio Angelini en Arthur Jones laten in hun documentaire zien hoe fnuikend die anonimiteit uiteindelijk blijkt. Hun film heet niet zonder reden The Antisocial Network: Memes to Mayhem; uit de onschuldig bedoelde memes ontstond uiteindelijk in de echte wereld chaos.

Mensen die destijds betrokken waren bij 4chan leggen aan het begin van de documentaire nog uit dat ze op zoek waren naar een plek waar ze ‘alles konden zeggen’. Waar je met ‘subversieve humor de wereld belachelijk kon maken’. Een scène tijdens een symposium is echter veelzeggend: een zwarte computerexpert en goede vriend van Root, de oprichter van 4chan, is daar getuige van hoe een colonne aan bezoekers ineens hun rechterarm stijf in de lucht steekt. Is dit ironie? Satire? Daar lijkt het niet op, zeker niet als je weet dat 4chan gaandeweg ook een platform werd voor rechts-extremisme.

Angelini en Jones gaan nog een stap verder en koppelen 4chan aan Qanon, de met complottheorieën doordrenkte beweging die zij medeverantwoordelijk achten voor het politieke succes van Donald Trump in 2016. Het is buitengewoon interessant om te zien hoe het duo dwarsverbanden legt tussen anonimiteit op internet en de vrijheid die sommige gebruikers zich verschaffen om ontvankelijke aardbewoners om de tuin te leiden. Of beter nog: te verleiden tot het geloven van allerlei waanzin. Een ding staat dus buiten kijf, toont de film: veel digitaal gespuwde haat leidt uiteindelijk tot diepgaande consequenties in de echte wereld.

The Antisocial Network: Memes to Mayhem, vanaf vrijdag 5 april 2024 bij Netflix